آیا تشدید قوانین پس از حمله اسرائیل به ایران، مطابق قرآن است؟
در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از حملات اسرائیل به خاک ایران، شاهد تشدید برخی از قوانین امنیتی و کیفری در کشور بوده‌ایم. چنین اقداماتی معمولاً در چارچوب مقابله با تهدیدات خارجی، افزایش بازدارندگی و حفظ نظم عمومی توجیه می‌شوند. اما این سؤال اساسی مطرح است که: آیا چنین تشدیدهایی، صرف‌نظر از ملاحظات سیاسی، با آموزه‌های قرآن و مبانی اسلامی مطابقت دارد؟
اصول بنیادین قرآن درباره مجازات
قرآن مجازات را امری جدی می‌داند، اما آن را مشروط به اصولی چون عدالت، تناسب، و رعایت حقوق افراد کرده است. برخی از این اصول عبارت‌اند از:
۱. تناسب جرم و مجازات
قرآن می‌فرماید:
«وَ جَزَاءُ سَیِّئَهٍ سَیِّئَهٌ مِثْلُهَا…»
(شوری، ۴۰)
مجازات باید در حد جرم باشد؛ نه کمتر و نه بیشتر.
۲. عدم مسئولیت جمعی
«وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى»
(انعام، ۱۶۴)
هیچ‌کس بار گناه دیگری را نباید به دوش بکشد. بنابراین، مجازات دسته‌جمعی یا ایجاد فشار گسترده بر یک گروه به‌خاطر عملکرد فرد یا دولتی دیگر، در تعارض با این اصل است.
۳. ترجیح عفو بر قصاص
«فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ…»
(بقره، ۱۷۸)
گذشت و اصلاح، در بسیاری از موارد، بر اجرای مجازات ترجیح داده شده است. قرآن عدالت را با رأفت همراه می‌داند، نه با خشونت افراطی.
تشدید مجازات‌ها در واکنش به حمله دشمن: ارزیابی قرآنی
در برخی جوامع، پس از وقوع حملات خارجی، قوانین سخت‌گیرانه‌تری وضع می‌شود. برای نمونه:
-
افزایش مجازات برای جاسوسی یا همکاری با دشمن؛
-
گسترش اختیارات نیروهای امنیتی؛
-
محدودسازی آزادی‌های مدنی.
در ظاهر، این اقدامات برای حفظ امنیت ملی انجام می‌شوند، اما باید بررسی شود که آیا این تشدید قوانین از منظر شرع و قرآن قابل قبول است یا خیر؟
توجیه‌پذیری در چارچوب عدالت
اگر این تشدیدها:
-
بر اساس قانون شفاف و غیرگزینشی باشد؛
-
با احراز دقیق جرم همراه باشد؛
-
مبتنی بر ضرورت دفاع مشروع باشد؛
آنگاه می‌توان گفت که چنین قوانینی در چارچوب اصول قرآنیِ عدالت و نظم اجتماعی توجیه‌پذیر هستند.
ناسازگاری با قرآن در صورت انتقام‌جویی
اما اگر این تشدیدها:
-
صرفاً از روی خشم، ترس یا انتقام‌جویی سیاسی صورت گیرد؛
-
منجر به سرکوب گسترده یا نقض حقوق افراد بی‌گناه شود؛
-
یا بدون شفافیت قضایی و قانونی اجرا گردد؛
آنگاه این اقدامات با اصول قرآنی همچون عدالت، تناسب و پرهیز از ظلم ناسازگار خواهند بود.
نتیجه‌گیری
اسلام با هرگونه ظلم، افراط و مجازات کور مخالف است— اگر در واکنش به دشمنان خارجی باشد. قرآن دفاع مشروع را مجاز می‌داند، اما نه به قیمت نقض عدالت، حقوق فردی و عقلانیت جمعی.
در نتیجه، تشدید مجازات‌ها صرفاً به‌دلیل حمله دشمن و با انگیزه انتقام‌گیری سیاسی، از منظر قرآن قابل تأیید نیست. هر گونه قانون‌گذاری یا تشدید مجازات باید در چارچوب اصول الهی صورت گیرد، نه بر پایه احساسات یا مصلحت‌های زودگذر سیاسی.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.