خشونت اقتصادی، وجه ناپیدای خشونت خانوادگی

در میان انواع خشونت خانوادگی، «خشونت اقتصادی[۱]» علیه زنان که «سوءاستفاده اقتصادی[۲]» یا «سوءاستفاده مالی[۳]» نیز نامیده می‌شود، از رایج‌ترین انواع خشونت به‌ویژه در رابطه خانوادگی و زناشویی است که کمتر بدان پرداخته شده است. خشونت اقتصادی یکی از قدرتمندترین و نافذترین روش‌ها برای نگه داشتن فرد قربانی در یک رابطه خشونت‌آمیز و حتی تحت‌فشار قرار دادن او برای بیرون آمدن از وضعیت دشوار است.

تعریف خشونت اقتصادی

خشونت اقتصادی روشی معمول برای به‌دست آوردن قدرت و اعمال کنترل در یک رابطه است. درواقع خشونت اقتصادی نوعی از سوءاستفاده مالی از شریک زندگی است که به کاهش ظرفیت قربانی برای حمایت از خود و وابسته شدن او به شریک دیگر منجر می‌شود. اَشکال خشونت اقتصادی می‌تواند آشکار یا پنهان باشد اما به هر جهت، این نوع خشونت به محدود کردن شریک زندگی در دسترسی به منابع مالی یا اطلاعات درباره چگونگی کسب و خرج درآمد مالی خانواده منجر می‌شود.

اشکال خشونت اقتصادی

از انواع مختلف خشونت اقتصادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– منع زن از اشتغال

– گرفتن فرصت‌های اشتغال یا ایجاد اختلال در کار زن با ایجاد مزاحمت مداوم در محل کار یا اعمال خشونت‌های دیگر در هنگام تلاش برای گرفتن فرصت‌های شغلی جدید

– کنترل نحوه خرج درآمد زنان

– اجازه ندادن به زنان برای داشتن حساب بانکی مستقل

– امتناع از دادن پول یا کمک هزینه

– منع حضور زن در سرمایه‌گذاری یا تصمیم‌گیری کلان مالی

– منع حضور زن در آموزش‌های شغلی و فرصت‌های ارتقا

– وادار کردن زن به امضای چک براساس این افسانه که محکومیت‌های مالی برای زنان جدی نیست

– منع دسترسی زن به ‌حساب مشترک یا ایجاد بدهی بالا در حساب مشترک

– امتناع از اشتغال و کمک به درآمد خانواده

– منع دسترسی زن یا فرزندان به تامین نیازهای پایه‌ای مانند تامین غذا و دارو

– سرقت اموال، هویت یا ارثیه زن

– وادار کردن زن به اشتغال در یک کسب و کار خانگی بدون عایدی مالی معین

خشونت اقتصادی بسته به موقعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌تواند مصادیق دیگری نیز داشته باشد.

پیامدهای خشونت اقتصادی

آثار کوتاه مدت و بلند مدت خشونت اقتصادی می‌تواند ویرانگر باشد. دسترسی به دارایی‌ها برای یک نجات یافته به‌منظور ایمن ماندن نیازی اساسی در کوتاه مدت است. بدون دسترسی به دارایی‌ها و اموال، امکان نگهداری از فرزندان و تهیه مسکن مناسب وجود ندارد. پس عجیب نیست که برخی از افراد در رابطه خشونت‌آمیز می‌مانند یا بعد از مدتی دوباره به آن برمی‌گردند. برای کسانی که موفق می‌شوند از رابطه خشونت‌آمیز بیرون بیایند و در کوتاه مدت از خود مراقبت کنند، چشم‌اندازهای بلندمدت‌تری شکل می‌گیرد. داشتن کارت‌های اعتباری منقضی یا بدون موجودی، مرخصی‌های متناوب، سابقه کاری نامنظم و مسائل حقوقی ناشی از مشکلات خانوادگی باعث می‌شود این افراد در کسب استقلال، امنیت و آرامش به‌شدت با مشکل رو به رو شوند.

[۱] Economic violence against woman

[۲] Economic abuse

[۳] Financial abuse

منبع: خشونت بس