ولایت فقیه اگر پیاده شود از برکت آن همه در رفاه و آسایش خواهند بود!
حکایت حکومت ولایت فقیه در سرزمین ایران
[ قسمت ۱۳۹ ]
بخش سوم از فصل دوم (۱۶)
ولی فقیه سوم؛ خطری که در کمین است!
تدوین و تحقیق از:
محمد شوری
(نویسنده و روزنامه نگار)
@shourimohammad
پنجره ای و دیدگاهی تازه به قانون اساسی
مصاحبه با برادر حبیب الله عسگراولادی
مهدی شجاعی (سوال):
لطفا نظر کلی خودتان را راجع به قانون اساسی بفرمائید؟
جواب:[حبیب الله عسگر اولادی مسلمان]:
《… در هیچ جای جهان سابقه ای از چنین نوع تدوین قانون اساسی دیده نشده که جمع بین مجلس محققان و خبرگان آن کشور و نظر اکثریت مردم شده باشد… این قانون بطور کلی و برای همیشه ی انقلاب اسلامی کافیست. با اینکه این قانون، هم چنانکه انقلاب ما و مردم وطن اسلامی ما رشد می کنند، نیازهایی خواهد داشت که پیش بینی نشده، یا امکان پیش بینی آن نبوده و یا انقلاب اسلامی ما انشالله در سطحی گسترش پیدا خواهد کرد که این فرمان در محدوده مرزی و جغرافیایی نمی تواند برای انقلاب ما کافی باشد. و در این زمینه شاید بخاطر داشته باشید که امام در یکی از سخنرانی هایشان در ابتدای ورود در بهشت زهرا اشاره فرمودند که قانون اساسی که پنجاه و اندی سال پیش تنظیم شده نمی تواند برای امروز ملت ما کافی باشد ( گرچه در آن روز مثبت هایی را همراه داشته و می توانسته مثبت باشد) با توجه به این مساله، قطعا مناسب با رشد جامعه اسلامی، مناسب با گسترش انقلاب اسلامی، قانون اساسی جمهوری گسترده اسلامی متمم هایی خواهد داشت و از این نظر هیج اشکالی نخواهیم داشت.
سوال: با توجه به اینکه قانونی که ۵۰ سال پیش نوشته شده برای ما قابل قبول نیست و دیدیم که از زیر بنا عوض شد، آیا در این قانون پیش بینی چنین مساله ای شده است؟
جواب: سوال شما پاسخ گسترده ای نیاز دارد. اشاره به اینکه در مشروطیت چه انحرافی پدید آمد؟ و چطور شد که ما در آنجا به یک قانون اساسی رسیدیم که در آن قانون اساسی یک آدم، یا یک آدم نما بتواند مقام غیر مسئول باشد! در صورتی که در نظام توحیدی اسلام، پیامبر هم مقام غیر مسئول نیست… ما قانون اساسی را اینطوری فرض می کنیم که با اینکه از اساس خلل پذیر نیست، در مورد نارسایی هایی که در آینده پیدا می کند باید امکانات متمم هایی وجود داشته باشد که وجود دارد.
سوال: مساله دیگر، مساله ولایت فقیه است.
اولا علت ضرورت این اصل و ثانیا علت تاکید زیاد امام بر این اصل را لطفا توضیح بفرمائید؟
جواب: سوال شما در ذهن من سه شاخه می شود و به ترتیب عبارتند از: رابطه ولایت فقیه با انقلاب ما. چرا که اصول باید یا با گذشته و یا با حال وضع موجود، یا با تداوم انقلاب ارتباط داشته باشد. در این باره باید گفت که شروع و نضج جدید حرکت انقلاب اسلامی ایران از بحث فقهی ولایت فقیه بوسیله امام در نجف اشرف بود… به همین دلیل بحث ولایت فقیه و این اصل از قانون اساسی با گذشته بی ارتباط نیست.
در مورد ارتباط مساله ولایت فقیه با اوضاع کنونی انقلاب نیز باید بگویم که برای هیچ ناظر بی طرف و غیر متعصبی این مساله پوشیده نیست که ولایت فقیه در پیشبرد و تداوم انقلاب چه نقش اساسی داشته است. و باز ولایت فقیه در رابطه با تداوم انقلاب مطرح است. اگر این را پذیرفته ایم که انقلاب اسلامی بوده و قبول کردیم که خواست اکثریت انقلاب کنندگان جمهوری اسلامی بوده است و باز اینکه اکثریت قریب به اتفاق به جمهوری اسلامی رای داده اند و مذهب رسمی کشور باید #مذهب_شیعه_اثنی_عشری باشد و در رابطه ما این مساله را پذیرفتیم که در زمان غیبت امام، ولایت و اداره امور مردم و جامعه به عهده ولایت فقیه است، جز این چاره ای نیست که بپذیریم تداوم آن بر اساس ولایت فقیه است. زیرا ما _به اعتقاد شیعه_ در عصر غیبت کبرا قرار داریم!
ماخذ: روزنامه جمهوری اسلامی ۱۰ آذر ۱۳۵۸
روز گذشته حجت الاسلام شهاب الدین اشراقی نماینده امام در مناطق نفت خیز که به تازگی مامور رسیدگی به مشکلات و مسائل مردم شده است، در یک مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ما در قم نقطه نظرات خود را پیرامون ولایت فقیه اظهار داشت:
بحث در ولایت فقیه مخصوصا در کشور ایران احتیاج به مقدمه دارد. ایران کشوری است دارای اوضاع جغرافیایی ناهماهنگ و متغیر به همین دلیل مردم ایران دارای روحیات مختلف هستند از طرف دیگر محصول جغرافیای گوناگون نژادهای مختلف و زبان های گوناگون است. باید برای ایجاد هماهنگی بین این ملت متفاوت و مختلف چه خطی را تعقیب کنیم که این ملت عظیم و شریف زیر چتر وحدت و هماهنگی گرد آیند؟ آیا جز هماهنگی در سایه تعالیم اسلام و قرآن کریم میسر است؟ آیا جز تکیه بر کلمه لااله الا الله می توان ملت عظیم ما را به وحدت و هماهنگی رساند؟ به نظر من جز این راه امکان دیگری ندارد. زیرا اسلام است که شکل ها و نژادها و زبان های گوناگون را در یک قالب اسلامی بدون امتیاز گروهی بر گروه دیگر همه را برادر و برابر، مساوی در برابر قانون می نمایاند…
راه وحدت، پیاده کردن حکومت الله است! حکومت الله در اسلام در نخستین روز باید به دست رسول خدا وائمه اطهار پیاده شود و پس از آن بدست اوالامر که فقیه جامع الشرایط است. فقیه جامع الشرایط از نظر اسلام تبلور قرآن و اسلام در شخص است. فقیه جامع الشرایط یعنی کسی که عوامل مادی از قبیل طمع، زیادت خواهی،خود خواهی، خودنگری به کنار بوده و جز به سعادت ملت و کمک به دیگران و خود را فدای خلق کردن، نیندیشند!
این نوع حاکم، حکومتش حکومت الله است و طبیعتا با این نوع حکومت تمام عوامل جداسازی و نفاق افکنی و اختلاف انگیزی کنار رفته، روح تعاون و برادری و مساوات رهبری می کند. و طبیعتا با شناخت موقعیت اراده ملت جز رهبری او نمی تواند باشد. اینکه به ما می گویند حکومت فقیه یک نوع قدرت طلبی است، و استبداد رهاورد آن است، گفتار به موردی نیست. زیرا طرز انتخاب فقیه جامع الشرایط که در اسلام حکومت با اوست، مردمی است. یعنی خبرگان فقیه جامع الشرایط را به ملت معرفی می کند. و بقیه دیگر با مردم است و ضابطه حکومت از طرف پروردگار مشخص است.
ماخذ: روزنامه انقلاب اسلامی ۳۰ مهر ۵۸
مصاحبه با شهاب الدین اشراقی در مورد ولایت فقیه
بحث و گفتگو در دانشگاه تربیت معلم پیرامون ولایت فقیه
در تاریخ ۱۳۵۸/۷/۲۸ در دانشگاه تربیت معلم،ساعت ۱ تا ۲ و نیم بعدازظهر با حضور آقایان دکتر غفوری، دکتر باهنر، و دکتر شیبانی تشکیل شد که پیرامون مساله ولایت فقیه سوال و جواب هایی شد. چون تعداد سوال ها زیاد بود، قرار بر این شد که بقیه جواب ها در روزنامه جمهوری اسلامی داده شود.
سوال: اگر می خواهیم ضوابط اسلامی در حکومت اسلامی خود بکار ببریم باید ضوابطی که در طول اسلام مورد توجه بوده اجرا گردد. و در طول اسلام رئیس جمهور یا نخست وزیر نداشته ایم و رهبر کارها را با مشورت با مردم و با تصمیم زمانی خود به مورد اجرا می گذارد و اگر می خواهیم ضوابط و قوانین روز را پیاده کنیم، این لزوم پیدا می کند که رهبر یا ولایت فقیه مانند رئیس جمهوری مورد استیضاح قرار بگیرد؟
جواب:[دکتر عباس] شیبانی:
آن زمان طیاره، تلویزیون، راه آهن و… نبود، حالا هم از آن ها استفاده نکنیم؟!
در اسلام اگر چیزی نهی نشده باشد، استفاده از آن صحیح است. اسلام برای آسان کردن کار مردم آمده، نه مشکل کردن؟ و مردم را به انداختن رئیس جمهور؟ که یک مقام نسبتا ثابت است، هر چهار سال یکبار انتخاب می شود و سرپرستی کارهای مملکت با او است. ولی نخست وزیر مقامی است قابل تغییر توسط مجلس. البته ممکن است نخست وزیری خوب کار کند و سال های سال سرکارش باشد. در مورد رهبر یا فقیه، او هم مانند سایر مردم اگر خطایی کرد، مجازات خواهد شد. در اسلام از نظر قضا و رسیدگی به کار، فرقی بین بالاترین و پائین نیست.
سوال: اگر در مملکت یا در جهان، بیش از یک فقیه باشد انتخاب یک فقیه چگونه است؟
جواب[شیبانی]:
معمولا دو نفر که از جمیع جهات یکسان باشند، وجود ندارد. اگر اینطور بود یا به اتفاق رهبری امت را خواهند کرد و یا اینکه یکی از آن ها از دیگری تبعیت می کند.
سوال: در قانون اساسی جدید مجراهای مختلف قدرت بدون حق باز خواست وجود دارد. مثل شورای نگهبان و شورای رهبری و رئیس جمهور. اگر رهبری کاندیدای رئیس جمهوری بود _که مسلما به این مقام نیز انتخاب می شود_ و اعضای فقهای شورای نگهبان را نیز تعیین می کند، با توجه به اینکه این همه قدرت بدون باز خواست، آیا دیکتاتوری پدید نمی آورد؟خصوصا اگر این امکان را در نظر بگیریم که مثل سادات بعد از ناصر، آمریکا نیز در طول مدت یکی دیگر را در نظر داشته باشد برای این مقام؟خواهش می کنم جواب لازم را بگوئید.
شیبانی: حضرت علی(ع) هم حاکم بود، هم فرمانده قوا. هم مقنن، هم مفسر قانون. هم تعین کننده قاضی و حکام دیگر، هم نویسنده، هم سخنران و… آیا چه سوء استفاده ای از مقامش کرد؟ بجز آنکه تمام کوشش او مصروف خدمت به مردم بود؟ آنچه ما می خواهیم نمونه ای مانند اوست. از نظر حقوقی مانند افراد بود و اگر خطایی می کرد مورد بازخواست مردم واقع می شد. همانطور که خطا نکرده بارها مورد پرسش واقع شد. توطئه برای وانمود کردن فرد بد جای فرد خوب، همیشه بوده است. این وظیفه مردم است که بینا باشد!
سوال: گفته می شود که هر گاه از ولایت فقیه کار خلافی سر بزند ، او را کنار می گذارند ، آیا با توجه به نفوذی که ایشان در مدت ولایت خود پیدا کرده اند، کار مشکلی نیست؟
در مورد دیگر، فقهایی هستند که خود نیز دارای نفوذی در مملکت هستند و ادعاهایی هم دارند و ممکن است ایشان به ولایت فقیه نرسند، آیا این موضوع باعث نفاق در بین افراد مملکت نمی شود!؟
جواب [شیبانی]: بر کنار کردن چنین مقصری مشکل هست. ولی راه دارد. چون لازمه ی ولایت فقیه شرایطی بوده، اگر آن شرایط نفی شود آن حق سلب خواهد شد و نحوه اجرای آنرا قانون معین می کند. و عامه مردم هم مجری خواهند بود. در مورد قسمت دوم، ولایت فقیه امر حکومتی است و در سایر مسائل و فتوا آزاد هستند که از فقیه مورد رضایت خود تبعیت کنند.
سوال: چرا آقای طالقانی رای کبود به ولایت فقیه داد؟
جواب[شیبانی]: در مورد آقای طالقانی خلاف این مطلب است. آقای طالقانی بارها گفته اند من تحت رهبری امام فعالیت می کنم. (یعنی تائید ولایت فقیه) و در یک سخنرانی متذکر شدند هر وقت احساس یاس می کنم بحضور امام می روم و از ایشان کسب نیرو می کنم!
آقایان سوالی دارم راجع به ولایت فقیه:
ولایت فقیه و رئیس جمهور و شوراهای اسلامی آیا با هم خواهند توانست که کار کنند؟ اصولا فکر می کنم کار این ها هم تضاد است. اگر رئیس جمهور است، ولایت فقیه چیست؟ و بلعکس. و شورا چه نقشی دارد و آیا همیشه فقیه عالمی خواهیم داشت؟
جواب[شیبانی]: این ها با هم منافاتی ندارد. مگر منکر《المومنون اخوه》 بشویم و بگوئیم این ها در کار هم کارشکنی می کنند و تازه هر کدام مقصر باشند دادگاه صالح رسیدگی و خطاکار را بر کنار می کند. وظایف فقیه و رئیس جمهور از هم متفاوت است. شورا هم که اصلا منعی با آن دو ندارد و خود آن ها می توانند شورا داشته باشند.
سوال: آیا هر مجتهدی فقیه است و آیا یک فرد معمولی (کلاهی) نیز می تواند فقیه باشد؟ یا نه؟ و شورای رهبری اگر در مورد ریاست جمهوری نیز پیاده می شد بهتر نبود؟
جواب[شیبانی]: آری هر مجتهد باید فقیه باشد. آری فرد معمولی می تواند فقیه بشود.( مرحوم ارباب که چند سال پیش در اصفهان فوت کرد کلاهی و فقیه بود). هستند کسانی که در مسائل فقهی وارد هستند و عبا و عمامه ندارند. این مطلب را آقای منتظری هم بارها گفته اند.
سوال: آیا در یک زمان که چندین فقیه وجود دارد و همه مانند هم اعلم، اتقی،عادل باشند، آیا نمی توان در مورد ولایت فقیه شورایی تشکیل داد؟
جواب[شیبانی]: اگر چه تساوی کامل نادر است، معهذا اگر بود اشکالی ندارد.
سوال: اگر در آینده نمایندگان واقعی مردم را به مجلس شورا که تنها سنگر حکومت واقعی مردم بر مردم است بفرستیم و این نمایندگان اختیارات تام را داشته باشند و بتوانند اعمال رئیس جمهوری را کنترل نمایند و در صورت خلاف ایشان را بر کنار نمایند در این صورت ما چه نیازی به رهبری یا شورای رهبری داریم؟
آیا به نظر شما تشخیص و تمیز دادن مسائل مملکتی از دید یک نفر به عنوان رهبر برتری دارد بر همه ی نمایندگان انتخابی مردم؟طبق گفته آقای دکتر باهنر در شورای نگهبان ۶ نفر حقوقدان و ۶ نفر فقیه شرکت خواهند کرد. آنچه مسلم است در موقع اخذ آرا اکثریت را فقها خواهند آورد، آیا بهتر نیست که از تعداد فقها و همینطور حقوقدان ها کاست و بجایشان از طبقات دیگر گنجاند؟
جواب[شیبانی]: مثل آن است که بگوئید زمانی که کنگره و مجلس هندوستان بود، رئیس جمهور داشتند و نهرو هم نخست وزیر بود، دیگر وجود گاندی زائد بود! و حال اینکه فقیه در اینجا رهبری دینی را هم به عهده دارد. در مورد فقیه مسلم بدانید که روی هوای شخصی نظر نمی دهد. و از اهل فن تحقیق می کنند و حتی از مسائلی ممکن است از مجلس مشاور رهبر و فقیه ما امام خمینی هستند! شورای نگهبان یک عده متخصص هستند که از نظر فقهی و قانونی قوانین را بررسی می کنند تا مجلس شورای ملی قانونی بر خلاف آن ها موضع نکند. مثل این است که بگوئیم در مشاوره ی پزشکی خوب است افراد غیر پزشک از مشاغل مختلف شرکت کنند!
سوال: ولایت فقیهی که همه از آن بحث می کنند خدا کند که همان اختیاراتی را که به فقیه ندهد که احمد کسروی در کتاب هایش آن را مطرح کردند؟!
جواب[شیبانی]: در مورد آقای کسروی ایشان اوایل با آقای طالقانی آمد و شد داشت و مرحوم طالقانی تعریف می کردند بعد از اینکه یک عده جوان های افراطی اطرافش را گرفتند دیگر اعتنا به کسی نداشت و خیلی حرف های ناوارد مطرح می کرد. شما بحث روی لغات و افراد نکنید. این ولایت فقیه اگر پیاده شود از برکت آن همه در رفاه و آسایش خواهند بود!
سوال: آیا ولایت فقیه حق رد کردن نظر شورای نظامی را دارد یا نه؟ اگر خود رهبر هم با توجه به اینکه انسان است و احتمال خطا دارد خدای ناکرده قصد سوء استفاده از فرماندهی کل قوا داشت و با وجود سلب از فقاهت خواست از قدرت خود بر علیه خلق استفاده کند قانون جلوی او را می گیرد یا نه؟
جواب[شیبانی]: در شرایط معمولی دخالت نمی کند. ولی اگر شرایط خاصی بود و یا تصمیمی را نادرست دید این حق را دارد. در مورد سوء استفاده، و به قول معروف کودتا، این دیگر وظیفه مردم است که جواب او را بدهند. البته قانون او را هم مجازات خواهد کرد!
ماخذ: روزنامه جمهوری اسلامی ۵ آبان ۱۳۵۸
توجه:
شماره ی بعد در سالگرد نهضت مشروطیت آخرین قسمت از این بخش و فصل خواهد بود!
این حکایت ادامه دارد…
جمعه ۷ مرداد ۱۴۰۱
تهران. ایران.
محمد شوری
(نویسنده و روزنامه نگار)
لینک نسخه ی pdf
https://t.me/shourimohammad/2407
اینستاگرام
www.instagram.com/mohammadshoori
توئیتر
https://twitter.com/shourijezeM
فیس بوک
facebook.com/Mohammad.shourijeze
پیج فیس بوک
facebook.com/assize.mahkame
مجموعه یادداشت ها در تریبون زمانه
https://www.tribunezamaneh.com/archives/author/mahkame
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.