آیا تصویب تحریم‌های جدید توسط سنای آمریکا علامت درستی به دولت جدید ایران است؟

همزمان با انتخاب یک روحانی میانه‌رو در ایران برای جانشینی رئیس جمهور جنجال برانگیز محمود احمدی نژاد در ماه گذشته، اوباما آنچه که را برخی تغییر سیاسی مهمی تلقی کرده‌اند با پیگیری بهبود روابط بین آمریکا و ایران ترغیب کرده است. آقای اوباما گفت که انتخاب روحانی راه جدیدی را برای رابطه جدی و همه جانبه با ایران هموار کرده است.

این سخن او به طور گسترده‌ای به عنوان ابراز امیدواری رئیس جمهور آمریکا برای احتمال مذاکرات دو جانبه در مورد گفت‌وگوهای بین المللی پیرامون برنامه هسته‌ایایران تلقی شده است. اما همزمان با شروع به کار روحانی به عنوان رئیس جمهور جدید، برخی در کنگره در پی ارسال پیام متفاوتی به تهران با تصویب تحریم‌های جدید و ایجاد فشار بیشتر بر اقتصاد ایران هستند. روحانی قرار است کار خود را از روز یکشنبه آغاز کند.

کدام رهیافت برای ترغیب ایران به قبول محدودیت‌های مورد تایید بین المللی بر برنامه هسته‌ای آن بهتر است؟ سنای آمریکا با رای گیری در روز چهارشنبه با اعمال تحریم‌های شدیدتر بر صنعت نفت ایران و همچنین سایر بخش‌های ضعیف اقتصاد ایران نظر خود را ابراز کرد. گرچه این اقدام سنا به تنهایی قبل از تایید کنگره و تصویب لایحه مورد تایید خود که احتمالاً در ماه سپتامبر خواهد بود جنبه اجرایی ندارد. طرفداران یک رهیافت مسالمت آمیزتر با رهبری جدید ایران بر این اعتقادند که رای سنای آمریکا در زمان نامناسبی ارایه شده است. این افراد نگرانند که تحریم‌های جدید با شروع به کار روحانی به عنوان دری بسته مورد ملاحظه قرار گرفته و احتمالاً هر گونه امید به بهبود روابط آمریکا و ایران را نابود کند. از نظر تریتا پارسی رئیس شورای آمریکاییان ایرانی که گروهی خواهان بهبود روابط با ایران است رای سنا در مورد تحریم‌های جدید «به عنوان اولین واکنش رسمی آمریکا به پیروزی روحانی مور ملاحظه قرار خواهد گرفت.»

ارسال پیام در این شرایط مورد مستمسک تندروهای ایران برای تحت فشار قرار دادن تمایلات اظهار شده روحانی برای بهبود روابط با غرب قرار خواهد گرفت و از نظر او این تحریم‌ها تنها در صورتی توجیه پذیر است که هدف آن جلوگیری از انجام گفت‌وگوها بین ایران و آمریکا باشد.

در عین حال، از نظر برخی دیگر اکنون دقیقاً زمانی است که با توجه به اینکه ایران انتظار می‌رود به گفت‌وگوهای برنامه هسته‌ای با اعضای دائم شورای امنیت به اضافه آلمان برگردد این کشور را متوجه ساخت که آمریکا و غرب قصد عقب نشینی ندارند.

مارک دبو ویتز مدیر عامل اجرایی بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها در مصاحبه اخیر خود با خبرنگاران گفت که هیات اجرایی اوباما بایستی به دور بعدی مذاکرات با دست بالاتر بسیار قوی‌تری وارد شود.

طرفداران افزایش تحریم‌ها این نظر را که روحانی پیام آور «نوسازی» جدیدی در سطح رهبری ایران است و یا اینکه او یا علی خامنه‌ای رهبر ایران قصد مصالحه در مورد برنامه هسته‌ای دارند را رد می‌کنند. قدرت‌های غربی نگران‌اند که هدف برنامه هسته‌ای ایران تامین انرژی آن‌طور که ایران ادعا می‌کند نباشد، و به همین جهت از ابعاد احتمالی ساخت سلاح‌های هسته‌ای این برنامه نگران‌اند. در همین راستا روحانی با اظهاراتی در مورد رد توقف برنامه غنی سازی ایران- فعالیتی که بیش از هر چیز غرب را نگران کرده است- موجب تحکیم نظرات بدبینان نسبت به سیاست‌های آتی او شد. او گفت «همگان بایستی بدانند که دوران بدگمانی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران مربوط به زمان گذشته است.»

اما در مورد نقش اوباما گفتنی است که او که ریاست جمهوری خود را در سال ۲۰۰۹ با دستانی گشاده به طرف ایران آغاز کرد – اقداماتی را برای ارائه علامت مثبت و ابراز تمایل خود به همکاری با روحانی به عمل آورده است. هفته گذشته دولت اوباما برخی از تحریم‌ها از جمله در مورد صادرات تجهیزات پزشکی را به عنوان بخشی از یک اقدام تسهیل محدودیت «مبادلات مشروع انساندوستانه» کاهش داد.

در عین حال اوباما این موضوع را تصریح کرده است که این اقدام مشمول برنامه هسته‌ای ایران نخواهد شد. گرچه او انتخاب روحانی در ماه ژوئن را تبریک گفت، اما تاکید کرد که تحریم‌های شدیدی که اقتصاد ایران را محدود کرده است در صورت عدم اتخاذ اقدامات اساسی توسط ایران در زمینه تضمین جهان از عدم پیگیری ساخت سلاح هسته‌ای کاهش نخواهد یافت.

* از: هوارد لا فرانچی / در: کریستین‌ساینس‌مانیتور/ مترجم: پارسا آزاد – ایران در جهان

عنوان اصلی مطلب:

As Iran installs new leader, House could pass more sanctions. Right signal?