مذاکرات وین تحت‌الشعاع چه موضوعاتی قرار دارد؟

با وجود گذشت نزدیک به یک سال از آغاز مذاکرات وین، اخبار منتشره در روزهای اخیر نشان می‌دهد که مذاکرات وین تحت تاثیر معادلاتی قرار دارند که روز به روز بر پیچیدگی آنها افزوده می‌شود. این معادلات کدامند؟

۱۳ فرروردین سال ۱۴۰۰ بود که نخستین جلسه مجازی مذاکرات برجام به صورت آنلاین برگزار شد و از ۱۷ فروردین ۱۴۰۰، اولین دور گفتگوهای بر سر برنامه اتمی حکومت ایران آغاز گشت.

نزدیک به یک سال از جلسه آنلاین در ابتدای سال ۱۴۰۰ می‌گذرد و به رغم آنکه تمامی طرف‌های درگیر صحبت از مراحل نهایی و به نتیجه رسیدن مذاکرات وین می‌کنند اما اخبار و نشانه‌ها حاکی از آن است که مذاکرات وین در میان مجهولات و معادلاتی گیر کرده است که حل کردن آنها به این آسانی‌ها نیست.

سفر انریکه مورا به تهران

از آخرین اخبار شروع می‌کنیم؛ سفر انریکه مورا، هماهنگ‌کننده ارشد اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات وین را نیز به عهده دارد به تهران و دیدار وی با علی باقری کنی رئیس هیئت حکومت ایران در مذاکرات برجام.

این سفر که در روز یکشنبه ۷ فروردین ‍۱۴۰۱ صورت گرفت؛ گفته می‌شود که برای بحث درباره آخرین وضعیت مذاکرات وین و موضوعات باقی مانده و حل نشده صورت پذیرفته است.

۲ روز پیش از این، انریکه مورا هدف از سفر خود به تهران را تلاش در جهت رفع شکاف‌های باقیمانده در مذاکرات وین اعلام کرده بود اما از نتایج دیدار مورا و باقری کنی تاکنون اخبار قابل توجهی به بیرون درز نکرده است.

اما آنچه واضح و مبرهن است این واقعیت است که شکاف‌های باقیمانده در مذاکرات برجام به اندازه‌ای مهم و فوری هستند که مورا ناچار شده است برای حل آنها به گفتگوهای دوطرفه با حکومت ایران بپردازد.

مورا افزوده است که خیلی چیزها در مخاطره است و باید آنها را به نتیجه برسانیم.

باقی‌ماندن نام سپاه پاسداران در لیست تحریم‌ها

یک مجهول دیگر که بر معادلات مذاکرات وین سایه افکنده است بحث خروج یا عدم خروج نام سپاه پاسداران از لیست تحریم‌ها و  لیست تروریستی آمریکا می‌باشد.

با وجود این که در یک وا‌کنش بین حسین شریعتمداری نماینده خامنه‌ای در روزنامه کیهان و  حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در روزهای اخیر مجددا تاکید شد که خروج نام سپاه از لیست تروریستی و تحریم‌ها، یکی از شروط و به بیان بهتر یکی از مرز سرخ‌های  حکومت ایران می‌باشد اما راب مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و رئیس هیئت آمریکایی در مذاکرات وین در کنفرانسی در دوحه قطر اعلام داشت که حتی اگر توافقی در مذاکرات وین صورت بگیرد آمریکا تحریم‌های سپاه پاسداران را حفظ خواهد کرد.

خبرگزاری فرانسه نیز در روز یکشنبه ۷ فروردین ۱۴۰۱ به نقل از منابع آمریکایی اعلام کرد که آمریکا قرار است حتی با توافق هسته‌ای، تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران را حفظ کند.

با نگاهی به دو سر طیف موضعگیری بر سر خروج یا عدم خروج نام سپاه از لیست تروریستی و حذف تحریم‌های آن و قاطعیت موجود در هر دو طرف، موضوع سپاه پاسداران نیز یکی از مجهولاتی است که سایه خود را بر مذاکرات وین انداخته است.

فشار از درون آمریکا اهرمی، چماقی بر سر مذاکرات وین

اما با این وجود وب‌ساست آکسیوس در روز ۳ فروردین ۱۴۰۱ اعلام کرده بود که راب مالی مذاکرات غیرمستقیمی را با حکومت ایران برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی شروع کرده است اما موضعگیری اخیر راب مالی در دوحه نشان از شکست این اقدام دارد.

شایان ذکر است که در روزهای اخیر فشارها از سوی اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا بر سر خروج و یا عدم خروج نام سپاه پاسداران از لیست تروریستی و لیست تحریم‌ها، بر روی دولت جو بایدن شدت گرفته است که این امر دست دولت آمریکا را در امری که گفته می‌شود جزء مرزسرخ‌های حکومت ایران است تا حدود زیادی می‌بندد.

موضوع دیگر تاثیرگذار بر مذاکرات وین

اما مذاکرات وین تابعی از دیگر مجهولات و موضوعات نیز می‌باشد؛ جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در روز جمعه ۵ فروردین اعلام کرد که در صورت شکست مذاکرات وین، فشار آمریکا بر روی حکومت ایران افزایش خواهد یافت.

وی همچنین اعلام کرد که مشخص نیست که اختلافات باقیمانده در مذاکرات وین حل خواهد شد یا نه؟

تاثیر بحراین اوکراین بر مذاکرات وین

از سوی دیگر مجهولات و موضوعات دیگری خارج از چارچوب مذاکرات وین وجود دارد که بر روی مذاکرات برجامی تاثیر بلافصل دارند. [آخرین تلاش‌ها برای احیای برجام در کشاکش بحران اوکراین]

بحران اوکراین و حمله نظامی روسیه به اوکراین، کشوری که نقش «سخنگوی غیر رسمی» حکومت ایران در مذاکرات وین از ابتدا تا کنون را داشته است نیز یکی از مجهولات و موضوعات  است و باعث کند شدن روند مذاکرات و به گفته برخی منابع، به گروگان گرفته‌شدن مذاکرات وین به دست روسیه شده است.

با شرح و تفاسیری که گذشت به نظر می‌رسد مذاکرات وین با همه خوشبینی‌های رسانه‌ای که بیرونی می‌شود با مشکلات زیادی روبراه است و راه حکومت ایران به این زودی‌ها هموار نخواهد شد.

 

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)