خودرو سازی ایران تحت سلطه باندهای حکومتی
صنعت خودرو سازی در ایران که مانند دیگر صنایع بزرگ کشور در قبضه حکومتگران حاکم بر ایران و وابستگان اقتصادی و یا سیاسی آنان است، باعث آشفتگی در بازار خودرو شده و این انحصار در بسیاری مواقع به مرگ و میر مردم ایران می‌انجامد، افزون بر جنبه گرانی و بی‌کیفیتی خودروهای داخلی.
وضعیت برآشفته می‌نماید؛ بر سر هر موضوع اقتصادی در ایران که این روزها انگشت اشاره بر روی آن بگذاریم و در گوشه و کناری از آن موضوع انحصار، رانت و فساد غوغا و بیداد میکند اگر نه که تمام آن صنعت به رانت و فساد آلوده نباشد.
این وضعیت در تبیین و نگاهی کلی و از بالا به موضوع اقتصاد ایران، بیشتر از همه به موضوع انحصارطلبی و عدم وجود بخش خصوصی به معنای واقعی آن مربوط می‌شود.
بدین مفهوم که در کشورهای با اقتصاد آزاد بخش خصوصی، قسمت عمده‌ای از بازار و اقتصاد کشور را در دست دارد و رقابت در چنین بازاری باعث افزایش کیفیت محصولات، کاهش بهای تمام شده به دلیل رقابتی‌بودن آن، توسعه زیرساخت‌ها و نوآوری و پیشرفت‌‌های تکنولوژیک می‌باشد.
اقتصاد دولتی و خسارات آن
اما در کشوری که اقتصاد آن از قوانین بازار آزاد پیروی نمی‌کند و اقتصاد دولتی بر آن حاکم است، به خصوص چنانکه حکومت حاکم، هم‌تراز با سیاست‌های اقتصادی بازار آزاد نباشد، کلیه وجوه اقتصادی کشور در ید اختیار دولت و یا ارگانهای وابسته به دولت قرار می‌گیرد.
در چنین سیستمی آن چه قربانی می‌شود بخش خصوصی در وهله اول است، اما به دنبال حذف و نابودی بخش خصوصی، عوارض دیگری نیز دامنگیر چنین اقتصادی خواهد شد.
رانت، فساد، اقتصاد دستوری، آشفتگی بازار، عدم توسعه اقتصادی و… همه و همه رهاوردهای شوم چنین اقتصادی می‌باشد.
در ایران امروز با حاکمیت ولایت فقیه موضوع از این نیز پیچیده‌تر و بغرنج‌تر و به همان میزان وخیم‌تر است.
اقتصاد ایران خصوصی‌سازی یا خصولتی؟
حکومت ولایت فقیه از زمان رفسنجانی تصمیم به خصوصی‌سازی گرفت اما آنچه در عمل اتفاق افتاد نه خصوصی‌سازی به معنای واقعی آن بلکه پدیده‌ای بود که در ایران با عنوان خصولتی از آن یاد می‌شود.
بدان مفهوم که درست است که شرکت‌های دولتی و اقتصاد کشور از ید اختیار دولت خارج می‌شود اما به بخش خصوصی به معنای واقعی آن واگذار نمی‌شود بلکه در پس پرده انحصارطلبی سیاسی محض، اقتصاد کشور نیز در انحصار معدودی ارگانهای ثروت و قدرت قرار می‌گیرد که یا وابسته به دولت هستند یا در اختیار ارگانهای حکومتی.
در نتیجه در چنین فرآیندی اقتصاد کشور در همه زمینه‌ها رو به زوال گذاشته و پیشرفتی متوجه اقتصاد کشور نخواهد شد.
خودرو سازی یک نمونه بارز انحصار و رانت و فساد
به عنوان یک نمونه می‌شود به صنعت خودرو سازی در ایران تحت حاکمیت ولایت فقیه اشاره کرد که به طور منحصر به فردی در مقایسه با کشورهای دیگر جهان در انحصار حکومتگران و باندهای وابسته به آن است.
در مورد کیفیت پایین و بی‌کیفیتی صنعت خودرو سازی حکومت ایران نیاز به شرح و تفسیر نیست و ماجرا از نیمروز تابستان روشن‌تر است. [خودروهای ساخت ایران یا ارابه های مرگ؟]
اما در چیستی و چرایی این وضعیت عاملی که بیش از همه خود را بروز می‌دهد انحصار در سیستم خودرو سازی ایران است.
در حکومت ایران سیستم خودرو سازی به چنان درجه‌ای از اطمینان رسیده است که هر محصولی با هر کیفیتی تولید کند خریدار خواهد داشت چرا که نه بازار خودرو رقابتی است و نه اجازه واردات خوردوها خارجی در تراکم انبوه داده می‌شود.
این امر خودرو سازان حکومت ایران را آسوده خیال کرده که علاوه بر ناچاری مردم برای خرید خودرو با کیفیت پایین، همچنین می‌توانند هر ساله بهای تمام‌شده خودرو را نیز دلبخواه بالا ببرند، در جایی که انحصار در سیستم خودرو سازی بیداد میکند و صدای اعتراض مردم گوش شنوایی نمی‌یابد.
جالب آنکه در این میان دو شرکت خودروساز اصلی حکومت ایران با ادعای زیان انباشته اعلام داشته‌اند که توان تولید خودرو به اندازه رفع نیاز داخل را ندارند!
انحصار عامل رانت و فساد
فربد زاوه یک کارشناس صنعت خودرو در حکومت ایران انحصار را عامل اصلی حفظ فضای رانتی و فساد در اقتصاد و صنایع وابسته از جمله صنعت خودرو دانسته و افزوده است انحصار عامل اصلی در حذف رقابت محسوب می‌شود.
وی افزوده است وجود تحریم‌ها به بهانه خوبی برای ناکارآمدی‌های صنعت خودروسازی کشور تبدیل شده و به نظر می‌آید که تداوم تحریم‌ها خواسته برخی از صنایع از جمله صنعت خودرو سازی باشد که در این بین از رانت فراوانی بهره می‌برند.
بابک صدرایی یک کارشناس دیگر حوزه خودرو نیز ضمن اشاره به اینکه انحصار در صنعت خودروسازی کشور فاجعه به بار آورده می‌افزاید وجود رانت و مافیا در صنعت خودرو باعث متنفع‌شدن عده‌ای شده است.
ناگفته پیداست که وجود رانت و فساد و انحصار در حوزه خودرو در حکومت ایران مستقیما مال و جان مردم ایران را هدف قرار داده است و چه بسیار جان‌هایی که قربانی خودروهای نامرغوب، بی‌کیفیت و آسیب‌پذیر در تصادفات می‌شوند!
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.