احیای برجام در دسترس یا دور از انتظار؟
به دنبال شروطی که روسیه برای مذاکرات برجام گذاشته است و در حالی که روسیه به خاطر حمله به اوکراین در معرض شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته است، به نظر می‌رسد احیای برجام با مشکلات فراوانی روبرو باشد.
اخبار حمله روسیه به اوکراین و مذاکرات احیای برجام پای به پای هم پیش می‌روند و به نظر می‌رسد این دو طناب به گونه‌ای به هم پیچیده‌اند که حرکت رو به جلو پیچش‌های آن را بیشتر و بیشتر می‌کند.
از زمانی که سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، برای مذاکرات برجام شرط گذاشت که پس از حصول توافق در مذاکرات، روسیه از تحریم‌ها در تجارت با حکومت ایران مصون بماند، پیچش این طناب به گره رسید.
اما در دنیای سیاست که دنیای بده و بستان‌‌هاست نمی‌‌توان تا به پایان منتظر دلایل و تضادها ماند و لاجرم باید سمت و سوی تحولات به سویی شتاب بگیرد.
سنگینی تحریم‌ها علیه روسیه بابت بحران اوکراین
بعد از اظهارات لاورف، تونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام اظهارات لاورف را رد کرده و تحریم‌ها علیه روسیه به دلیل حمله نظامی به اوکراین را کاملا بی‌ربط به مذاکرات احیای برجام دانستند.
اما سنگینی تحریم‌ها علیه روسیه به اندازه‌ای است که گویا این کشور نمی‌تواند زیر بار آن برود؛ چرا که پیش از این و در ذیل تحریم‌های آمریکا علیه حکومت ایران، از معاملات تجاری قانونی و غیرقانونی با حکومت ایران سود هنگفتی را عاید خود می‌کرد و حالا مسکو نمی‌خواهد با حصول توافق اتمی، این سود سرشار را از دست بدهد یا به رقبای خود نظیر آمریکا یا سه کشور اروپایی واگذار کند. [چرا روسیه مذاکرات وین را گروگان گرفته است؟]
از این رو تابلو مطلوب پیش رو برای مسکو این است که بر خواسته خود اصرار ورزد؛ اما مسکو در این مقطع و در این روند با مشکلی اساسی روبرو است و آن اینکه آمریکا که واضع اصلی تحریم‌ها علیه حکومت ایران و همچنین مسکو است زیر بار شروط مسکو نمی‌رود.
آمریکا به روسیه اجازه فرار از تحریم‌ها را نمی‌دهد
این بار و پس از آنکه تونی بلینکن پیش از این شرط روسیه را رد کرده بود، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز مجددا بر مخالفت کشورش با شروط مسکو تاکید کرد.
ند پرایس اعلام کرد که ایالات متحده به روسیه اجازه نمی‌دهد از برجام برای فرار از تحریم‌های وضع شده به خاطر تجاوز به اوکراین فرار کند.
همچنین یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود در روز سه‌شنبه ۲۴ اسفند به رویترز گفت که با وجود حمله روسیه به اوکراین، آمریکا به تعامل با مسکو برای احیای برجام ادامه می‌دهد.
وی همچنین افزود دولت بایدن مشارکت روسیه در پروژه‌های هسته‌ای حکومت ایران را که بخشی از برجام است را تحریم نمی‌کند.
این مقام آمریکایی همچنین اعلام کرد که آمریکا بیشتر از این نمی‌تواند به روسیه تضمین بدهد.
تضمین‌های کتبی آمریکا به روسیه
این در حالی است که سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه در روز سه‌شنبه ۲۴ اسفند اعلام کرد مسکو تضمین‌های کتبی از آمریکا دریافت کرده مبنی بر اینکه تحریم‌های جدید آمریکا علیه روسیه مانع از همکاری ۲ کشور در چارچوب برجام نخواهد بود.
افزون بر این دولت آمریکا اعلام کرده است که اگر مسکو با اصرار بر دریافت تضمین، باعث مانع‌تراشی بیشتر برای احیای برجام شود آمریکا گزینه‌های دیگر برای احیای این توافق را بررسی خواهد کرد.
با وجود این شرایط در حال حاضر مذاکرات احیای برجام کماکان توقف خورده است و بحران اوکراین و همچنین افزایش تحریم‌ها علیه روسیه به پیش می‌رود.
با این وجود باید به وین چشم دوخت و دید که در روزهای آینده که هیئت‌های مذاکره‌کننده احتمالا به وین برگردند سمت و سوی مذاکرات احیای برجام به کدام سو خواهد رفت؟
احیای برجام و مشکلات بایدن در آمریکا
این در حالی است که در درون آمریکا جو بایدن از سوی کنگره تحت فشار برای کنار گذاشتن توافق اتمی با حکومت ایران است.
پولیتیکو در روز دوشنبه ۲۳ اسفند اعلام کرد بایدن با فشار فزاینده‌ای در واشنگتن برای کنار گذاشتن توافق اتمی مواجه است.
از جمله ۴۹ سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی در روز ۲۳ اسفند اعلام کردند از توافق جدید بین حکومت ایران و قدرت‌های جهانی برای احیای برجام حمایت نخواهند کرد.
در صورتی که تمامی این عوامل را به کناری بگذاریم و با یک تابلو مفروض و مطلوب! به مذاکرات وین برگردیم در آنجا نیز یک معادله چند مجهولی باقی مانده است.
موضوعاتی چون خارج ساختن نام سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا، تضمین‌های اقتصادی و نحوه رفع تحریم‌ها از مسائلی است که پس از ۱۱ ماه مذاکره همچنان لاینحل باقی مانده است و به نظر می‌رسد هنوز راه درازی برای حصول توافق در پیش است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.