بحران دریاچه نمک و مسئله خشکسالی بی‌سابقه آن در درجه نخست معلول برنامه‌ریزی‌های غیرمنطقی و غیراصولی در استفاده از منابع آبی است. کمبود آب و اعتراض به آن‌ها و به‌چاره‌جویی واداشتن رژیم بی‌اعتنا به معضل حیات و ممات میلیون‌ها انسان در کشور را نیز مکرراً شاهد بوده‌ایم. حمایت نیروهای مترقی و آزادی‌خواه از اعتراضات مردمی و جنبش حفظ محیط زیست و تلاش در راه بسط و گسترش فعالیت آن‌ها ضمن بازتاب دادن این فعالیت‌ها در سطح افکارعمومی ایران و جهان، از اهمیت روزافزون برخوردار بوده و هست….
در مسیری مستقیم در حدود ۶۰ کیلومتری از شهر قم در جهت شرقی، پهنه سفید رنگ بزرگی قابل مشاهده است به نام دریاچه نمک. در جنوب این دریاچه، کویر و کاروانسراهای مرنجاب و سفید آب و در شرق آن کاروانسرای شاه عباسی، قصر بهرام و سیاه کوه قرار دارند که جاده‌های خاکی و پر دست اندازی از سمت آران و بیدگل آن‌ها را به یکدیگر وصل می‌کند.
نام دریاچه نمک برگرفته از شوری زیاد آب آن است به طوری که سطح این دریاچه پوشیده از رسوبات نمکی بوده که بر اثر انباشته شدن سیلاب‌ها و آب‌های سطحی در طول قرن‌ها ایجاد شده است. دیدن کرت بندی‌های زیبای نمک بعد از هر بار بارش و تبخیر آب، در سطح این دریاچه و عکاسی کردن از آن‌ها لذتی است که ارزش تجربه کردن را دارد.
به گزارش تسنیم، بحران دریاچه نمک و مسئله خشکسالی بی‌سابقه آن در درجه نخست معلول برنامه‌ریزی‌های غیرمنطقی و غیراصولی در استفاده از منابع آبی است، چرا که دریاچه‌ای که قرن‌ها باوجود تمام تغییرات زیست‌محیطی روال طبیعی خود را دنبال می‌کرد امروزه به دلیل استفاده‌های نادرست از منابع آبی در چند دهه گذشته در وضعیت تنش‌زایی برای فلات مرکزی کشور تبدیل‌شده است.
در سال‌های گذشته با ادامه مدیریت‌های غیر کارشناسی شده در زمینهٔ آب میزان آب ورودی به این دریاچه بسیار ناچیز شده است، احداث سدهای پی‌درپی در مسیر رودخانه‌های منتهی به دریاچه نمک سبب شده تا این دریاچه در حال حاضر فاصله‌ای چندانی با خشکی کامل نداشته و چیز نمانده است که یک بحران ویران‌کننده دامن استان‌های مرکزی کشور را بگیرد.
بروز بحران و خشکسالی در محدوده این دریاچه نمک صرفاً دامن‌گیر شهرهای پیرامونی نمی‌شود چراکه به دلیل پهنه وسیع و نمک زار این محدوده زندگی اجتماعی و فعالیت‌های بشری بخش عمده از شهرهای کشور را خواهد گرفت، بیش از ۲۰۰ هزار هکتار صرفاً پهنه نمکی این دریاچه است که به‌تنهایی برای به نابودی کشاندن کشاورزی و فعالیت‌های اقتصادی دیگر یک منطقه کافی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قم، با اشاره به وضعیت تلخ و ناگوار دریاچه نمک می‌گوید: واقعیت این بوده که هیچ‌کدام از رودخانه‌هایی که قرن‌ها این دریاچه را تغذیه می‌کردند امروز آورده‌ای به این دریاچه ندارند و صرفاً چند رودخانه محلی آب ناچیزی را به این دریاچه سرازیر می‌کنند که تأثیر چندانی درروند بحران این دریاچه نمک ندارد.
سید محمدتقی سجادی اقدامات قهرآمیز در برابر طبیعت را عامل مهمی در مشکلات دریاچه نمک می‌داند و ادامه می‌دهد: هر اقدام و عملی که برخلاف تناسبات محیطی زیستی مانند، احداث راه‌آهن، اتوبان، احداث سد و غیره انجام گیرد سبب برهم خوردن اکوسیستم شده و ممکن است طبیعت را با واکنشی خشن و جبران‌ناپذیر روبه‌رو سازد.
وی تأکید می‌کند: پهنه‌ها و کفه‌های نمکی طی میلیون‌ها سال در این منطقه تولیدشده و در دل دریاچه نمک ذخیره‌شده است که اگر روند خشک‌سالی‌های ادواری و استفاده‌های غلط از منابع آبی این حوزه همچنان ادامه داشته باشد می‌تواند تبدیل به بحرانی در زمینهٔ ریزگردهای نمکی شده و زندگی و فعالیت را در مساحت وسیعی از کشور دچار اخلال و رخنه کند.
سجادی تصریح می‌کند: توسعه برنامه‌های بیابان‌زدایی، بوته کاری در محدوده دشت مسیله و اقداماتی از این قبیل مفید است اما کافی نیست، حفظ اکوسیستم و بازگرداندن چرخه طبیعی این دریاچه برای بازیابی مجدد خود مهم‌ترین و مؤثرترین عملی بوده که می‌توان در زمینهٔ جلوگیری از ایجاد بحران همه‌گیر درباره دریاچه نمک انجام داد.
وی اجرای طرح احیای دریاچه نمک را برای جلوگیری از بروز بحران در آینده را ضروری می‌داند و بیان می‌کند: چاره‌ای جز تدوین احیای دریاچه نمک نیست چراکه گردوغبار و ریزگردهای نمکی این حوزه با ادامه وضعیت کنونی دامن بیش از ۲۵ درصد از مردم کشور را می‌گیرد و روند عادی زندگی در این استان‌ها را مانند بحران‌زا می‌کند.
عدم تخصیص حقابه ۱۵۴ میلیون مترمکعبی مصوب وزارت نیرو به حوزه دریاچه نمک مشکلات عدیده‌ای در زمینهٔ خشکسالی این حوزه ایجاد کرده است، وضعیت بحران و خشکسالی دریاچه نمک با عدم تخصیص این حق قانونی خود می‌رود تا وارد مرحله‌ای شود که دیگر نه صرف اعتبارات نجومی بتواند کاری از پیش ببرد و نه دیگر زمانی برای جبران اشتباهات تلنبار شده گذشته باقی بماند.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.