این مشاهدات یکبار دیگر، بلوغ و مدرنیته را با بلند کردن فریاد هایشان به گوش ما می رسانند و می خواهند خود را از هرگونه ایدئولوژی رها کنند. این جنبش فمینیستی برای آزادی، میتواند الگوئی باشد در خاورمیانه و فراتر از آن، که خواهان یک زندگی آبرومندانه و آزاد، بر پایه ی احترام به حیثیت و منزلت انسان هاست.»
در پایان این بیانه به ایرانیانی اشاره میکنند که به اجبار از سال ۱۹۷۹ ، با ترک سرزمین وَ خانه وَ خانواده شان، فرانسه را کشور میزبان خود انتخاب نموده اند. ولی آن دیگرانی که در آنجا مانده اند، به گفته ی مورخ و سیاستمدار فرانسوی اِدگار کینه Edgare Quinet ۱۸۰۳-۱۸۷۵، « تبعیدی های واقعی» هستند که از کشورشان کنده نشدهاند ولی آنچه که در آنجا حاکم است، رغبتی برای زیستن درآنها بوجود نمی آورد. ع.ش
***
و اینک گزیده ای از گفت وَ گوی لوموند با علی آلفونه، نویسنده و پژوهشگر ایرانی مؤسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن را می خوانیم. آخرین کتاب او «جانشینی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران» است. او در اینجا به واکاوی قدرت ارتش ایدئولوژیک در ایران می پردازد و ماهیت رژیم پس از مرگ علی خامنه ای را زیر سئوال میبرد. این گفت و گو در شماره ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲ در روزنامه لوموند منتشر شده است :
لوموند : واکنش رژیم ایران به قیام کنونی که صد ها قربانی داده است را چگونه ارزیابی میکنید ؟
– پاسخ رژیم ایران به اعتراضات جاری براساس تحلیل آنها از فروپاشی رژیم شاه در ۱۹۷۹ نشأت گرفته است. آنها معتقدند که رژیم شاه، زمانی فرو پاشید که به معترضان امتیاز داد. برای مثال، با دستگیری مقامات شناخته شده ی کشورکه متهم به فساد شده بودند،- که شاه میخواست بدینگونه انتقادها به رژیم را کاهش دهد؛ و یا با آزادی زندانیان سیاسی، عرصه را به خود تنگ نمود . نتیجه این عمل فاجعه بار بود : مقامات رژیم پس از انقلاب شروع به معامله کردن با انقلابیون برای شغل و زندگی خود کردند و افراد بیشتری با خواستههای تازه به جمع معترضان پیوستند.به همین دلیل است که علی خامنه ای و جمهوری اسلامی در ایران، حاضر به امتیاز دادن نیستند بلکه ترجیح میدهند اعتراضات را سرکوب کنند.
لوموند : تحولات قیام را چگونه می بینید؟ آیا در حال حاضرمیتوان شاهد سقوط رژیم بود؟
– در ایران، مردم برای نان و آزادی به خیابان می آیند. سرکوب اعتراضات پراکنده، برای رژیم آسان است. اما زمانی که طبقه ی متوسط ِ خواهان آزادی، و محرومان ِ خواهان نان، به هم بپیوندند، چالش بزرگی را برای رژیم فراهم می کنند. گذشته از این، معترضان فاقد رهبری، سازماندهی و بودجه هستند. آنها مسلما رژیم را در وضعیت سخت و دشواری قرار می دهتد، اما نمیتوانند به راحتی آن را سرنگون کنند. با این حال، هر چه اعتراضات در میان پایین دستی ها پر دوام و ادامه دار باشد، احتمال ظهور رهبری، سازماندهی و حتی فراهم آوردن منابع مالی، بیشتر می شود.
لوموند : اعتصاب ها را چگونه می بینید؟ و ارزیابی شما از وسعت آن چیست؟
اعتصاب ها در بازار و بخش صنعتی بویژه در حوزه ی نفت، نادر بنظر میرسد که چندان تعجب بر انگیز نیست : بر خلاف انقلاب ۱۹۷۹، اعتراضات امروز فاقد رهبری است. بنا بر این هیچ مرجعی وجود ندارد که دستور اعتصاب را در زمان مناسب صادر کند. و مخالفان رژیم فاقد یک برنامهریزی مشخص هستند تا بتوانند بازاریان را که در تردید به سر می برند، به اعتصاب وادار کنند.و افزون بر این، بر خلاف ۱۹۷۹، صندوق کمک به اعتصاب کنندگان ِ فاقد ِ بضاعت مالی – که چه بسا حاضرند به جنبش بپیوندند- وجود ندارد تا به آنها اطمینان اداره ی خانه و خانوادهشان را بدهد.بویژه کارگران صنایع بالقوه نیروئی هستند که از شرایط کنونی ناراضی اند، ولی بنییه مالی برای ادامه ی اعتصاب و طبیعتاً بیکار بودن و بی نان زیستن را ندارند.
لوموند : امروزه، جمهوری اسلامی ایران را چگونه تعریف می کنید؟
تا زمانی که علی خامنه ای زنده است، جمهوری اسلامی یک حکومت دینی مبتنی بر دو رکن است : روحانیت شیعه که کشور را اداره میکند و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از رژیم در برابر دشمنان داخلی و خارجی محافظت می کند.با این حال، سال هاست که علی خامنه ای به طور فزاینده ای به پاسداران برای حفظ رژیم خود در برابر حملات خارجی و طبقه ی متوسطی که خواستار اصلاحات هستند، ولی قادر به اجرایی کردن آن نیستند یا نمیخواهند قدمی به جلو بر دارند و احیاناً هزینه ای بپردازند، تکیه کرده است.
ولی حمایت سپاه پاسداران از رهبرجمهوری اسلامی ایران، بهایی دارد و آن، نفوذ و تصمیم گیری در اموراستراتژیکی ایران به همراه نفوذ سیاسی در داخل و کنترل بخش قابل توجهی از اقتصاد ایران توسط این نیروی نظامی در ایران است.قدرت این ارگانیسم، آن را در موقعیت مطلوبی قرار میدهد تا به تدریج، ایران را به یک دیکتاتوری نظامی، شاید شبیه پاکستان، مبدل کند.
لوموند : این کنترل سیاسی و اقتصادی پاسداران چگونه قابل مشاهده است؟
قدرت سیاسی آنها در همه جا دیده میشود : در قانون اساسی که « حفاظت نظام و دستاوردهای آن» به عبارت دیگر، ماهیت ایدئولوژیک آن، به این نظامیان سپرده شده است. در حالی که نقش ارتش منظم، « حفاظت از سرزمین ایران است». پاسداران علناً از رئیسی – رئیس جمهور فعلی ایران – حمایت کرده و حتی در مبارزات انتخاباتی به پشتیبانی ازاو برخاسته اند.مجلس خبرگان که رهبر آینده را بر می گزیند، نهادی ضعیف و کاملاً وابسته به نفوذ ولی فقیه است.
قدرت اقتصادی پاسداران را میتوان در پروژه های بدون انجام مراحل مناقصه با خاتم الانبیاء [ شرکت تحت کنترل سپاه] دید. سپاه سودی را که از این راه بدست می اورد، در مؤسسات مالی ی ویژه خود انباشته می کند.و از این وجوه برای خرید شرکت ها در بورس اوراق بهاء دارِ تهران استفاده می کند. از این نظر، تقریباً شبیه کاری است که اولیگارش های نسل اول روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی انجام دادند.
لوموند : جانشینی رهبر جمهوری اسلامی ایران، علی خامنه ای، چه تأثیری بر اوضاع ایران دارد؟
سن وُ سال و سلامت علی خامنه ای نقش مهمی ایفاء می کند.او در ۸۳ سالگی تمایلی به برگزیدن جانشینی در قید حیات خود ندارد.مجلس خبرگان رهبری که رهبر آینده را تعیین می کند، نهادی ضعیف و بدون پایگاه مردمی است و کاملاً از سپاه پاسداران حرف شنوی دارد. این امر در مورد سایر نهادهای غیر نظامی ی جمهوری اسلامی ایران نیز صدق می کند. ضعف و بی بُنیگی نهاد های مدنی، وجه مشترک تمام کشورهایی است که در آنها سلطه ی ارگان های نظامی به عیان دیده می شود.
لوموند : به نظر شما یک چهره ی نظامی و ملیگرا میتواند در ایران ظهور کند؟
من فکر میکنم که سپاه پاسداران باعرضه چهره ای ملیگرا و حتی عرب ستیز – که اخیراً در برابر عربستان و آل سعود از خود نشان می دهد، و حتی با قربانی کردن گشت ارشاد، میتواند چنین برنامهریزی را در چنته ی خود داشته باشد. و بنظر میرسد که بعد از علی خامنه ای، برای جلب طبقه ی متوسط، آزادیهای فردی را گسترش دهد. ولی لزوماً ایران به این زودیها – در صورت به دست گرفتن قدرت توسط سپاه – به آزادیهای سیاسی دست نخواهد یافت. و شاید زیاد دور از ذهن نباشد که طبقه متوسط برای لذت بردن از یک زندگی معمولی – و چرا نه یک لیوان [ الکل] – راضی شود.
لوموند : آیا تحریم های هدفمندی که که از ابتدای قیام در غرب علیه ایران اعلام شد، تأثیری در رژیم و جلوگیری از اراده او برای سرکوب خواهد داشت؟
جمهوری اسلامی توانسته است از کَمپین« فشار حداکثری» دونالد ترامپ که هدف اعلام شده اش به صفر رساتدن صادرات نفت ایران بود، جان سالم بدر ببرد. این تحریم ها هنوز پا برجا هستند، اما بنظر نمیرسد که ایالات متحده، آنها را اجرا کند.و ایران کماکان در بازار سیاه نفت صادر میکند و می فروشد.بنا بر این، تحریم های جدید احتمالاً به همان اندازه بلا اثر خواهند بود. تا زمانی که ایالات متحده آمریکا نخواهد سیاست تشویق کننده ی تغییررژیم در ایران را- به خاطر داخل شدن در جنگ تازهای در خاورمیانه – در پیش بگیرد، در به روی همین پاشنه خواهد چرخید.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.