اعدام در ملاء عام از منظر حقوق

متاسفانه امروزه در ایران شاهد انجام اعدام ها یی در ملاء عام هستیم، رویدادهایی این چنین، باعث می شود در ذهن این پرسش به وجود آید که آیا مجازات در ملاء عام، باعث کاهش جرایم خشنی مانند تجاوز به عنف و قتلهای خشونت بارشده و یا رویه خشونت بار اجرای مجازاتهایی مانند اعدام و قصاص در ملاء عام، باعث ریختن زشتی این مجازاتها، مرگ و نابودی اشخاص (از جمله متهمان) در میان مردم می شود برخی را عقیده بر این است که اعدام در ملاءعام درجه میزان تحمل آدم کشی را در جامعه افزایش داده و موجب عادی شدن جنایت، تقویت روحیه قساوت، انتقام و نفرت می‌شود و کسانی که خواستار این اقدام در ملاء عام هستند، می‌گویند: «اعدام در ملأعام برای امنیت روانی کشور خوب است»،‌ «اثربخشی اعدام‌های در ملاعام زیاد است» و «اعدام در ملأعام آسیب جدی به مردم یا کشور وارد نمی‌کند.» و برخی دیگر حذف اعدام در ملا عام را از سوی برخی کشورها نوعی پرستیژ اجتماعی تلقی می‌کنند. «باید با مجرمان برخورد جدی شود و اینگونه همه می‌فهمند که کشور صاحب دارد و این‌طورنیست که هر کسی هر کاری دلش خواست، انجام دهد.اگر در پیشگیری اولیه موفق نبودیم، مجبوریم برای گسترده‌تر نشدن این حوادث به سمت این نوع از اعدام‌ها برویم.
در حالیکه گمان می رود بایدبیشتر از عواقب خطرناک آن با خبرشوند. در کشورهای صنعتی این موارد با مشاوران و جامعه شناسان و روان‌شناسان بحث می‌شود و حتی به آن‌ها اجاره می‌دهند تا در فضای رسانه‌ها به این موارد از دیدگاه علمی پرداخته شود در حالی که متاسفانه این فضا در ایران مهیا نیست که در این مقاله به بررسی حقوقی این موضوع و تاثیرات آن در اجتماع خواهیم پرداخت.
در خصوص مجازاتهایی چون قصاص و اعدام و مجازاتهای سالبه حیات، یک فلسفه کلی داریم که جنبه ترهیبی و ترذیلی مجازاتهاست که عبرت آموزی در نظام کیفری اسلام ، جمهوری اسلامی منبعث از همین قاعده است،اشخاص دیگر یا به تعبیری مجرمان بالقوه با دیدن مجازات، متنبه بشوند و دست به ارتکاب این جرایم نزنند. اجرا در ملاء عام جزء رکن مجازات نیست و جزء اختیارات قاضی است و چرا این اعدامها و قصاص ها در ملاء عام هستند یا نیستند، یکی از اهداف اصلی مجازاتها، پاسخگویی است، مجازات باید به جامعه پاسخگو باشد و قاضی بگوید من مجازات کردم. جامعه باید به این آرامش برسد که اشخاص مرتکب جرم، به این کیفیت مجازات شدند.در زمان گذشته و صدر اسلام حداقل گروهی از مومنین ۳ یا ۴ نفره یا بیش از دو نفر جمع می شدند که خبر رسانی کنند. امروزه در بازتاب رسانه ای، صرف وجود رسانه های عمومی به عنوان پیشگامان اطلاع رسانی و درک، کفایت می کند.
به نظر می رسد وجود رسانه ها به عنوان چشم و گوش اجتماع، در زمان مجازات، کفایت می کند وکیفیت اجرای مجازاتها به سرعت می تواند منتقل شود ، سیاست جنایی و کیفری نیز بر همین اساس است. اگر این مجازاتها در زندان برگزار شود این حسن را دارد که در یک محیط بسته است، اعدام در ملاء عام، مستلزم فراهم کردن ساز و کار فراوان و فراهم کردن امنیت است، چهره قشنگی به اجرای مجازات نمی دهد، تا مدتها آن محل در خاطره مردم، بازتابی از خشونت دارد.
اعدام در ملاء عام باعث ترویج خشونت در ذهن اشخاص می شود. میدان، محل اجرای مجازات نیست، چرا که همه قشری از کودک و نوجوان عبور می کنند که مصلحت نیست آنها ببینند. حضور اطفال در جلسات دادرسی کیفری ممنوع شده، چه برسد به محل مجازات. اجرای مجازات به این کیفیت، حالت خاصی را دارد. بازتاب بدی دارد. بهتر است بحث سرعت اجرای مجازاتها توام با دقت را مد نظر قرارداد، نه در ملاء عام بودن آنها را .
نتایج اکثر تحقیقات به عمل آمده از اثرات برگزاری این مراسم‌ها، بیانگر آثار منفی و عواقب وحشتناکی در جامعه است. دیدن فیلم‌های با محتوای پرخاشگری، گرایش افراد به پرخاشگر بودن را افزایش می‌دهد. از دیدگاه روان‌شناسان و جامعه‌شناسان اجتماعی این کار منجر به افزایش رفتارهای پرخاشجویانه و گرایش به پرخاشگری در جامعه می‌شود که این کار تقویت روحیه قساوت، انتقام، نفرت وحتی گرایش به ارتکاب جرم است.
.برگزاری مراسم اعدام در ملا عام یعنی کشتن انسان‌ها در مقابل انسان‌ها عبرت آموزی در بر ندارد، باید بگوییم بیش از ۹۰ درصد تاثیرات این مراسم عواقب خطرناکی دارد. برپایی این مراسم تنها به مجرمان می‌فهماند که باید در ارتکاب جرم خود دقیق‌تر عمل کند تا به دست قانون نیفتند که با برگزاری چنین مراسم‌هایی در اجتماع به این نتیجه می‌رسیم که قانون گذاران و مجریان در ایران کار کار‌شناسی نکرده‌اند.
بنابراین ضمن محکوم نمودن تمامی مجازاتهای سالب حیات که امروزه متاسفانه تبدیل به ابزاری در دست حاکمیت ایران گردیده است و بر خلاف تعهدات و میثاق های بین المللی پذیرفته شده از سوی ایران در مجامع بین المللی می باشد اعلام می دارم که اکنون زمان آن رسیده که بازنگری در صدور احکام مجازاتهای سالب حیات صورت پذیرد و این امر نیازمند پذیرفتن حقوق اولیه انسانی مردم ایران توسط حاکمیت و ارج نهادن به آن می باشد. چون اگر مجازاتهای سالب حیات و اعدام در ملاء عام کاری از پیش می برد ، امروزه نباید شاهد این موج گسترده از جرم و جنایت در جامعه ایران باشیم .
محمد علی خلیلی
وکیل پایه یک دادگستری .

شهرستان سوق واقع در استان یاسوج
در ایران برخی از اعدام‌ها به شکل علنی و در مقابل دیدگان مردم بدون هیچ گونه محدودیت سنی اجرا می‌شود پسری که در تصویر مشاهده می گردد کودکی است ۱۵ ساله که درگرفتار دام عشق شده است و به جهت بی محلی معشوق بدوا ً سه تا گنجشگ را بابند در مدرسه دخترانه اعدام میکند و روز بعد همین کودک ۱۵ ساله خودش را در همان محل حلق آویز می کند ؟؟!

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)