همۀ سیاست‌مدارها دروغ می‌گویند، برخی بیشتر

آیا راستی‌آزمایی کاری علمی است یا صرفاً حقایق واضح را نشان می‌دهد؟

هوادارن همیشه در بحبوحۀ انتخابات نامزد انتخاباتی طرف مقابل را متهم به دروغگویی می‌کنند. کاندیداها نیز در نبود معیاری برای روشن شدن حقیقت با وعده‌های عجیب‌وغریب شور مضاعفی در کمپین انتخاباتی‌شان می‌اندازند.

نیویورک‌تایمز — واشنگتن. من یک راستی‌آزمای سیاسی هستم و معمولاً در جشن‌ها سر صحبت را باز می‌کنم. این روزها دو سؤال را زیاد از من می‌پرسند: «آیا اوضاع، بدتر از چیزی است که همیشه بوده؟» و «چه خبر از دونالد ترامپ؟»

من از سال ۲۰۰۷ راستی‌آزمایی کرده‌ام. آن موقع، زمانی بود که تامپا بی تایمز^۱ وب‌سایت پلیتی‌فکت^۲ را تأسیس کرد تا شیوه‌ای جدید برای خبررسانی انتخابات باشد. ما تمام حرف‌های کاندیداها را بررسی نمی‌کنیم؛ بلکه بر سخنانی تمرکز می‌کنیم که به نظرمان بااهمیت، جالب یا احتمالاً تأثیرگذار می‌آید. ارزیابی‌هایمان نیز قرار نیست از لحاظ آماری فراگیر باشند؛ بلکه فقط برای این است که جهت حرکت را در طول زمان نشان دهند.

سابقۀ دونالد ج. ترامپ در حقیقت و درستی به‌طور فاحشی بد است. تاکنون بیش از هفتاد نمونه از سخنان ترامپ را راستی‌آزمایی کرده‌ایم که سه‌چهارم این سخنان «غالباً کذب»، «کذب» یا «کذب محض» ارزیابی شده‌اند. کذب محض برای ادعاهایی است که نه‌تنها نادرست، بلکه مضحک‌اند. تعداد سخنانی که از بن کارسون، جراح مغز و اعصاب سابق، ارزیابی کرده‌ایم، کمتر از تعداد اظهارات بررسی‌شدۀ آقای ترامپ است؛ اما طبق درصدها، آقای کارسون وضعیت بدتری دارد.

طبق بررسی حقیقت‌سنج^۳، کارلی فیورینا، دیگر نامزد جمهوری‌خواه که تاکنون هیچ سِمت انتخاباتی نداشته است، کمی وضعیت بهتری دارد. گاهی احساس می‌کنم که باید به مردم یادآوری کنم که حقیقت‌سنج، یک دستگاه علمی واقعی نیست. نیمی از سخنانی که بررسی کرده‌ایم، «غالباً کذب» یا بدتر بوده‌اند.

اکثر سیاست‌مداران حرفه‌ای که راستی‌آزمایی کرده‌ایم، به چنین عمقی از بی‌صداقتی نمی‌رسند. آن‌ها معمولاً کلماتشان را با دقت بیشتری انتخاب می‌کنند.

مثلاً سناتور مارکو روبیو از فلوریدا در میان ۱۱۷ سخن که از او بررسی شد، ارزیابی‌های «غالباً کذب»، «کذب» و «کذب محض» را با نمرۀ حدود چهل‌درصد دریافت می‌کند. ارزیابی‌های منفی جب بوش، فرماندار سابق فلوریدا، از میان ۷۱ سخن، ۳۲ درصد بود. دو رقیب جمهوری‌خواه دیگر او، یعنی کریس کریستی، فرماندار نیوجرزی و سناتور رند پل، درصد مشابهی دارند.

از میان دمکرات‌ها، سناتور برنی سندرز و هیلاری کلینتون دارای درصد مشابه ۲۸ هستند. این درصد بر اساس ۴۳ سخنِ بررسی‌شده از آقای سندرز و ۱۴۰ سخن ارزیابی‌شده از خانم کلینتون است. جدای از کمپین اصلی، ما همچنین سخنان عمومی بیل کلینتون را از سال ۲۰۰۷ ارزیابی کرده‌ایم. او در سابقۀ حقیقت‌گویی خود، کمی جلوتر از رئیس‌جمهور اوباما است.

^{رویارویی با کذب
سخنان نامزدهای ریاست جمهوری و برخی مقامات کنونی و سابق از سال ۲۰۰۷ به بعد در سایت پلیتی‌فکت راستی‌آزمایی شده و از غالباً کذب تا کمترین کذب رتبه‌بندی شده‌اند. «کذب محض» مخصوص فاحش‌ترین اکاذیب است.}

_{تعداد سخنان، کمتر از آن است که جیم گیلمور^۴، جورج ای. پاتاکی^۵ و جورج بوش^۶ نیز در راستی‌آزمایی گنجانده شوند. تعداد سخنانِ بررسی‌شده از هرکس متفاوت است. برخی میله‌ها به‌خاطر گردکردن، مجموعی بیشتر یا کمتر از ۱۰۰% دارند.
منبع: پلیتی‌فکت
۱۱ دسامبر ۲۰۱۵
از بیل مارش نیویورک تایمز}

بیشترین تعداد سخنانی که پلیتی‌فکت بررسی کرد، متعلق به باراک اوباما است. مجموعاً ۵۶۹ سخن از او ارزیابی شد که از میان آن‌ها ۹ سخن، رتبۀ «کذب محض» گرفتند.

گرچه اکنون در اوج یک کمپین ریاست جمهوری هستیم که پر از اکاذیب و اظهارات نادرست است؛ من این را دلیلی برای خوش‌بینی می‌دانم. برخی سیاست‌مداران در پاسخ به روزنامه‌نگاریِ راستی‌آزما، بیانات آماده‌شدۀ خود را بیشتر وارسی کرده و در تبلیعات انتخاباتی خود موشکافی بیشتری کرده‌اند.

از آن هم مهم‌تر این است که اطلاعاتِ درست، اینک راحت‌تر در دسترس رأی‌دهندگان قرار می‌گیرد. به همین خاطر، اوضاع تقریباً خوب است.

مثلاً به اظهارات نادرست آقای ترامپ خیلی توجه شده است. او ادعا کرده بود که «هزاران نفر» را در نیوجرزی دیده است که برای حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ شادی می‌کنند. این ادعای او در تیترهای زیادی انعکاس یافت؛ اما مشروح این مطالب، همه در رد این ادعا بود.

وقتی خانم فیورینا در مناظره‌ای، ویدئوی مربوط به «تربیت برنامه‌ریزی‌شده^۷» را تحریف کرد، این امر به بخشی مهم از بازتاب خبری پس از مناظره تبدیل شد. همچنین اظهارات بعضاً گمراه‌کنندۀ خانم کلینتون دربارۀ حساب‌های ایمیلش در بیشترِ ایام سال ۲۰۱۵ موشکافی دقیق و جزئی شد.

ژورنالیست‌های امروزی تلویزیون، مجریانی نظیر چاک تاد، جیک تپر و جرج استفانوپولوس، پرچم‌دارِ راستی‌آزمایی هستند و اکنون در مصاحبه‌های زنده، نامزدها را دربارۀ مسئلۀ صداقت واکاوی می‌کنند. از نظر اکثر رای‌دهندگان، این اصلاً جانب‌داری نیست که از افراد پرسیده شود آیا سخنانِ ظاهراً مبتنی بر حقیقتشان، درست هستند یا خیر. پژوهشی که مؤسسۀ مطبوعاتی امریکا^۸ چند ماه قبل منتشر کرد، نشان می‌دهد که بیش از هشت‌نفر از هر ده امریکایی، دیدی کاملاً مثبت به راستی‌آزمایی سیاسی دارند.

درواقع، ژورنالیست‌ها همیشه به من می‌گویند که مؤسسات رسانه‌ایِ آن‌ها به‌تازگی تأکیدی فراوان بر گنجاندن راستی‌آزمایی در گزارش‌هایشان دارند؛ چون افراد بسیار زیادی پس از مناظره یا رویدادهای خبری مهم، بر مطالب مربوط به راستی‌آزمایی کلیک می‌کنند. امروزه خوانندگان زیادی مایل‌اند راستی‌آزمایی به بخشی از مطالب خبری سنتی نیز تبدیل شود. آن‌ها همیشه وقتی مطالب خبری‌ای می‌بینند که ادعاهای ردشده را تکرار می‌کند، اعتراض می‌کنند.

البته منظور این نیست که راستی‌آزمایی، حلّال همۀ مشکلات است. مخاطبان متعصب، راستی‌آزمایی‌هایی را که با نظراتشان تناقض دارد، شدیداً می‌کوبند. این مسئله هم در مورد راست و هم چپ صدق می‌کند. اما «باورپذیری» نمی‌تواند تا ابد و بدون ارجاع به واقعیت دوام بیاورد.

اگر آقای ترامپ و هوادارانش ویدئوی هزاران نفر را دیده‌اند که در نیوجرزی شادی می‌کنند، چرا هیچ‌کس آن را رو نمی‌کند؟ پاسخ ساده است. چون چنین ویدئویی وجود ندارد!

روش راستی‌آزمایی بر مسائل دم‌دستی و حقایق واضح تأکید دارد. سیاست‌مداران یا می‌توانند حرفشان را ثابت کنند یا نمی‌توانند. هوادارانِ نامزدها ممکن است درمورد جانب‌داری رسانه اعتراض کنند. بااین‌وجود برداشت من این است که رأی‌دهندگانِ نه‌چندان‌متعصب، توجه زیادی به این برنامه‌های رسانه‌ای می‌کنند؛ به‌خصوص وقتی انتخابات در راه است و چندصدم‌درصد هم می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. اعتماد و صداقت، همچنان ویژگی‌های شاخص یک سیاست‌مدار هستند.

برخلاف پیشگویی‌هایی مبنی بر اینکه صداقت در سیاست نابود شده است، تأثیری که راستی‌آزمایی داشته است، مرا امیدوار می‌کند. وقتی دوستان با ناامیدی به این نتیجه می‌رسند که صداقت تأثیری بر نتایج ندارد، به آن‌ها یادآوری می‌کنم که مردم هنوز رأی نداده‌اند. نظرسنجی‌های کنونی را هم چندان جدی نمی‌گیرم. چون داده‌ها حاکی از آن است که اکثر مردم تا روزهای نزدیک به انتخابات، روی یک نامزد، ثابت نمی‌مانند.

در پایان، این رأی‌دهندگان هستند که به نامزدها به‌خاطر آنچه در کمپین‌های انتخاباتی خود گفته‌اند، پاداش می‌دهند یا آنان را مجازات
می‌کنند.

پی‌نوشت‌ها:
* انجی درابنیک اولان، ویراستار پلیتی‌فکت، یکی از وب‌سایت‌های راستی‌آزمایی سیاسی است.
[۱] Tampa Bay Times
[۲] PolitiFact
[۳] Truth-O-Meter
[۴] Jim Gilmore
[۵] George E. Pataki
[۶] George W. Bush
[۷] Planned parenthood
[۸] American Press Institute

– انجی اولان، راستی‌آزمای سیاسی، از سال ۲۰۰۷ به این کار مشغول بوده است. او از تجربه‌اش در راستی‌آزمایی اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و همچنین نقایص و پیشرفت‌های این حرفه می‌گوید.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)