پول ملی و حذف چهار صفر از آن

پس از انتشار ویدئویی در فضای مجازی و برخی رسانه‌های حکومت ایران، خبرگزاری تسنیم در روز ۱۵ دی ۱۴۰۱، اعلام کرد که اسکناس‌های بدون صفر با حذف چهار صفر از پول ملی از تابستان سال جاری وارد بازار شده‌اند.

موضوع افت شدید ارزش پول ملی ایران، یعنی ریال در سال‌های اخیر چالشی دائمی برای حکومت ایران بوده است.

در سال‌های اخیر در تلاشی مذبوح برای بازگرداندن ارزش پول ملی، برخی رسانه‌ها و اقتصاددانان حکومت ولایت فقیه گزینه‌یی را روی میز گذاشته بودند که پس از سال‌ها اعلام و انکار، حالا به نظر می‌رسد که حکومت ولایت فقیه تن به چنین کاری داده است؛ حذف چهار صفر از پول ملی کشور و چاپ اسکناس‌های ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ تومانی با حذف صفرهای آن در پایین اسکناس و درج کمرنگ‌ چهار صفر در بالای این اسکناس‌ها!

از این امر مضحک بگذریم که بازگرداندن ارزش به پول ملی کشور با اموری چون حذف صفر از آن، موضوعی هزل و بی‌فایده است، اما گویا حکومت ولایت فقیه در گیر و دار مخمصه‌ی روزافزون افت ارزش ریال، تصمیم گرفته است پول ملی کشور را از ریال به تومان تغییر داده و چهار صفر را در اسکناس‌های چاپ شده‌ی جدید از روی آنها حذف کرده و یا آنها را به شکل کمرنگ در بالای اسکناس به چاپ برساند.

پس از آنکه زمزمه‌هایی مبنی بر تغییر پول ملی کشور و حذف چهار صفر از آن در فضای مجازی خبرساز شد، ابتدا سایت خبر آنلاین، از حذف بی سر و صدای چهار صفر از پول ملی کشور خبر داد و متعاقب آن در روز پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱، خبرگزاری تسنیم وابسته به نیروی قدس سپاه پاسداران، اعلام کرد که اسکناس ۵ هزار تومانی جدید از ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ وارد بازار شده و اسکناس‌های هزار تومانی و ۲ هزار تومانی نیز از تابستان سال ۱۴۰۱، وارد بازار کشور شده‌اند.

عرضه‌ی اسکناس‌های چاپ شده در زمان ریاست همتی

تسنیم در ادامه گزارش خود افزوده است که اسکناس‌های مذکور در زمان تصدی عبدالناصر همتی، رئیس کل پیشین بانک مرکزی حکومت ایران چاپ شده بودند و اسکناس‌های ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ تومانی با هم امضای صالح‌آبادی و هم با امضای همتی وارد بازار شده‌اند.

این اقدام یعنی حذف صفر از پول ملی کشور بدون اعلام قبلی صورت پذیرفته و پس از گذشت چند ماه، رسانه‌های حکومتی خبر آن را علنی کرده‌اند، تعجب و شگفتی مردم و اقتصاددانان را برانگیخته است.

اگر چه برخی اقتصاددانان و مدافعان این امر اعلام کرده‌اند که حکومت ولایت فقیه در تلاش است تا با حذف صفرها از پول ملی، کاهش شدید ارزش پول ملی را حداقلی و کوچک جلوه دهد، اما این امر در اصل ماجرا، یعنی افت روزافزون ارزش پول کشور هیچ تاثیری نگذاشته و نخواهد گذاشت.

به بیان دیگر این موضوع که زیربنایی اقتصادی دارد، تنها به یک بازی روانی بکار گرفته شده توسط حکومت ایران تبدیل شده است تا افکار عمومی را از افت ارزش پول ملی منحرف کند، در حالی است که از اصل ماجرا، یعنی وضعیت وخیم افت ارزش پول ملی، چیزی کاسته نشده و نمی‌شود.

سابقه امر حذف صفر از پول ملی کشور

سابقه‌ی ابتدایی حذف صفر‌ها از پول ملی کشور به دهه ۷۰ برمی‌گردد، زمانی که در سال ۱۳۷۲، این موضوع در دستور کار اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی حکومت ایران قرار گرفت، اما برخی از سران حکومت ولایت فقیه در آن زمان با این اقدام مخالفت کرده و بررسی‌های مذکور توقف خورد.

اما این زمزمه‌ها در طول سالیان بعد ادامه پیدا کرد و صالح‌آبادی رئیس کل پیشین بانک مرکزی حکومت ایران که اخیرا از سوی دولت ابراهیم رئیسی برکنار شد، در سال ۱۳۹۸ درباره حذف صفر از پول ملی اعلام کرده بود که حذف صفرها از پول ملی کشور با توجه به این که حکومت ایران در شرایط تورمی قرار دارد باعث سهولت در معاملات و افزایش ارزش پول کشور می‌شود؛ مشروط به آن که به دنبال این اقدام، حکومت به دنبال ایجاد ثبات اقتصادی باشد. [تبدیل واحد پول ایران به تومان و حذف ۴ صفر از آن تصویب شد]

در این سالیان نه تنها هیچ پیشرفتی در زمینه‌ی ثبات اقتصادی در ایران صورت نپذیرفته است بلکه، حذف صفر از پول ملی هیچ گونه تاثیری بر روی شاخص‌های اقتصادی و طرف عرضه و تقاضا نداشته و بیشتر با هدف کاهش بار روانی وضعیت فاجعه‌بار اقتصادی و ارزش پول ملی در برابر ارزهای خارجی صورت پذیرفته است.

این اقدام در حالی صورت گرفته است که چاپ و امحای هر اسکناس در ایران، بنا بر گفته‌ی عبدالناصر همتی در سال ۱۳۹۷، ۳۵۰ تومان هزینه می‌‌برده است که اگر میزان تورم ۴ ساله‌‌ی اخیر را در نظر بگیریم این رقم در حال حاضر به چیزی حدود ۶۰۰ تومان بالغ می‌شود.

برخی کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که اگر هزینه چاپ اسکناس ۱۰۰۰ تومانی بیشتر از ارزش این اسکناس باشد (که به عقیده آنان در حال حاضر چنین است)، این امر خود نقض غرض بوده و بیشتر به اقتصاد کشور آسیب می‌رساند تا سود.

جنبه‌ی مضحک دیگر این قضیه آن است که اسکناس‌هایی که با امضای همتی اکنون در بازار عرضه شده‌‌اند پس از ۳ بار تغییر در پست ریاست کل بانک مرکزی از زمان همتی، یعنی جایگزینی، کمیجانی، صالح‌آبادی و اکنون فرزین بر این پست صورت پذیرفته است و این خود نشان از وضعیت به هم ریخته‌ی سیاست پولی کشور تحت حاکمیت ولایت فقیه را نشان می‌دهد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)