
در بسیاری از سالهای دهه٨٠ و سالهای ابتدایی دهه٩٠ بروز پدیده گردوغبار به پدیدهای همیشگی در خوزستان تبدیل شده بود. منشا اصلی بلندشدن این گردوغبارهای غلیظ تالابهای خشکشده و بیآب کشور عراق و خود استان خوزستان، مانند تالابهای هورالعظیم و شادگان بودند. اگرچه در طول این سالها مسوولان ایرانی با مسوولان دولت عراق برای یافتن راهکارهایی جهت کنترل این بحران گفتوگوهایی داشتند اما از نتیجهبخشبودن آنها اطلاعی در دست نیست.
منشا اصلی بروز این گردوغبارها تالابهای واقع در محدوده مرزی استان خوزستان و کشور عراق است، در همینباره با محسن سلیمانی، مدیرملی طرح حفاظت از تالابهای ایران تماس گرفتیم تا بهعنوان فردی مطلع از او در اینباره بپرسیم که آیا این مشکل منشایی داخلی دارد یا خارجی، با این حال او در این رابطه اظهار بیاطلاعی کرد و گفت درباره این موضوع اطلاعی ندارد. این در حالی است که انتظار میرفت مسوولان سازمان محیطزیست کشور روی این موضوع بهعنوان مشکل و بحرانی در حوزه کاری خود به شکلی ویژه و تخصصی کار کنند.
در سال گذشته بهدلیل افزایش میزان بارندگی و بالارفتن حجم آب موجود در این تالابها وقوع پدیده ریزگرد به حداقل رسیده بود، اما سهروز گذشته نشان داد از این پس استان خوزستان و همچنین دیگر استانهای هممرز با عراق مانند ایلام، کرمانشاه، کردستان همچنان در معرض این بحران بزرگ هستند. بروز پدیده گرد و غبار با غلظت بالا در استان خوزستان در شرایطی رخ داد که مسوولان این استان حاضر به تعطیلی ادارات نشدند. در این استان شهرهای اهواز، آبادان، خرمشهر، بهبهان و دشتآزادگان دچار گردوغبار شدید شده که اهواز بالاترین میزان آلودگی را تا ٧٠برابر حد مجاز تجربه کرد. شهروندان این شهرها از بروز مشکلات تنفسی و چشمی ناشی از تنفس این هوای آلوده خبر میدهند. یکی از اهالی اهواز در همین رابطه به «شرق» گفت: «در این دوروز با مشکل شدید معده، سوزش و قرمزی چشم خودم و اکثر دوستانی که مجبور بودیم باوجود این هوا کارمان را تعطیل نکنیم مواجه بودهایم.»در شبکههای اجتماعی هم بساط مطالب و عکسهای مرتبط با این آلودگی فراوان به چشم میخورد. برخی از اهالی شهرهای خوزستان در این شبکهها از تجربیات و مشاهدات خود نوشته و یا عکسی از وضعیت محل سکونتشان منتشر کردهاند که حکایت از غلظت بسیار زیاد آلودگی موجود در هوا دارد. میزان خاک نشستهشده روی اسباب و وسایل حتی در داخل فضای خانهها هم بسیار زیاد است. در همین رابطه احمدرضا لاهیجانزاده، مدیرکل محیطزیست خوزستان درباره گردوغبار سهروز گذشته این استان؛ به سایت محیطزیست ایران گفت: «بهعلت وزش باد شدید از صبح پنجشنبه شاهد پدیده گرد و غبار در اهواز بودیم. ساعت ١٢:٣٠ پنجشنبه ٩بهمن میزان غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ١٠میکرون در کلانشهر اهواز به بیش از ١٠هزارمیکروگرم بر مترمکعب رسید که بالاترین میزان غلظت ثبتشده این آلاینده در سالجاری محسوب میشود. این شرایط تا روز جمعه به صورت ناپایدار و متناوب ادامه داشت.»مدیرکل محیطزیست خوزستان با بیان اینکه باوجود سالهای آبی پربارش ٩٢-٩١ و ٩٣-٩٢ در جنوب عراق و استان خوزستان، سال آبی ٩۴-٩٣ که از ابتدای مهرماه آغاز شده با کاهش شدید نزولات جوی همراه بوده است، تصریح کرد: «همین امر منجر به کاهش شدید رطوبت خاک و مستعدشدن مجدد کانونهای ریزگرد شده است. چنین شرایطی منجر به آن خواهد شد که با وزش بادهایی با سرعت بالای پنجمتربرثانیه، شاهد بروز پدیده گردوغبار در منطقه باشیم.»وی از محورهای اهواز- ماهشهر، اهواز- اندیمشک و اهواز- حمیدیه بهعنوان سهکانون با پتانسیل بالا برای گردوغبار در شهرستان اهواز نام برد که بهدلیل شرایط خاص ایجادشده به کانونهای اصلی تهدید گردوغبار برای اهواز تبدیل شدهاند. مدیرکل محیطزیست خوزستان ضمن اشاره به جلسه سهماه قبل با حضور رییس سازمان حفاظت محیطزیست و معاون وزیر نفت، گفت: «در آن جلسه مقرر شد که طرح مقابله با کانونهای گردوغبار و بیابانزدایی استان که برای ٢٠٠هزارهکتار از اراضی منطقه به تصویب دولت رسیده بود، بهصورت مشترک توسط سازمان حفاظت محیطزیست، اداره کل منابع طبیعی استان و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب پیگیری و اجرا شود.»لاهیجانزاده ادامه داد: «در همین راستا و برای مهار کانونهای ریزگرد داخل استان، وزارت نفت متعهد شد ١٢میلیاردتومان بودجه به این امر اختصاص دهد.» وی با تاکید بر اینکه نیاز بودجه منطقهای برای مقابله با پدیده ریزگرد بسیار بیشتر از این میزان است، اظهار کرد: «از اینرو تمامی دستگاههای اجرایی مرتبط از جمله وزارت نفت، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، شهرداری و البته صنایع بزرگ موظف شدند نخستین اولویت کاری خود را به موضوع مهار پدیده گردوغبار اختصاص دهند.»مدیرکل محیطزیست خوزستان ضمن یادآوری تاثیرات منفی پدیده گردوغبار بر سلامت، اقتصاد، معیشت و میزان مهاجرت مردم از استان و تقدیر از همکاریهای صورتگرفته میان دستگاههای مرتبط تاکنون از تمامی دستگاههای اجرایی و مسوول درخواست کرد نسبت به اجرای وظایف خود بیش از پیش متعهد باشند.
گزارش ابتکار از اقدامات در مورد گردوغبار
معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیطزیست، در آخرین ساعات روز گذشته با انتشار مطلبی در صفحه فیسبوک خود به ارایه گزارشی در زمینه اقدامات صورتگرفته در رابطه با موضوع گردوغبار پرداخت. این گزارش به این شرح است: متاسفانه در سال آبی جاری میزان بارندگی خوزستان و البته بسیاری استانهای دیگر مانند ایلام و حتی تهران بسیار کاهش یافته و این سبب خشکشدن خاک و کاهش رطوبت شده که با کمترین وزش باد، هوا را دچار گردوغبار میکند. اگرچه امسال میزان گردوغبار در مقایسه با سالهای قبل، تاکنون، در خوزستان کمتر بوده، ولی از اواسط این هفته بهدلیل وقوع بادهایی که روی سطح زمین با سرعت بالا میوزند، شاهد گردوغباری با شدت و غلظت بسیار بالا در بعضی استانهای جنوبی بودهایم. همگان میدانند بخشی از این گردوغبار منشا خارجی دارد و باوجود سالها ناامنی در عراق طرحهای مربوط به مقابله با گردوغبار به کندی پیش میرود، ولی اکنون منشا داخلی هم به آن اضافه شده است. بههمیندلیل در دولت یازدهم ستادی در سطح ملی برای مقابله با این مشکل تشکیل و برای هر استان، نقشه نقاط تولیدکننده گردوغبار شناسایی و برنامههای اقدام هم تنظیم شده است. در استان خوزستان مشخصا مسوولیت کار مالچپاشی و کاشت گونههای مقاوم بهعهده وزارت نفت و همچنین سازمان جنگلها و مراتع کشور بوده است. به این منظور و برای پیگیری مساله علاوهبر جلسات هماهنگیای که در سازمان حفاظت محیطزیست در سطح ستاد برگزار شده، فقط در استان خوزستان طی ماه گذشته، هم معاون اول رییسجمهور، هم خودم، هم معاون محیطزیست انسانی سازمان و هم معاون آموزش و پژوهش حضور یافتهایم و پیگیر بودهایم. همچنین در جلسه شورایعالی حفاظت محیطزیست در تاریخ ٢٩دیماه گزارش وضعیت و اقدامات در این زمینه به رییسجمهور و وزرا ارایه و مخاطرات موضوع منتقل شد.
قابل ذکر است که از اقدامات چندماهه اخیر میتوان به ورود مجدد آب به بخشی از هورالعظیم که متاسفانه در سالهای قبل راه آن بسته شده و خود تبدیل به کانونی از گردوغبار شده بود، اشاره کرد. همچنین با کمکردن یکی از منابع مهم آلودگی شهر اهواز بهخاطر فرآوری ۵٠هزاربشکه نفت سنگین، که میزان آن به حدود نصف کاهش یافته، آلودگیهای مربوطه هم کم شده است. روز شنبه (امروز) هم به درخواست مدیرکل حفاظت محیطزیست استان خوزستان جلسه اضطراری مقابله با گردوغبار در استان با حضور نمایندگان دستگاههای مسوول و به ریاست استاندار تشکیل میشود و گزارش دستگاههای مختلف باید در مورد میزان پیشرفت و موانع هر یک از مسوولان مشخص شود. بههرحال همه ما وظیفه داریم که با همه توان برای سلامت شهروندان تلاش کنیم.
نظرات
این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر میکنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و میخواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.