مذاکرات ژنو و هم‌سنگری کیهان و اسرائیل

مهدی ساوالان پور –  بحث هسته‌ای و مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ ، تجربه چندین ساله دارد و که از ریاست جمهوری سید محمد خاتمی هیچ‌گاه مذاکرات مثبت و تاثیر گذاری همانند مذاکرات چندروز گذشته در ژنو صورت نگرفته است.

در طول دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بحث مذاکرات هسته‌ای بیشتر به نمایشی بدل شده بود که تنها بازنده آن ایران بود و دستاوردی جز تحریم‌های گسترده و انزوای بیش از پیش ایران در جامعه بین‌الملل را به دنبال نداشت.

در طول مذاکرات ژنو  و هرچه به تعامل دیپلماتیک نزدیک می‌شد تندروهای داخلی و خارجی بیشتر بر طبل خودخواهی خود می‌کوبیدند و توافقات احتمالی را زنگ خطری به شمار می‌آوردند، در داخل روزنامه کیهان به تریبونی برای این افراطیون بدل شده و حسن شریعتمداری به عنوان لیدر این جریان، این مذاکرات را باج خواهی غرب از ایران نام نهاده بود.

روزنامه کیهان با اردوکشی خواندن این مذاکرات نوشت: اردوکشی غیرمنتظره وزرای خارجه آمریکا و فرانسه و انگلیس به ژنو و اظهارنظر مقامات رسمی این کشورها درباره مذاکرات در حال انجام میان ایران و گروه ۵+۱ زمینه قابل قبولی برای نتیجه مثبت مذاکرات باقی نمی‌گذارد.

این روزنامه ادامه می‌دهد: آنچه از مجموعه اظهارنظرها و برخی از گزارش‌ها به دست می‌آید آمریکا به جای توافق در ژنو، به دنبال باج‌خواهی از ایران است که البته با توجه به هوشمندی تیم مذاکره‌کننده کشورمان و تاکید چندباره آنان بر حفظ منافع ملی و خط قرمزهای غیرقابل عبور، انتظار آن است که ترفند اخیر آمریکا و متحدانش نیز با ناکامی روبرو شود.

این جریان تمامیت خواه در خارج از کشور هم به سرکردگی اسرائیل به شدت دنبال می‌شد؛ بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل توافق در ژنو را کابوسی برای این کشور بیان کرده و تلاش کرد با فرافکنی و اتهامات واهی، از این مذاکرات توافقی حاصل نگردد.

در این دور از مذاکرات با وجود آنکه پیش‌بینی می‌شد طرفین به یک نتیجه امیدوار کننده دست یابند، عملا خواسته‌ها محقق نگردید، ولی آنچه در این میان قابل تامل است همسنگری کیهان و نخست وزیر اسرائیل است که هردو می‌کوشیدند با اعمال فشار بر طرفین مذاکره کننده، راه‌های توافق احتمالی را حتی در مذاکرات آینده ببندند.

کشورهای عضو ۱+۵ پس از پایان این دور از مذاکرات از بروز پیشرفت در مذاکرات سخن گفتند و ایران نیز مذاکرات را بسیار سازنده و راه گشای مذاکرات آتی بیان کرده است و این در حالی است که مقامات اسرائیلی و تندروان حکومتی در ایران در هدفی مشترک و هم راستا به شدت علیه این مذاکرات موضع گیری کرده‌اند.

همگان بر این نکته واقف هستند که پرونده هسته‌‌ای ایران در حقیقت یک پرونده بسیار پیچیده و دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و … گسترده است که توافق در این زمینه راه را برای بسیاری از افراد خواهد بست؛ افرادی در داخل که تحریم‌ها برای آنان منافع بیشمار اقتصادی به همراه داشته و افرادی در خارج که مشروعیت نظام خود را در دشمن سازی دنبال می‌کنند.

افراطیون در تهران در جهت حفظ منافع خود توافقات را کابوس خود دانسته و تمامی تلاش‌ها و فشارها را برای کارشکنی و بی نتیجه ماندن مذاکرات در آینده به کار گرفته‌اند، زیرا این توافقات باعث خواهد گردید آنان در بعد سیاسی به مهره‌ای سوخته در درون نظام بدل گردند.

روزگاری اینان با اشغالگر خواندن اسرائیل شدیدترین الفاظ را در مورد این رژیم به کار می‌بردند اما امروز هردو در توافقی پنهان، اهداف خود را در همراهی و هم دلی با یکدیگر دنبال می‌کنند.

البته در این میان بازیگران خاموش دیگری نیز حضور دارند که توافق هسته‌ای ایران و غرب برای آنها ناخوشایند است، کشورهای عرب منطقه؛ اگر ایران در مذاکرات آتی به نتیجه مطلوب دست پیدا کند مطمئنا به مقدار قابل توجهی جلوی مانور این کشورها به رهبری عربستان سعودی گرفته خواهد شد.

این کشورها با ماهی گرفتن از آب گل آلود مناقشات ایران و غرب طی سالیان گذشته تلاش کرده‌اند از نبود ایران و خلاء حضور مؤثر در مناسبات منطقه‌ای بیشترین استفاده را برده و ایران را در مقاطع مختلف تحت فشار قرار داده‌اند که رسیدن به توافق در بحث هسته‌ای قدرت بازی بیشتری را در منطقه به ایران خواهد داد.

اگرچه در روز پایانی مذاکرات نتیجه‌ای که ناشی از توافق باشد حاصل نشد، اما عملکرد مثبت تیم هسته‌ای ایران که توانست سطح این مذاکرات را به حدی برساند که وزرای خارجه کشورهای ۱+۵ خود را سراسیمه به ژنو برسانند، قابل تقدیر و ناشی از نگاه مثبت دولت یازدهم برای حل این مساله است.

در خاتمه باید گفت با وجود کارشکنی‌ها هنوز راه برای رسیدن به توافق وجود دارد که با نگاه مثبت و استفاده از اصول دیپلماسی این امر دور از دسترس نخواهد بود، راهی که دولت یازدهم به خوبی آن را دریافته و در مسیر آن با وجود فشارهای داخلی و خارجی گام برمی‌دارد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)