چالش سیاستمداران خاورمیانه با تئوری توطئه یهودیان

در این گیرو دار از دو چیز می ترسیدم یکی از آن ها عبارت از عقیده
مارکسیسم بود که از شنیدن آن بر خود می لرزیدم و دیگری یهود بود که از آن
نفرت داشتم بدون این که خودم معنی آن را درک کنم از شنیدن این دو نام
وحشت داشتم…. روزی که دانستم غالب رهبران حزبی و سندیکایی و روسای
مارکسیست ها از یهودیان هستند وحشتی سراپایم را فراگرفت.” این ها تنها
بخشی از اظهارات “آدولف هیتلر” دیکتاتور پیشین آلمان است که به خوبی نشان
دهنده اعتقاد به “تئوری توطئه” است افکاری که در نهایت به کشتار دسته
جمعی یهودیان آلمان انجامید.
تئوری توطئه گری یهودیان از قرن نوزدهم میلادی مطرح شد. معتقدان به این
تئوری بر این باور بوده اند که یهودیان و فراماسون ها در صدد اعمال کنترل
بر سرتاسر جهان هستند. آنان دائما گفته اند که یهودیان وال استریت و
بازارهای عظیم مالی و تجاری جهان و صنعت فیلسمازی هالیوود و رسانه های
آمریکایی و اروپایی را در اختیار دارند و از این نهادها بعنوان ابزاری
برای رسیدن به مقاصد سیاسی از پیش برنامه ریزی شده خود استفاده می
نمایند. طرح موضوع تکراری حاکمیت خاندان یهودی روتچایلد بر بانکهای جهانی
از دیگر ادعاهای مطرح شده از سوی باورمندان به این تئوری بوده است.
طرح تئوری توطئه یهودیان در کشورهای خاورمیانه در سال های گذشته امری
رایج بوده است. پس از سقوط دولت “مرسی” در مصر “صابر مشهور” روزنامه
نگار مصری با انتشار مقاله ای مدعی شد که “عبدالفتاح السیسی” رییس ارتش
مصر “یهودی” است و “جمال عبدالناصر رهبر پیشین مصر نیز بهودی زاده بوده و
در محله یهودی نشین های قاهره زندگی کرده است. با این حال، تحولات کنونی
خاورمیانه و ظهور داعش سبب شده تا این تئوری فراگیرتر شود. چند هفته ای
از پیش روی نیروهای داعش در عراق نگذشته بود که سایت امریکایی “وتران
تودی” با انتشار گزارشی ادعا کرد که “ابوبکر البغدادی” یهودی است و نام
او “الیوت شیمون” بوده و توسط دستگاه اطلاعاتی رژیم اسرائیل (موساد)
آموزش دیده است. این در حالیست، که بعدا جزئیات هویت “البغدادی” منتشر
شد. در اسناد منتشر شده آمده بود که “ابودعا” نام واقعی بغدادی بوده و در
دانشگاه بغداد در رشته علوم سیاسی دکترای خود را دریافت کرده است.
نکته جالب توجه آنست که در ادعاهای مطرح شده پیرامون نقش “یهودیان” در
تمام حوادث خاورمیانه مطرح کنندگان مسائل تمایزی میان “یهودیان” و “رژیم
اسرائیل” قائل نمی شوند. آنان در حالی با یکسان انگاری این موضوع را طرح
کرده اند که گروه داعش نیز خود رویکرد مشابهی را در پیش گرفته است.
چنانچه پیوتر زالوسکی تحلیلگر نشریه فارن پالسی معتقد است که طرح تئوری
توطئه در ترکیه از کباب ترکی، باقلوا نیز متداول تر بوده است.
عمده تئوری های توطئه مطرح شده در ترکیه متوجه آمریکا و رژیم اسرائیل و
همچنین قوم یهود بوده اند. روحیه ضد آمریکایی در میان مردم ترکیه سابقه
ای دیرینه داشته است. در این میان سونر گاپتای تحلیلگر شناخته شده ترک در
انستیتو واشنگتن معتقد است که همچون بسیاری از کشورهای خاورمیانه نه صرفا
حس انتقاد از اقدامات نادرست آمریکا که احساسی ضد آمریکایی در میان
اکثریت ترک ها وجود داشته است. از طرفی ترک های لائیک بر این باورند که
آمریکا در تقویت اسلامگرایان در عرصه سیاست ترکیه نقش داشته و از جریان
عدالت و توسعه در جهت منافع خود بهره برداری کرده است و از طرف دیگر
دینداران ترک، دولت آمریکا را سرزنش کرده و معتقدند که در دهه ۸۰ میلادی
آمریکایی ها از کودتاگران ترکیه حمایت کرده و باعث سرنگونی دولت های
اسلامگرا در این کشور شده اند.
احساسات ضد یهودی و نسبت دادن توطئه گری به آنان محدود به ترکیه نبوده
است. چند هفته پیش از سقوط دولت مرسی در نتیجه قیام مردمی مورد حمایت
ارتش مصر علیه جریان اخوان المسلمین سخنرانی ای از مرسی افشا شد که مربوط
به سال ۲۰۱۰ میلادی بود و در آن رییس جمهور مخلوع مصر یهودیان را “میمون”
و “خوک” توصیف کرده بود. در واقع مرسی شیوه حسن البناء بنیانگذار جمعیت
اخوان المسلمین را در پیش گرفته بود چرا که مرشد عام وقت اخوان نیز در
جولای سال ۱۹۴۶ با ارسال نامه ای برای امین الحسینی مفتی پیشین بیت
المقدس و هم پیمان نزدیک نازی های آلمان نوشته بود “با کمک هیتلر و
آلمانی ها علیه یهودیان بجنگید خدا پشت و پناهتان باشد.”
اینک جریان اخوان المسلمین مصر متحد نزدیک دولت ترکیه و قطر سقوط کرده و
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه مدعی شده که تحولات مصر در نتیجه توطئه
و برنامه ریزی مستقیم رژیم اسرائیل روی داده است. نخست وزیر ترکیه همچنین
ادعا کرده که اسنادی معتبر برای اثبات ادعایش در اختیار دارد. این نخستین
باری نیست که مقامات دولت ترکیه بدون توجه به نقش عوامل مختلف اجتماعی –
اقتصادی و سیاسی در تحولات اخیر منطقه به طرح تئوری های مختلف توطئه و
سوژه قرار دادن یک گروه قومیتی و مذهبی خاص می پردازند. پیش تر نیز
روزنامه حریت چاپ ترکیه درحین اعتراضات پارک گزی در استانبول اظهاراتی ضد
یهودی را به نقل از بشیر آتالای معاون نخست وزیر ترکیه منتشر کرد. به
گزارش این روزنامه آتالای با اظهارنظر در مورد حوادث پارک گزی ترکیه مدعی
شده بود که یهودیان ساکن ترکیه به همراه قدرتهای خارجی در ایجاد ناآرامی
در ترکیه نقش داشته اند. در آن زمان اردوغان نیز مدعی شد که رژیم
اسرائیل و قدرتهای خارجی در پی ایجاد بی ثباتی سیاسی و اقتصادی در ترکیه
هستند. نخست وزیر ترکیه از نقش رسانه های غربی از جمله سی ان ان و بی بی
سی نیز انتقاد کرد و بازتاب اخبار ترکیه توسط این رسانه ها را مغرضانه
قلمداد کرده بود. در همین راستا حسین چیلک سخنگوی حزب عدالت و توسعه نیز
در ۱۶ ماه جون میلادی مدعی شد که اعتراضات اخیر ترکیه توطئه مرکز
مطالعاتی آمریکن اینترپرایز وابسته به جریان نئومحافظه کار آمریکا بوده
است. این مقام سیاسی ترک در ادامه ادعای خود گفته بود که این مرکز
مطالعاتی با همکاری جمعی از فعالان سیاسی ترک در نشست ماه فوریه خود برای
ایجاد “شورش در ترکیه” برنامه ریزی کرده بود. طرح تئوری توطئه در ترکیه
در سطح مقامات سیاسی ترکیه محدود نماند و تا جایی پیش رفت که سدات لاجینر
پژوهشگر سیاسی و استاد دانشگاه های ترکیه نیز مدعی شد که انتقادهای دولت
ترکیه از ناتو، رژیم اسرائیل و کشورهای غربی موجب شده تا آنان برای ایجاد
ناآرامی در ترکیه دست به برنامه ریزی بزنند.
یهودستیزی در ترکیه کشوری با بیش از ۲۳ هزار جمعیت یهودی امری ریشه دار
بوده است. این کشور پس از رژیم اسرائیل بزرگترین جمعیت یهودیان منطقه را
در خود جای داده است. علیرغم آزادی مذهبی ای که در دوره عثمانی برای
یهودیان وجود داشت، آنان شهروند درجه دوم محسوب می شدند. پس از تاسیس
نظام جمهوری در ترکیه و در سالهای ۴۲-۱۹۳۹ متاثر از یهودستیزی آلمان نازی
دولت ترکیه قانونی را وضع کرد که طبق آن یهودیان و مسیحیان می بایستی ۵
برابر بیش ازشهروندان ترک مسلمان مالیات پرداخت می کردند که در نتیجه عدم
رعایت آن از سوی یهودیان ۱۵۰۰ یهودی به اردوگاههای کار اجباری فرستاده
شدند. این قانون در نهایت در سال ۱۹۴۴ لغو شد. درسالهای گذشته نیز
اقدامات یهودستیزانه در ترکیه رواج داشته است که از جمله آنها می توان به
انفجار ماه نوامبر سال ۲۰۰۳ در یک کنیسه یهودی در استانبول، کشته شدن
دندانپزشکی یهودی در ماه اوت همان سال، نمایش فیلمی تحت عنوان دره گرگها
با ماهیت ضد آمریکایی و به تصویر کشیدن پزشکی یهودی بعنوان قاچاقچی اعضای
بدن زندانیان بازداشتگاه ابوغریب و جنجال ایجاد شده بر سر آن، تشویق
ترکها از سوی همسر اردوغان برای تماشای این فیلم و نقش حزب عدالت و توسعه
در سرمایه گذاری مورد نیاز برای ساخت فیلم مذکور و همچنین حمله به سربازی
یهودی در ارتش ترکیه در سال ۲۰۰۹ اشاره کرد. همچنین در طول چهار سال نخست
زمامداری حزب عدالت و توسعه فهمی کورو سرمقاله نویس روزنامه ینی شفق
ترکیه و یکی از هواداران اردوغان در تمامی مقالات خود سیاستگذاران
امریکایی یهودی تبار از جمله ریچارد پرل را متهم به تحریک رسانه ها و
برنامه ریزی و توطئه چینی برای انجام کودتا در ترکیه قلمداد کرده بود.
اسلامگرایان، ملی گرایان و چپگرایان ترکیه در ابراز احساسات ضد یهودی با
یکدیگر اشتراک نظر داشته اند. نجم الدین اربکان نخست وزیر پیشین ترکیه و
دبیرکل حزب رفاه در بسیاری از موارد موضع گیری منفی ای را در قبال
یهودیان اتخاذ کرده بود. در دوره زمامداری اربکان مقاله ای در نشریه ملی
گازت ارگان حزب رفاه منتشر که نویسنده آن ضمن انتقاد از نقش یهودیان در
تحولات جهانی اقدامات این قوم را با نیش مار مقایسه کرده بود. چپگرایان
ترکیه نیز یهودیان را عامل “امپریالیسم” آمریکا و مجری سیاست های
آمریکایی ها قلمداد کرده اند. ملی گرایان افراطی ترک از زمان حکومت نازی
ها در آلمان تاکنون بر احساسات ضد یهودی خود تاکید داشته اند. در اثر
همین گرایش بود که در سال ۲۰۰۵ میلادی کتاب نبرد من هیتلر بعنوان اصلی
ترین مانیفست یهودستیزی در جهان در صدر فهرست پرفروش ترین کتاب های ترکیه
قرار گرفت. این رویداد تا حدی عجیب بود که دوگو ارجیل استاد علوم سیاسی
دانشگاه ترکیه گفت نازیسم در اروپا مرده اما اکنون در ترکیه ظهوری مجدد
یافته است.
فارغ از ریشه یابی علل گسترش باور به تئوری توطئه گری یهودیان در
خاورمیانه و اینکه آیا علت آن منازعات مسلمانان و یهودیان در صدر اسلام،
تاسیس رژیم اسرائیل در دهه ۴۰ میلادی و با کمک کشورهای غربی و یا جنگ
اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ و شکست اعراب در جریان آن بوده است یا خیر و
بدون توجه به اینکه کدام یک از عوامل مذکور در ریشه یابی علل وجود این
عامل موثرتر بوده اند مسئله اصلی آنست که پدیده یهودستیزی به معضلی در
خاورمیانه تبدیل شده است و بسیاری از تحلیلگران و رهبران سیاسی کشورهای
این منطقه را از تحلیل صحیح و منطقی پیچیدگی های تحولات سیاسی و عوامل
تاثیرگذار در آن بازداشته است.
برای مثال صفا صالح سرمقاله نویس روزنامه مصری الجمهوریه در سرمقاله ماه
مه سال ۲۰۱۱ میلادی و همزمان با آغاز تظاهرات مردمی در مصر مدعی شد که
یهودیان در پشت پرده تحولات این کشور حضور داشته اند. این رزنامه نگار
مصری با اشاره به گسترش موج خشونت ها در ناحیه امبابای مصر مدعی شد که
تردیدی وجود ندارد که اتفاقات کنونی مصر نیز همچون سایر “مصیبت های بین
المللی” بدلیل نقش پنهانی و پشت پرده یهودیان روی داده اند. همچون ترکیه
در مصر نیز خوزه نفوذ و تاثیرگذاری تئوری مذکور از مرز مخالفان انقلاب
مصر فراتر رفته بود و جمعی از معترضین اسلامگرا در تظاهرات با حمل
پلاکاردهایی تصویر ستاره داوود نماد رژیم اسرائیل را بر روی عکس مبارک حک
کرده بودند. اقدامی که اکنون هواداران اخوان المسلمین در مورد تصاویر
عبدالفتاح السیسی فرمانده ارتش مصر انجام داده اند. در واقع چه در میان
موافقان و چه مخالفان انقلاب مصر نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی یهودیان
امری متداول بوده است.
در همین رابطه ژان پل سارتر فیلسوف اگزیستانسیالیست فرانسوی معتقد بود که
یهودستیزی مشکل یهودیان نیست بلکه مشکل غیر یهودی هاست و در درجه نخست به
خطای دید آنان نسبت به یهودی ها باز می گردد در نتیجه آنان می بایستی علل
و مسئولیت های ناشی از آن را بپذیرند. سارتر ریشه یهودستیزی را در هراس
فرد یهودستیز از اراده و خواست آزادش می دانست. فردی که از مسئولیت پذیری
پیرامون هرگونه تغییر ایجاد شده در جهان فرار می کند. برنارد لوئیس معتقد
است که خصومت برخی از جریانات اسلامگرا علیه یهودیان برآمده از احساس ترس
و نفرت نیست بلکه ناشی از انگیزه تحقیر و خوارشماری است. برخلاف نظر این
تحلیلگر سیاسی، اردوغان اکنون با از دست دادن متحد اصلی خود در مصر و
احساس ضعف در موضع داخلی و منطقه ای سعی دارد با طرح تئوری توطئه یهودیان
و نقش داشتن این قوم در پس پرده حوادث ترکیه و مصر ضمن فرافکنی از نقش
متقی خود در شرایط ایجاد شده فرار کرده و در بعد داخلی ملی گرایان افراطی
ترک را از طریق برانگیختن احساسات یهودستیزانه با خود همراه سازد.
اردوغان از سرنوشتی مشابه فرجام مرسی می هراسد. هراس اردوغان تکرار
سناریویی مشابه در مورد جریانش و سقوط از کاخ به زندان است.
اعمال نقش و نفوذ رژیم اسرائیل همانند سایر قدرتهای منطقه ای و بین
المللی در تحولات منطقه انکارناپذیر است. با این حال یکی دانستن تمامی
یهودیان با موجودیت این رزیم و نسبت دادن مجموع تحولات به قومی خاص
(یهودیان) توهمی بیش نخواهد بود. امری که در نهایت به آنجا می انجامد که
شیخ بسام الکاید در اوت سال ۲۰۱۲ در شبکه تلویزیونی الایمان مدعی شد که
در منارعه مسلمانان و بودایی ها در برمه این یهودیان بوده اند که وظیفه
آموزش بودائیان تندرو برای سازماندهی حملات علیه مسلمان را برعهده داشته
اند!

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)