جایزه عکس سال ورلدپرس فوتو امسال کدام واقعه را نشانه می‌رود؟

به گزارش مجله عکس نوریاتو، اگر شش عکس نامزد دریافت جایزه سال را در یک نگاه از نظر بگذرانیم، چگونه جهانی در پس این تصاویر مقابل دیدگانمان قرار می‌گیرد یا به عبارت دیگر بهترین عکس‌های سال از نظر بنیاد ورلدپرس فوتو چه تصویری از جهان ارائه می‌دهند؟

به جرات می‌توان گفت اولین پیام این است که جهان این‌روزها در آتش جنگ، خشونت و کشتار می‌سوزد، جهانی که با بحرانی انسانی دست و پنجه نرم می‌کند و دوربین‌ها هر سو که سر می‌چرخانند ناگزیر به قربانیان این بحران برمی‌خورند.

انسان‌ تصویرشده در این عکس‌ها، مستاصل، بی‌پناه و درگیر بحرانی است که قدرتی برای کنترل آن ندارد، سوژه‌های انسانی این عکس‌ها یا قربانی بحران شده‌اند یا در حال گریز از آن هستند و در هیچ‌کدام از عکس‌های نامزد دریافت جایزه سال ۲۰۱۸ ردی از امید دیده نمی‌شود.

نبرد موصل؛ ایور پرکت

در میان شش عکس نامزد دریافت جایزه دو عکس مربوط به نبرد موصل است که توسط ایور پریکت ثبت شده؛ موصل نمادین‌ترین شهری بود که داعش در اختیار داشت و با آزادسازی آن در واقع این گروه تروریستی مهم‌ترین پایگاه خود در عراق را پس از چهار سال از دست داد. در این مدت عکاسان نامداری مثل فیلیپه دانا از AP، علی اکرادی از VII، پائولو پلگرین از Magnum، زهره بن سمره از Reuters نیز در موصل حضور یافتند و تعدادی از عکس‌های آن‌ها نیز جزو مشهور‌ترین تصاویر جهان از جنگ در این منطقه شد، اما امسال بیشترین توجه ورلدپرس فوتو به ایور پریکت، عکاس ایرلندی جلب شد که تمرکز اصلی عکس‌هایش معطوف به تاثیرات این درگیری‌ها بر زندگی مردم موصل است.

در یکی از عکس‌های پریکت که در حال حاضر عکاس آژانس Panos pictures است، سوژه اصلی کودکی است که نجات داده شده و در تصویر دیگر نیز عکاس زنان و کودکانی را به تصویر می‌کشد که در صف دریافت کمک‌های غذایی هستند.

حمله تروریستی کاخ وست مینستر؛ توبی ملویل

در سال‌های اخیر حملات توریستی مختلفی در اروپا اتفاق افتاده است، از حمله تروریستی در پاریس و بروکسل گرفته تا حملات سال نو در مونیخ و ماجرای حمله به دفتر مجله شارلی عبدو، اما هیچ‌کدام از عکس‌های مربوط به آن‌ها تا کنون مورد توجه داوران ورلدپرس فوتو قرار نگرفته است.

اما به نظر می‌رسد بالاخره توبی ملویل عکاس رویترز موفق شده است این اتفاق را برهم زند و عکسی تاثیرگذاری از حلمه تروریستی مارس ۲۰۱۷ در کاخ وست مینستر لندن را ارائه کند که امسال جزو نامزدهای جایزه عکس سال ۲۰۱۸ ورلدپرس فوتو است. نگاه بهت‌زده و ناامید زنی که قربانی این حمله شده است شانس دریافت جایزه عکس سال را در مورد این تصویر بالا می‌برد.

قربانیان روهینگیا؛ پاتریک براون

در دو سال اخیر بعد از نسل‌کشی روهینگیا و فرار دست‌کم ۶۰۰ هزار نفر از مسلمانان میانمار به سوی بنگلادش، رسانه‌های مختلف تصاویر بسیاری از آوارگان روهینگیا را منتشر کرده‌اند که مملو از درد و حس بی‌پناهی است.

آن‌چه در عکس پاتریک براون (عکاس آژانس عکس Panos pictures) تکان‌دهنده است، توجه به جنازه کودکانی است حتی کفش نیز به پا ندارند و پارچه خیسی که روی آن‌ها کشیده شده بد‌ن‌های کوچکشان را نشان می‌دهد. آن‌طور که خود عکاس نیز توضیح داده است فرم و ترکیب‌بندی عکس برای ایجاد سوال در ذهن مخاطب به این شکل تصویر شده است.

بوکوحرام؛ آدام فرگوسن

آدام فرگوسن پیش از این نیز در سال ۲۰۱۰ توانسته بود توجه داوران ورلدپرس فوتو را با عکسی از نجات زنی مجروح در کابل به خود جلب کند و نامزد دریافت جایزه در بخش اخبار لحظه‌ای شود.  او این‌بار نیز مجموعه پرتره‌ای از دخترانی که توسط بوکوحرام برای حملات انتحاری به کار گرفته می‌شدند، ارائه کرده که یکی از آن‌ها نامزد دریافت جایزه عکس سال شده است.

بوکوحرام به معنی تحصیل غربی حرام، نام گروهی تروریستی در شمال نیجریه است که با آموزش و سوادآموزی دختران در برخی کشورهای آفریقایی مخالف است و فعالیت خود را از سال ۲۰۰۲ آغاز کرده‌، البته تصاویر زیادی که توسط عکاسان حرفه‌ای از جنایت‌های بوکوحرام گرفته شده باشد، وجود ندارد و بیشتر تصاویر از سوی عکاسان بومی مخابره شده است. مجموعه فرگوسن دخترانی را به تصویر می‌کشد که توسط این گروه تروریستی ربوده شده‌ اما توانسته‌اند خود را نجات دهند و بیشتر آن‌ها در حال حاضر در بازدداشت به سر می‌برند.

نکته جالب اینجاست که در ده سال اخیر تنها عکس پرتره دیگری که توانسته جایزه سال ورلدپرس فوتو را از آن خود کند، مربوط به دختری افغان است که اتفاقا نام او نیز عایشه است و قربانی خشونت طالبان شده. نام دختر ۱۴ ساله‌ای که در عکس آدام فرگوسن می‌بینیم نیز عایشه ۱۴ است، البته او صورت خود را پوشانده است.

اعتراضات مردمی ونزوئلا؛ رونالدو اشمیت

تصویر آخر مربوط به عکسی از رونالدو اشمیت عکاس آمریکایی AFP است که در ونزوئلا و در جریان اعتراضات مردمی علیه نیکلاس مادورو (رئیس جمهوری این کشور) ثبت شده است. این اعتراضات به درگیری مردم با پلیس ضدشورش انجامیده بود و این تصویر یکی از معترضان را در خلال این درگیری‌ها نشان می‌دهد.

البته اشاره به این موضوع می‌تواند جالب باشد که این مرد در واقع بر اثر بی‌احتیاطی و لگدی که به موتور در حال سوختن پلیس زده، دچار حریق شده است، اما در نهایت تصویر او تبدیل به نمادی از مبارزه در ونزوئلا شده است.

جایزه سال بنیاد ورلدپرس فوتو را می‌توان معتبرترین جایزه در حوزه فوتوژرونالیسم دانست، جایزه‌ای که نگاه جامعه عکاسان مطبوعاتی جهان و البته مخاطبان بی‌شمار عکس‌های خبری و مستند را به خود جلب می‌کند و به عقیده بسیاری از کارشناسان نه تنها بر جریان فوتوژورنالیسم بلکه بر سلیقه مخاطبان نیز اثر می‌گذارد. به این ترتیب، هرکدام از این تصاویر با برنده شدن جایزه می‌تواند نگاه‌های بسیاری را از سراسر جهان به اتفاقی خاص جلب کند. باید منتظر ماند و دید تا ساعاتی دیگر هیات داوران کدام اتفاق را در مرکز توجه قرار می‌دهند؟