لیلا نگارنده- آزاد سایبر-

 

روزنامه شرق توقیف شد. مدیر مسئولش بلافاصله زندانی و طراح و کاریکاتوریست‌اش احضار شد. خبر توقیف شرق کامل‌کننده سریال اتفاقات و رویدادهای روزهای اخیر است؛ اتفاقاتی که به صراحت یک پیام روشن و آشکار را حمل می‌کند: وضعیت آزادی بیان و آزادی مطبوعات در ایران به مرزهای بحران رسیده است.

این ادعا، هر چند از سوی آن دسته از منتقدانی که اعتقاد دارند جمهوری اسلامی‌ ایران سال‌هاست که مرزهای بحران را پشت سر گذاشته و در هیچ زمینه‌ای حد و مرزی نمی‌شناسد می‌تواند مخالفت‌هایی را دامن بزند٬ اما از سوی دیگر چندان هم گزاف به نظر نمی‌رسد، خصوصا وقتی هم‌زمان پای مقایسه ابعاد و اهمیت رویدادهای اخیر به میان آید.

جامعه مجازی ایران یک‌سر در شوک به سر می‌برد. این دومین ضربه مهیب پیاپی پس از فیلتر شدن گوگل و جی‌میل در ایران است. فیلترینگی که حتی صدای حامیان اصول‌گرایان را هم درآورده و به ادعای بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران٬ آسیب‌ها و فجایع بسیاری به بار خواهد آورد و خطای محاسباتی از این دست هرگز بدون پیامدهای گسترده در حوزه‌های مختلف نخواهد ماند.

کاربرانی که کاریکاتور هادی حیدری، کاریکاتوریست روزنامه شرق، و بهانه تعطیلی این روزنامه را در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌کنند، مات و مبهوت ادعایی هستند که بی هیچ اساس عقل‌پسند و قانع‌کننده‌ای مطرح شده؛ یک تفسیر خیالی بی‌پشتوانه از یک کارتون کلی و عمومی که می‌تواند هر تفسیری جز تفسیر مورد نظر بهانه‌گیران و مخالفان سینه‌چاک آن را در بر گیرد.

ادعای کلی این است که طرح مزبور رزمندگان جنگ هشت ساله ایران و عراق را به سخره گرفته. جماعت متحیر و روزنامه‌نگاران و کارتونیست‌های متعجب از این ادعا، طرح مورد نظر را به اشتراک می‌گذارند و شگفت‌زده می‌پرسند چگونه می‌توان هیچ مصداقی از چنین ادعا و تفسیری گشت و پیدا کرد؟ آنها ادعا می‌کنند کوچک‌ترین «نشانه»ای برای آن‌که ادعا شود صف «چشم‌بندان» یا آدمک‌های هم‌گون و مسخ‌شده‌ای که چشم‌بند به چشم هم می‌بندند، نمادی از رزمندگان جنگ هشت ساله‌اند، وجود ندارد.

هادی حیدری خود در این‌باره توضیح داده و نوشته: «مقصود از این طرح، نشان دادن «جهل» است که عده‌ای در روز روشن در حال بستن چشمان یک‌دیگرند تا روشنایی آفتاب را نبینند. اگر طراح، بخواهد رزمندگان را به تصویر بکشد، باید لباس جنگ، سلاح جنگ و فضای جنگ را به تصویر بکشد.»

به نظر می‌رسد مخالفان به هیچ دلیل عقل‌پسند یا توجیه محکمه‌پسندی احتیاج ندارند. همین است که به رویداد توقیف یک روزنامه که در سال‌های اخیر به صورت مستمر و بی‌وقفه انجام گرفته، ابعادی تازه و انحصاری می‌بخشد. آنها دیگر خود را مقید به ارائه توضیح چندانی نمی‌بینند، تفسیر و برداشت آزادشان از یک طرح می‌تواند خانواده مطبوعات را از نو داغ‌دار کند و جماعتی را به خیل بیکاران و گوشه‌گیران و خانه‌نشین‌های جامعه روزنامه‌نگاران ایرانی بیفزاید.

بسیاری از کاربران در فضای مجازی و همچنین عده‌ای از ناظران و تحلیلگران سیاسی معتقدند برای توقیف روزنامه شرق، از قبل‌تر برنامه‌ریزی شده است. شاهد این مدعا فعالیت بی‌دریغ و شور و حال فراتر از حد انتظار و جنب‌وجوش باورنکردنی خبرگزاری فارس، بازوی خبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌ از حدود ساعت ۹ صبح تا حدود ساعت ۹ شب است؛ وقتی که بالاخره توقیف روزنامه شرق را اعلام کرد.

در این فاصله این خبرگزاری در سرویس‌های مختلف با افراد مختلف و حامیان سیاست‌های حاکم بی‌وقفه گفت‌وگو کرد و خبر ساخت. عوامل خبرگزاری فارس، از مصطفی رحماندوست تا مصطفی سجادیان مدیر مسئول روزنامه توقیف‌شده کارگزاران را پای گفت‌وگو کشانده و خبرسازی کرده است.

همه مصاحبه‌شوندگان خبرگزاری فارس، روزنامه شرق را مقصر دانستند و اشد مجازات را برای مسئولان و طراح طرح مورد نظر خواستار شدند. یک نگاه اجمالی نشان می‌دهد خبرگزاری فارس در فاصله زمانی دوازده ساعت، به طور متوسط هر یک ساعت دو خبر ساخته و منتشر کرده است.

توقیف روزنامه شرق تقریبا هم‌زمان است با ادعای روزنامه‌ای که در روزهای گذشته، در تیتر یک خود خبر از افزایش فشارها می‌داد. «مغرب فردا منتشر نمی‌شود.» این تیتر یک روزنامه مغرب بود. روزنامه‌ای که به این ترتیب سعی کرد فشارهای فزاینده موجود را رسانه‌ای کند.

سردبیر این روزنامه، امیرموسی کاظمی، در سرمقاله‌ای درباره اتخاذ این تصمیم نوشت: «انگار نه انگار قانون اساسی‌ای داریم که مطبوعات را در صورتی که مخل به قواعد اسلامی‌ و نظام نباشند، آزاد می‌داند. گویی هیچ‌گاه در قانون مطبوعات نیامده که حق انتقاد، اظهار نظر و حق کسب و انتشار آزادانه‌ اخبار داخلی و خارجی از جمله حقوق مطبوعات است. و انگار نه انگار که این قانون تصریح کرده هیچ مقام دولتی و غیردولتی حق ندارد برای چاپ مطلب یا مقاله‌ای درصدد اعمال فشار بر مطبوعات برآید و یا به سانسور و کنترل نشریات مبادرت کند.»

روزنامه مغرب به عنوان اعتراض یک روز منتشر نشد در حالیکه گمانه‌زنی‌ها حاکی است که همین اقدام هم بی‌عقوبت نمی‌ماند و مغربی‌ها هم باید آماده یک برخورد قضایی یا دست‌کم منتظر یک تذکر بمانند.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com