اعتراف محسنی اژه‌ای به بازداشت گسترده دانش‌آموزان در اعتراضات ۱۴۰۱

محسنی اژه‌ای رئیس قضاییه ایران اخیرا اعلام کرده  است: در سال ۱۴۰۱ فضایی ایجاد شد که منجر به تشکیل حدود ۹۰ هزار پرونده شد؛ متهمان و محکومان این پرونده‌ها از اقشار مختلفی بودند؛ در میان آنها بعضا معلمان و دانش‌آموزان و دانشجویان نیز بودند.

این سخن برای اولین بار از سوی بالاترین مقام قضایی ملایان مطرح می‌شود. اما همین ارقام و شرکت دانش‌آموزان خردسال در میان دستگیرشدگان خود حکایت دارد ناگفته‌ها.

اعلام تشکیل ۹۰ هزار پرونده از سوی محسنی اژه‌ای حتی برای دانش‌آموزان در اردیبهشت ۱۴۰۴ در حالی است که وی در ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ خبر داده بود «بیش از ۸۰ هزار نفر مشمول عفو خامنه‌ای قرار گرفتند؛ ممکن است این تعداد به نزدیک ۱۰۰ هزار نفر هم برسد.»

یعنی مجموع تشکیل‌ پرونده‌ای‌ها و آزادشدگان ۱۷۰ هزار نفر بوده که بسیاری از آنان نیز دانش‌آموزان بوده‌اند.

اما به دنبال اظهارات اژه‌ای در ۲۵ اسنفد ۱۴۰۴ مبنی بر آزاد شدن ۸۰ هزار نفر، خبرگزاری تسنیم سپاه در همان زمان اعلام کرد که «از این میزان، ۲۲ هزار نفر عفوشدگان اغتشاشات هستند که یا محکومیت پیدا کرده بودند و یا قبل از محکومیت، عفو شدند. البته تعداد قلیلی از این افراد در زندان بودند و اکثراً یا با قرار صادره در بیرون از زندان بودند و یا هنوز رسیدگی به پرونده آنها تکمیل نشده بود.»

 

تناقض‌گویی‌ها در مورد آمار دستگیرشدگان و دانش‌آموزان در قیام ۱۴۰۱

یعنی رقم اعلام شده دستگیرشدگان در اظهارات اژه‌ای را تقلیل داد. اما اندکی بعد خبرگزاری مهر از قول سخنگوی قضاییه ملایان نوشت «تعداد کل عفو شدگان اخیر ۸۲ هزار نفر است. عفوشدگان اخیر در دو بخش بودند بخش اول محکومین و متهمین اغتشاشات و بخش دوم مربوط محکومین دادگاه های عمومی و انقلاب و سازمان قضایی نیروهای مسلج کشور می شد.»

بدین ترتیب لاپوشانی ارقام و تقلیل آنها لو رفت.

اما اژه‌ای در ادامه اظهارات خود افزوده «چنانچه برای دانش‌آموزان و دانشجویان و معلمان آنها حکم محکومیت صادر می‌شد یا پرونده قضایی شکل می‌گرفت بستر سوء‌استفاده دشمنان فراهم می‌آمد؛ در اینجا ما از حوزه‌های علمیه، بسیج، دانشگاهیان و معلمان کمک گرفتیم.»

وی در ادامه افزود «در این عرصه خطیر و مهم، معلمان و مسوولان آموزش‌وپرورش می‌‎توانند کمک‌کار ما باشند و ما دست یاری به سوی آنها دراز می‌کنیم.»

اژه‌ای سپس افزود «نظام آموزش‌وپرورش کشور با بهره‌مندی از حدود ۱۶ میلیون دانش‌آموز و بیش از یک میلیون کادر مدرسه و حدود ۳۰ میلیون خانواده دانش‌آموزان، یک نظام متکثر و موسع است».

ترس پنهان از میزان خطر نهفته‌ای که در ۱۴۰۱ بارز شد و در آینده نیز بالقوه در کمین ملایان است.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که نهادهای حقوق بشری پیش‌تر از بازداشت و تعقیب قضایی گسترده دانش‌آموزان و دانشجویان به عنوان یکی از نشانه‌های اصلی سرکوب ساختارمند اعتراضات یاد کرده‌اند.

گزارش‌های متعددی حاکی از دستگیری دانش‌آموزان در مدارس، تشکیل پرونده‌های قضایی برای دانش‌آموزان، و احضار یا اخراج دانشجویان معترض از دانشگاه‌هاست.

 

نسل نوجوان شورشی، خطری دیگر برای ملایان

اظهارات اخیر اژه‌ای نه‌تنها از وسعت سرکوب قضایی در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ پرده برمی‌دارد، بلکه نشانگر استفاده گسترده حکومت از نهادهای آموزشی و مذهبی برای سرکوب معترضان و مدیریت فضای سرکوب پس از دستگیری است؛ اقدامی که نگرانی‌ها درباره دخالت ساختاری در زندگی آموزشی و شخصی جوانان و دانش‌آموزان را دوچندان کرده است.

با این حال، آنچه در عملکرد قضاییه ملایان مشهود است، استفاده گسترده از فضای آموزشی برای اهداف قضایی و امنیتی است؛ از حضور ایدئولوژیک نهادهای مذهبی در زندان‌ها گرفته و اعزام میلیونی دانش‌آموزان به اردوهای راهیان نور، که همگی به ابزاری برای مهندسی افکار دانش‌آموزان و کنترل اجتماعی بدل شده‌اند.

در حالی که پیوند دانش‌آموزان و دانشجویان در اعتراضات ۱۴۰۱، یکی از شاخص‌ترین نمودهای همبستگی نسل جوان مبارز راه آزادی، عدالت و تغییرات زیربنایی سیاسی، اجتماعی بود. حضور قدرتمند دانش‌آموزان و دانشجویان، اصالت دو جنبش دانش‌آموزی و دانشجویی در کشور را نشان داد.

با وجود همه جنایات حکومت  ایران در کشتار ده‌ها هزار تن از دانش‌آموزان و دانشجویان در سالهای دهه ۷۰ و سال ۶۷، در جریان اعتراضات سال‌های ۸۸ و پس از آن در قتلگاه‌هایی مانند کهریزک، با تمام جنایات هولناک ملایان در پرتاب دانش‌آموزان از فراز بام‌ها و پل‌های خیابان‌ها، تداوم مبارزات اقشار آگاه میهن خصوصا دانش‌آموزان و دانشجویان ثابت کرد که قدرتی نو و جوان در زیر پوست جامعه می‌جوشد و منتظر جرقه‌ای برای انفجار است.

بارقه‌هایی از پیوند دانش‌آموزان و دانشجویان و شراره‌هایی از برخاستن نسل‌های جدید و آگاه برای دستیابی به آینده‌ای بهتر و تحقق آرمان‌های آزادی، برابری و عدالت است.

[دانشجویان و دانش آموزان پدیده درخشان سال ۱۴۰۱]

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)