عرصه سوم: امروزه یکی از راه‌های نظارت بر اهالی قدرت، بررسی اموال، دارایی‌ها، موقعیت‌های شغلی و تجاری شخصی و خانوادگی افراد و شبکه‌های ارتباطی آنها و مقایسه آن با شرح وظایف و حوزه اثر آنهاست. فرایندی که اگر با دسترسی به منابع موثق و معتبر انجام پذیرد می‌تواند تا حد زیادی مانع از سو استفاده اهالی قدرت از موقعیت خود شود.
اصل ۱۴۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز ناظر بر همین واقعیت نوشته شده است: «دارایی رهبر، رئیس جمهور، معاونان رئیس جمهور، وزیران و همسر و فرزندان آنان قبل و بعد از خدمت، توسط رئیس قوه قضاییه رسیدگی می‌شود که برخلاف حق، افزایش نیافته باشد.»
اما در چهل سال گذشته هیچ گاه این اصل آن طور که باید اجرا نشده است. در پاییز گذشته از سوی قوه قضائیه سامانه‌ای تحت عنوان سامانه ثبت اموال و دارایی‌های مسئولان روی شبکه اینترانت (شبکه ملی ایران) قرار گرفت تا اطلاعات بیش از ۲۵۰ هزار کارمند دولتی با ۲۴ عنوان شغلی را در خود جای دهد.
اما از آنجا که تمامی این اطلاعات محرمانه اعلام شده و عموم مردم اجازه دسترسی به آن را ندارند و تنها مسئولین قضایی کشور به این سامانه دسترسی دارند می‌توان گفت انتظار شفافیت از جمهوری اسلامی در این موارد بسیار بیهوده است.
عرصه سوم به منظور ترویج ایده پاسخ‌گویی و شفافیت و ایجاد امکان نظارت بر نهادها و مقام‌های کشوری و لشکری؛ پرونده اقتصادی، مالی و سیاسی ۲۱ نفر از اعضای هیئت وزیران دولت دوازدهم را بررسی کرده است تا رد پای فساد را در دولت روحانی پیگیری کرده و به جستجوی تضاد منافع در زندگی شخصی و سیاسی این افراد پرداخته است.
چالش‌ها:
- استفاده از اسامی مستعار، نام‌های تغییر یافته، زندگی‌های پنهانی، معامله‌های سوری و واسطه‌های خانوادگی در کنار بسیاری اطلاعات ناقص و غیر قابل راستی آزمایی از مهمترین چالش‌های پیش روی ما محسوب می‌شد.
- عدم ورود به حریم شخصی و خانوادگی افراد و تفکیک میان حوزه عمومی و خصوصی فعالیت وزرا و افراد یکی دیگر از نگرانی‌های ما در این پژوهش بوده است.
الگو‌های موجود در کابینه:
- وزیران جدید همگی از مدیران میانی و با کمترین سوابق مدیریتی عالی انتخاب شده‌اند به گونه‌ای که عدم توازن سابقه مدیریتی در میان اعضای کابینه موج می‌زند.
- اکثر کابینه دوازدهم سابقه امنیتی داشته‌اند.
- برخی از وزیران برخلاف نص صریح قانون حتی پس از نشستن بر کرسی وزارت از فعالیت‌های اقتصادی دست برنداشته‌اند و در شرکت‌های خصوصی خود مشغول تجارت هستند.
- رد پای انواع رانت ها‌ی خانوادگی و سیاسی گسترده در میان وزارت‌خانه‌های مختلف قابل مشاهد‌است. برخی موارد آن بعد از انتشار عمومی تکذیب شده یا تغییر پیدا کرده‌اند.
نگاهی به هیئت وزیران در دولت دوازدهم:
برای مطالعه نتایج این پژوهش کافی است به صفحه هیئت وزیران در وب سایت عرصه سوم مراجعه کنید، محتوی تهیه شده برای این بخش عبارتند از:
- درباره کابینه: سخنی است درباره ضرورت شفافیت در دولت‌ها و نظارت مستمر جوامع مدنی بر دولت‌مردان و چرایی انجام چنین تحقیقی
- مولتی مدیا (Prizo): مروری بر زندگی‌نامه، مشخصات، روابط سیاسی و اقتصادی و امنیتی هر یک از وزرا در کابینه دوازدهم و پاسخ به ۵ پرسش اساسی درباره هر عضو هیئت وزیران.
- پروفایل‌ها: ۲۱ پروفایل کامل شامل پروفایل‌های رئیس دولت، معاون اول و ۱۹ وزیر دولت دوازدهم.
- اینفوگرافیک: بررسی برخی سوابق و فعالیت‌های اعضای هیئت دولت دوازدهم در ۱۸ اسلاید
- منابع: شامل کلیه منابعی که برای انجام این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.
عرصه سوم همچنین با طراحی یک «پایگاه داده/دیتابیس» توانسته‌است بیش از ۱۰۰۰ داده مستقل در مورد اعضای کابینه روحانی را جمع‌آوری کند. این پایگاه به روزنامه نگاران و محققان امکان تحقیق مستقل در مورد هر کدام از وزرا و همچنین جستجوی موضوعی در میان پروفایل‌های آنها را میسر کرده است.
سازمان‌های مدنی و رسانه‌های عمومی که علاقه به دریافت این اطلاعات دارند می‌توانند با ارسال نامه رسمی به سازمان عرصه سوم درخواست خود برای دسترسی به این پایگاه داده را اعلام نمایند. ما در اسرع وقت این دسترسی را برای متقاضیان ایجاد خواهیم کرد. در آینده نزدیک اطلاعات بیشتری از این دیتابیس دریافت خواهید کرد.
راه‌های تماس با ما:
کامران اشتری
مدیر اجرایی عرصه سوم
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.