رضا وضعی

رضا وضعی


اگر بخواهیم به مکانیسم های سرکوب زنان در ایران بپردازیم، بی شک حجاب در مرکز آنها قرار دارد. حجاب اسلامی در ایران نوع خاصی از پوشش اجباری است که فقط در چارچوب قوانین وحاکمیت اسلامی قابل توضیح است.

حکومت اسلامی، نظامی است که قوانین خود را بر پایه قرآن، احکام و حدیث های گوناگون پیامبران و امامان بنا کرده است (این قوانین با اتکا به سپاه اسلام نیروی نظامی و امت اسلامی کارایدئولوژیک و مستمر سیاسی فرهنگی اجرا می شود). طبق آیه های قرآن زنان ناقص العقل، صغیر، اغواگر و مظهر فساد هستند. زنان باید تابع مردان باشند چرا که خداوند مردان را برتر از زنان آفریده است. آنان مایملک و کشتزار مردان هستند یعنی وسیله ای برای تولید مثل. پس باید زنان را پوشیده نگاه داشت تا مالکیت مردان بر آنان تضمین شده و بدین طریق نظم اجتماعی که برپایه خانواده پدرسالار اسلامی است، حفظ شود .

شاید به ذهن شما برسد که این قوانین درکلیه مذاهب وجود دارد. درست است، اصولا دین اسلام بسیاری از قوانینش را از ادیان ماقبل خود یعنی یهودیت ومسیحیت گرفته است. مسئله مرکزی ومهم این است که این ایده ها و افکار و قوانین در کشور ما روزانه پراتیک می شود.
پس از قدرت گیری رژیم اسلامی، حجاب، نه فقط مسئله مربوط به سنت و فرهنگ جامعه، بلکه تبدیل به مسئله ای کاملا سیاسی شد. اولین فرمان خمینی رهبر انقلاب اسلامی در فردای ٢٢ بهمن، حجاب اجباری بود. بسیاری از شعارهای سیاسی دوران انقلاب در مورد حجاب زنان بود و خلاصه اینکه یک وجه مهم انقلاب اسلامی، مسئله زنان و جایگاه آنان در جامعه بود.بهمین جهت پس از انقلاب با فرمانها و قوانین نوینی در مورد زنان مواجه می شویم که حجاب اسلامی نمادی سمبلیک از کلیه قوانین نابرابری بود که علیه زنان تدوین شد .
بخشی از بودجه کشور صرف تامین نیروی نظامی و انتظامی می شود که باید حجاب زنان را در مراکز عمومی کنترل کنند. قوانین معینی بر سر مجازات بدحجابی تدوین شد و بخشنامه های گوناگون به کلیه ادارات، کارخانجات و مراکز عمومی ابلاغ شد تا از ورود زنان بدحجاب جلوگیری شود. دفاتری در کلیه ادارات، کارخانجات، مدارس، بیمارستانها و …. برای کنترل حجاب زنان مستقر شد. بدین طریق پاسداران اسلام قادر شدند زنان را از خصوصی ترین حیطه زندگی شان تا عمومی ترین آن کنترل کنند .
اما فقط حجاب نبود که فرودستی زن و تحت مالکیت مرد بودنش را تضمین کرد. رژیم اسلامی مجموعه ای از تمهیدات را برای تکیمل حجاب و پوشیده نگه داشتن زنان بکار برد، از جمله جدا کردن زنان و مردان در مجامع عمومی (جدا کردن در دانشگاه ها و اتوبوس ها و بیمارستانها و سایر مراکز عمومی). لازم به یادآوری است که این جدا سازی ها نقش ائدئولوژیک و فرهنگی مخربی عمدتا بر روی زنان داشت. در چنین جامعه ای که همواره زنان را از مردان جدا می کند، زنان اعتماد بنفس شان را از دست می دهند. اعتماد بنفسی که عمده در خانواده پدرسالار از دست رفته است.
واقعیت اینست که بطور واقعی مبارزه علیه حجاب و آپارتاید جنسی، موضوع اعتراض مردم در طول سی و پنج سال حاکمیت این رژیم بوده است. چرا که ضدیت با زن خصلت و هویت این رژیم و حجاب شیشه عمرش است. از همین رو جنبش علیه تبعیض و نابرابری و مبارزه علیه حجاب و آپارتاید جنسی همواره یکی از چالش های بزرگ اجتماعی علیه جمهوری اسلامی بوده و رژیم بارها و بارها نسبت به این جنبش بالنده هشدار داده و از خطر از دست رفتن نظام سخن گفته است. از همین رو امروز نیز این مبارزات، یک عرصه مهم کشاکش جنبش انقلابی مردم با این رژیم است به عبارت روشنتر اکنون در کوران مبارزات اخیر، در شرایطی که جامعه برای به زیر کشیدن این رژیم فریاد میزند، مبارزه علیه تبعیض جنسیتی و حجاب، دو پرچم و سمبل مهم جمهوری اسلامی، از عرصه های مهم نبرد مردم بااین رژیم است و زنان آزادیخواه در صف مقدم این مبارزات قرار دارند.
در آخر باید خاطرنشان کنم حجاب چه اجباری و چه داوطلبانه مفهوم و نقش معین خود را دارد و داوطلب و غیر داوطلب بودن استفاده از حجاب در نقش ایدئولوژیک و سیاسی آن تغییری ایجاد نمی کند، بلکه شیوه بر خورد با آن را تعیین می کند. بویژه اینکه حجاب اجباری نه فقط وسیله ای ایدئولوژیک برای تحقیر زنان، بلکه ابزاری سیاسی برای سرکوب مقاومت آنان است. طی تاریخ، ستمگران سعی کرده اند بسیاری از اشکال ستم را به باورها و فرهنگ وسنن مردم تبدیل کنند. بدین طریق مردم داوطلبانه به این ستم تن می دهند اما نمی توان این اشکال ستم را صرف اینکه مردم بنا به باور فرهنگ حاکم قبول می کنند، آن را نه بعنوان ستم، بلکه مزیتی معنا کرد. بویژه اینکه بسیاری از اشکال ستم بر زنان طی تاریخ آنچنان تکرار و نهادینه شده است که خود زنان آن را بسیارطبیعی و حتی گاهی آنرا امتیازی برای خود، می بینند. ما بعنوان قشر آگاه وظیفه داریم در مورد هر نوع ستمگری و هر نوع ابزاری که برای سرکوب و تحقیرو فرودست نگاه داشتن زنان بکار گرفته می شود، روشنگری کرده و بی رحمانه آنرا افشاء نمائیم.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com