وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی پس از توافق اتمی

چندی پیش مقاله ای درمورد وضعیت آینده حقوق بشر در ایران در بخش گزیده وبسایت صدای آمریکا خواندم که اسباب تعجب من و سایرفعالین با سابقه حقوق بشررا فراهم کرده است. به خصوص که نویسنده این مقاله تجربه شخصی دستگیری و بازجویی در آبان ۱۳۸۸ را نیزدرسابقه حرفه ای خود دارد. ایشان در این مقاله به درستی به نگرانی و توجه فعالین حقوق بشراشاره میکنند اما به ناگهان به یک نتیجه گیری میرسند که به هیچ عنوان مورد تایید و قبول اکثر فعالین با سابقه حقوق بشر نمی باشد. ایشان اظهار میدارند که فعالان حقوق بشر توجه خود را بر وضعیت حقوق بشردرایران، پس از تحقق توافق اتمی ایران با ۱+۵ متمرکز کرده اند و بسیاری از آنها بر این باورند که حل مساله اتمی ایران نتایج مثبتی بر بهبود روند وضعیت حقوق بشر در ایران خواهد گذاشت. چرا که راه های مبادله اطلاعات و ارتباطات ایران با غرب بیشتر باز می شود و این راه های ارتباطی کمک می کند که مسائل و خبرهای مربوط به ایران بیشتر درغرب منعکس شود.

در اینجا لازم میدانم به شما و همکاران و همفکران گرامیتان یادآوری کنم که راه های مبادله اطلاعات و ارتباطات با سازمانها و دولتها و افکارعمومی در کشورهای غربی بیش از ۱۵ سال است که گشوده شده است. با گسترش اینترنت و تلفنهای دستی هوشمند، جدیدترین اطلاعات براحتی و درعرض چند ثانیه در دسترس تمام مردم جهان قرارمیگیرد. و این همان کاری است که بسیاری ازفعالین مدنی و حقوق بشر در ایران آن را دنبال کرده و مستمرا انجام میدهند. من میتوانم با اطمینان کامل به شما بگویم که روابط نزدیک با کشورهای غربی هیچگونه نقش و یا تاثیری در سیاستهای داخلی جمهوری اسلامی به خصوص در زمینه حقوق بشر نداشته و ندارد و نخواهد داشت.

اکثرفعالین با سابقه حقوق بشر نتیجه اینگونه روابط نزدیک با غربی ها را چه در زمان رفسنجانی و چه در زمان خاتمی به خوبی بیاد دارند. هنوزاز یاد نبردیم که در زمان رفسنجانی و پس از پایان جنگ خانمانسوز، چگونه وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی به کشور آلمان دعوت شد و شرکتهای آلمانی، کامپیوترها و نرم افزارهای اطلاعاتی و جاسوسی را به جمهوری اسلامی فروختند. همچنین سفارتخانه های جمهوری اسلامی تبدیل به مراکز ترور وزارت اطلاعات در خارج از کشور شدند و ترور سران اپوزیسیون خارج از کشور به توسط آنان برنامه ریزی و اجرا شد. و یا در دوران خاتمی آدم ربایی ها و قتلهای زنجیره ای و سرکوب وحشیانه دانشجویان اتفاق افتاد.

تمامی این مسایل زمانی رخ داد که جمهوری اسلامی در بهترین و نزدیکترین روابط خود با کشورهای غربی بود. اصولا هر زمانیکه جمهوری اسلامی روابط خارجی خود را با کشورهای غربی افزایش داده، متاسفانه شاهد افزایش شدید قلع وقم اپوزیسیون خارج از کشور و مخالفین داخلی به صورت سیستماتیک بوده ایم. حقوق بشر یک موضوع حقوقی است ونه انتزاعی یا فلسفی. اکثریت قریب به اتفاق فعالین با سابقه حقوق بشرمعتقدند که تنها با تغییر بنیادین نظلم حقوقی اسلامی به یک نظام حقوقی مدنی میتوانیم شاهد سامان یافتن حقوق بشر و بهبود وضعیت حقوق شهروندی مردم در ایران باشیم.
از خودتان بپرسید که چگونه جمهوری اسلامی میتواند فقط اصل۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر را مطابق با سیاستها و قوانین داخلی خود رعایت کند. مطابق اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر: هر انسان حق آزادی عقیده، بیان و ابراز نظر دارد، و این حق شامل داشتن و نگهداشتن عقاید، بدون هرگونه مداخله (از سوی دیگران) و نیز جستجو کردن، دریافت، بهره گیری وبهره رسانی (انتشار) اطلاعات و عقاید از طریق رسانه‌ها، صرفنظر از مرزهای جغرافیایی است.
برخلاف دولت قبلی، دولت روحانی نه تنها منکر وجود مشکلات اجتماعی و اقتصادی نمیشود، بلکه با تغییر تاکتیکی سیاستهای خود سعی و کوشش در انتشار این اخبار از طریق رسانه های تحت کنترل خود و هدایت کردن فعالیتهای مدنی و مردمی، به درون سازمانهای تحت کنترل نظام ومدیریت این فعالیتها دارد تا بدین ترتیب هزینه های نظام برای برخورد خشونت آمیز با مردم را کاهش دهد. اجازه بدهید در اینجا نگاهی کوتاه به کارنامه حقوق بشر دوماه گذشته دولت روحانی بیندازیم و بیاندیشیم که آیا به دلیل تحقق توافق اتمی اینگونه رفتارهای مخالف با حقوق بشر در جمهوری اسلامی متوقف و یا کند خواهد شد یا خیر؟

دستگیری فعالین مستقل کارگری:
در آستانه فرا رسیدن اول ماه مه برابر با ۱۱ اردیبهشت، هشت نفر از فعالان مستقل کارگری در ایران دستگیر شده‌اند. اصولا فعالان کارگری، خانه کارگر را تشکلی دولتی و در مقابل منافع واقعی کارگران می‌دانند. همچنین در جمهوری اسلامی برای مدت هشت سال گذشته تظاهرات رسمی کارگران در خیابانها ممنوع بود. اما امسال این مراسم از سوی تشکل خانه کارگر و با حضور چند هزار کارگر بسیجی در تهران انجام گرفت. این کارگران توسط ۷۲۰ اتوبوس از شهرهای مختلف اطراف تهران به طور رایگان به این گردهمایی آورده شدند. در پلاکاردها و اعلامیه های توزیع شده و در قطعنامه پایانی این تظاهرات این موضوع آشکار بود که برگزارکنندگان این راهپیمایی از حامیان حسن روحانی و علی ربیعی هستند. همینطور در قطعنامه پایانی از وزیر کار و هیأت مذاکره‌ کننده هسته‌ای ایران حمایت شده بود.
در همین زمان بر طبق گزارش منابع مستقل، محمود صالحی و عثمان اسماعیلی که از فعالین مستقل کارگری شناخته شده در شهر سقز هستند در ۹ اردیبهشت بازداشت شده اند. در تهران نیز ابراهیم مددی، نائب رئیس سندیکای مستقل کارگران شرکت واحد و داوود رضوی، عضو هیات مدیره این سندیکا، توسط ماموران امنیتی لباس شخصی بازداشت شدند. این دستگیری ها که در آستانه روز جهانی کارگر صورت گرفت نشان از بر خورد جدی دولت و نظام با فعالان کارگری مستقل دارد.

اعمال خشونت و تبعیض و پیگرد برعلیه پیروان سایر مذاهب
به گزارش فعالین حقوق بشر، روز جمعه ۲۱ فروردین ماه ۹۴، یک کلیسای خانگی در شهرستان کرج مورد هجوم و تفتیش ماموران امنیتی قرار گرفت. آقایان واهیک، عباس سیف زاده، مهدی عبدالهی، سعید حیدری، یاشار قلندری، م. اسحاقی، هنگامه تقوی، محمد قدیمی و یک تن دیگر بازداشت شدند. همچنین چندی پیش اداره‌ اماکن نیروی انتظامی در شهرستان ارومیه، در نامه‌ای که به کلیساهای سطح شهر ارومیه ارسال کرد، آنها را از برگزاری مراسم معروف به جشن پاک یا جشن قیام در داخل کلیساها برحذر داشته بودند.

دستگیری فعالان مدنی
در ادامه موج بازداشت فعالان مدنی در استان خوزستان، دو فعال به نامهای نعمت الله یوسفی و محمد سازنده، روز چهارشنبه نهم اردیبهشت ماه ۹۴ در شهر اندیمشک واقع در استان خوزستان بازداشت شدند. این دو فعال مدنی در حوزه سایبری و شبکه های اجتماعی، فعال و از فعالان مخالفت با اجرای احکام اعدام بوده اند. در این ارتباط صادق جعفری چگنی، دادستان دادگاه انقلاب شهر اندیمشک اعلام کرد که دو نفر عامل اصلی نشر اخبار کذب در فضای مجازی با تلاش دستگاههای امنیتی دستگیر شده اند. طبق قوانین جمهوری اسلامی ، افرادی که به قصد تشویش اذهان عمومی اقدام به نشر اخبار کذب در فضای مجازی کنند، به عنوان متخلف تحت تعقیب قرار می گیرند.

ایجاد رعب و وحشت
پلیس تهران برای نخستین بار درهشتم آبان‌ ماه سال ۱۳۸۹آغاز طرح امنیت محله‌ محور در ۸۰۰ نقطه تهران را آغاز کرد. در این طرح که بطور متناوب از آن سال به اجرا گذاشته شده، هدف مقابله با بزهکاران و بدحجاب ها در سطح تهران عنوان شده است. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سردار قادر کریمی، جانشین رئیس پلیس تهران روز چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت اعلام میدارد که طی عملیاتی در سطح سرکلانتری‌های پنج، شش و هفت پایتخت، ۱۰۴ تن از اراذل و اوباش و مزاحمین نوامیس دستگیر شده اند. قادر کریمی این دستگیری‌ها را دومین مرحله از اجرای طرح برخورد با اراذل و اوباش در سال ۹۴ دانسته و میگوید اجرای طرح‌های محله‌ محور همچنان ادامه خواهد داشت. همچنین فشارهای اجتماعی برای کنترل پوشش زنان مدت‌هاست که در صدر اخبار مربوط به زنان ایران قرار گرفته و به بهانه‌های مختلف این فشارها بیشتر هم می‌شود. در۲۰ سال‌ گذشته مدافعان حقوق بشر بارها برخوردهایی اینچنین خشونت آمیز را با بزهکاران و خانمها از سوی مورد انتقاد قرار داده و آن‌ را تحقیرآمیز خوانده‌اند.

دکتر بهمن جلدی، حقوقدان، مشاور و پژوهشگر مبانی و آموزش حقوق بشر است.*

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)