نظرسنجی درباره مذاکره با آمریکا؛ آرى یا نه؟

پس از بازگشت از سفر نیویورک، حسن روحانی رئیس جمهور که بخاطر مکالمه اش با باراک اوباما مورد انتقاد و برخوردهای خشونت آمیز قرار گرفته بود، از دو دستگاه مهم نظرسنجی خواست نظر مردم در رابطه با مذاکره با آمریکا و عملکرد و سیاست دولت بگیرند.

قرن هاست که نظرسنجی با هدف مطالعه افکار عمومی در کشورهای مردم سالار مورد توجه سیاستگذاران و تصمیم سازان بوده است. در حقیقت دولتمردان در این کشورها بر اساس توجه و شناخت افکار عمومی و بررسی آن به تصمیم گیری می پردازند.

بر همین اساس کارشناسان معتقدند نظر خواهی از مردم یک ملاک مشروع و حقوقی و مبنای تصمیم گیری بسیاری از کارهای بزرگ در دنیا است.

بهروز گرانپایه، روزنامه نگار معتقد است که اراده رییس‌جمهوری برای مراجعه به افکار عمومی، اقدام شجاعانه‌ای است در راستای احترام به رای و نظر اکثریت مردم و در جهت حل یکی از پرمناقشه‌ترین مسایل سیاست خارجی کشور در سه‌دهه گذشته. پیشبرد هوشمندانه این اقدام، یعنی نظرسنجی از شهروندان درباره انجام مذاکره و برقراری رابطه با آمریکا به جز اثرات مثبتی که بر مناسبات اقتصادی و سیاسی کشور برجای می‌گذارد، همچنین می‌تواند به نظرسنجی به‌عنوان یک روش یا به مثابه ابزاری در جهت حل مناقشات و معضلات فرهنگی و اجتماعی جامعه اعتبار و رسمیت ببخشد.

او در بخشی از نوشته خود آورده است: “… واکنش یکی از روزنامه‌ها به پیشنهاد بالاترین مقام اجرایی کشور برای انجام نظرسنجی از شهروندان درباره «ضرورت»، «سودمندی» و «امکان‌پذیری» مذاکره و رابطه با آمریکا، که نوشته بود: «رییس‌جمهور به قانون عمل کند و نیازی به نظرسنجی نیست» بازتابی از مقاومت در برابر پذیرش رای و نظر مردم و نوعی واکنش به برآیند افکار عمومی است. با قاطعیت می‌توان گفت: پشت هر مخالفتی با مراجعه به افکار عمومی برای سنجش گرایش مردم و تصمیم‌گیری در آن‌باره، گروه اقلیتی وجود دارد که (صرف‌نظر از داشتن یا نداشتن«حقانیت») می‌خواهد نظر و دیدگاه خود را بر اکثریت مردم و جامعه تحمیل کند. این، چالش جدی امروز جامعه ایران است. شرایط البته تغییر کرده است، واقع‌بین‌ها بیشتر شده‌اند و مخالفان مذاکره کاهش یافته‌اند.”

لازم بذکر است، در آبان ماه سال ۸۱ یک نظرسنجی در مورد رابطه ایران و آمریکا صورت گرفت که نتیجه آن تعطیلی و دستگیری اعضای موسسه آینده بود. پس از گذشت نزدیک به دوازده سال که امید آن می رفت که گامهایی در راستای احقاق حقوق شهروندی برداشته شده است اما در این مقطع نیز نظر‌سنجی از مردم مورد انتقاد قرار گرفت. اگرچه بسیاری از سیاستمداران نظر سنجی را بعنوان یک روش علمی بخشی از دیپلماسی عمومی دولت می دانند، اما تعدادی از نمایندگان مجلس موافق این طرح نیستند.

اخیرا نیز نتایج یک نظرسنجی درآمریکا نشان داده است که ۷۶ درصد مردم این کشور موافق ارتباط دیپلماتیک ایران و آمریکا هستند.

صفر نعیمى، عضو کمیسیون امنیت ملى مجلس

صفر نعیمی، نماینده مجلس شورای اسلامی ایران یکی از مخالفین نظرسنجی از مردم ایران در رابطه با مذاکره بین ایران و آمریکاست که در خصوص دلایل مخالفت خود به “راه دیگر” پاسخ می دهد. این عضو کمیسیون امنیت ملی در ابتدا با بیان اینکه این جملاتی که من خدمتتان عرض می کنم تمام مکمل هم هستند و اگر کلمه ای سانسور شود دیگرمفهوم ندارد از خبرنگار راه دیگر می خواهد عین عبارات وی نوشته شود. او می گوید: “ایران کشور جمهوری اسلامی است. در کشور ما انقلاب شد. ما رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران داشتیم. بنیانگذار جمهوری اسلامی امام بودند که به رحمت خدا رفتند. ایشان در زمانیکه در قید حیات بودند فرمودند مردم ایران با مردم آمریکا مشکلی ندارند. مردم آمریکا هم با مردم ایران مشکلی ندارند. آنچه که مشکل است و بین دو کشور ایجاد فاصله می کند دولتمردان، حاکمان و روسای جمهور آمریکا هستند که گاها حقوق مردم را برسمیت نمی شناسند و گاها زیاده خواهی و زیاده طلبی می کنند. زورگویی می کنند و باعث می شوند مردم از آنها ناراحت شوند. اگر چنانچه دولتمردان و روسای جمهور و مسئولین کشور آمریکا همانند مردم کشورشان فکر کنند و مردم ایران را دوست داشته باشند و مصالح و منافع عموم را بر منافع و مصالح شخصی ترجیح دهند ما هیچ مشکلی نخواهیم داشت. مردم ما همچنانکه با هم دوست هستند دولتمردان ما هم با هم دوست خواهند بود و این بر روابط دو کشور روزبروز افزون خواهد کرد. این نقطه نظر رهبر نظام ما بود. ولی مسلمین عصر حاضر هم، رهبر معظم انقلاب که (همه نه بالاجبار، بلکه بالاختیار از او تبعیت می کنیم؛ چراکه ایشان حکم نایب امام زمان را دارند یعنی آقا امام زمان غایب هستند و ما در محضر ایشان هستیم و استفاده می بریم) هم همین مطالب را دنبال می کنند. فرمایش ایشان هم بر این مبنا استوار است که مردم ما با مردم آنجا مشکل ندارند. اگر سران دولت آمریکا ما را برسمیت بشناسند و حقوق مردم را برای خودشان بدانند، حق و حقوق جمهوری اسلامی را بهشان بدهند از شعار بپرهیزند و عمل کنند ما مشکلی نخواهیم داشت. بنابراین، با توجه به این مطالبی که از زبان رهبر معظم انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی امام رحمت الله علیه بیان کردم نتیجه می گیریم همه کارها مشخص است. شسته و رفته است. بنابراین من فکر می کنم نظرسنجی و ارزیابی این مسائل در این برهه زمان جایگاهی بین مردم نداشته باشد و این از نظر شخص من مطرود است.”

از این نماینده مجلس سوال می کنم یعنی نظر مردم در تصمیم گیری و سیاستگذاری دولت ها جایگاه و تاثیری ندارد، وی پاسخ می دهد: “نظر به اینکه کشور ما کشور مسلمان است، کشور انقلابی است، رهبر انقلاب دارد و کشوری است که مستقل است. و پایبند اصولی است که در این کشور وجود دارد، از دیگر کشورها از همسایه و غیر همسایه زمانیکه بر خلاف مصالح کشورش باشد تبعیت نمی کند. هر آنچه که حرف بزند بر روی حرف خود هست چون دیگری تاثیرگذار نیست و چون حاشیه ای وجود ندارد. اما دولت آمریکا نظر به اینکه کشور قدرتمندی است، کشور قوی است، کشور بزرگی است، ولیکن رژیم هایی هستند که کشور شناسایی نشده اند و کشور بودنشان برسمیت شناخته نشده است، دولت هم نیستند، یک رژیم اجرایی هستند. ایشان تاثیر گذار در سرنوشت آمریکا می شوند و آمریکا را بر خلاف خواست مردمش، دولتمرانش را به حاشیه می برند. اگر چنانچه دولت آمریکا تحت تاثیر این حواشی قرار نگیرد و خودش مستقل عمل کند و مستقیم تصمیم بگیرد من حتم دارم تمام این مشکلات قابل حل است.”

وی در خصوص ارزیابی خود از دیپلماسی دولت روحانی بیان می کند: “من آنچه که از زبان دکتر روحانی در جمع مسئولین درآمد می گویم. ایشان فرمودند با عنایت خداوندی، با حمایت رهبری و با لطف و پشتیبانی مردم ایران نسبت به انجام مذاکره و مذاکرات خوش بین هستم. من بعنوان نماینده مجلس و عضوی از جامعه ایران نسبت به عملکرد دولت دکتر روحانی با توجه به تفاصیلی که عرض کردم یعنی زیاده خواهی ها کنار گذاشته شود و حقوق مردم برسمیت شناخته شود خوش بین هستم.”

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)