حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در لایحه بودجه ۱۴۰۱ و تاثیرات آن
دولت ابراهیم رئیسی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ ارز ۴۲۰۰ تومانی دولتی را از کالاها و خدمات اساسی حذف کرده است، تبعات این تصمیم دولت رئیسی بر اقتصاد کشور و معیشت مردم ایران چه خواهد بود؟
لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ توسط دولت رئیسی به مجلس حکومت ولایت فقیه ارائه شده و در آن ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاصی برای کالاها و خدمات اساسی و پایه حذف شده است.
ناگفته پیداست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تبعات سنگین و گسترده‌ای را بر اقتصاد ایران و معیشت مردم ایران خواهد گذاشت.
بهانه‌سازی برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی
از آنجا که به دنبال چند نرخی بودن قیمت ارز در ایران، در دولت‌های پیشین حکومت ولایت فقیه برای کالاهای اساسی، ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده می‌شد، قیمت این کالاها نیز برای جامعه شهروندی و شهروندان ایران ارزان‌تر کمتر از آب در می‌آمد.
در سال‌های اخیر صحبت‌هایی از رانت‌زا بودن ارز ۴۲۰۰ تومانی به میان می‌آمد و مدعیان این موضوع ادعا می‌کردند که برای مبارزه با رانت و فساد باید ارز ۴۲۰۰ تومانی برای خرید کالاهای اساسی از برنامه بودجه حذف شود تا جلو رانت و فساد در این حوزه گرفته شود.
این تنها یک جنگ زرگری بین دو جناح حکومت بود وقتی که حسن روحانی از جناح مغلوب حکومت، سکان دولت را در اختیار داشت.
در واقع آنچه که به عنوان رانت در حوزه ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح می‌شد بیشتر متوجه خود دولت بود.
جبران کسری بودجه با فروش ارز ۴۲۰۰ تومانی
به این معنا که دولت روحانی بخش قابل توجهی از ارز ۴۲۰۰ تومانی را که در قانون بودجه برای واردات کالاهای اساسی و دارو در نظر گرفته شده بود در بازار آزاد و به قیمت آزاد که قیمت اساسی با ارز دولتی داشت به فروش می‌رساند تا از این طریق بخشی از کسری بودجه خود را تامین کند، البته در بین رانت‌خواران وابسته به هر دو جناح حکومت بودند.
در دولت روحانی، کمیسیون تلفیق مجلس حکومت در زمان ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به مجلس، در یک جنگ جناحی تصمیم بر آن گرفت که ارز ۴۲۰۰ تومانی را از قانون بودجه سال ۱۴۰۰ حذف کند.
اما اقتصاددانان حکومتی از هر دو جناح حکومت ولایت فقیه هشدار پیامدهای امنیتی و اعتراضات را به کمیسیون تلفیق ارائه کردند و مجلس با رد کلیات لایحه بودجه از خواسته کمیسون تلفیق مبنی بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ عقب نشست.
در تابستان ۱۴۰۰ و در نیمه سال قانون بودجه ۱۴۰۰ دولت رئیسی سکان دولت را از روحانی تحویل گرفت.
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی توسط دولت ابراهیم رئیسی
هر چند دولت رئیسی پیش از این برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی لایحه‌ای را با قید دو فوریت به مجلس حکومت ارائه کرد اما به دلیل عدم تصویب دو فوریت آن، لایحه مربوطه را پس گرفته شد.
حال که دولت رئیسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را در روز یکشنبه ۲۱ آذر به مجلس حکومت ولایت فقیه ارائه کرده، ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کرده است. [حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی رسما تأیید شد!]
دولت رئیسی ما به ازاء حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مقرر کرده است که ۱۴ هزار میلیارد تومان یارانه در مصرف اقلام و کالاهای اساسی در نظر بگیرد.
اما از آنجا که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تاثیر بلافصلی بر تورم و گرانی کالاهای اساسی خواهد گذاشت اختصاص یارانه مزبور نیز بر معیشت مردم تاثیرگذار نخواهد بود.
شایان ذکر است دولت رئیسی پیش از این و در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری حکومت ولایت فقیه وعده داده بود که قیمت کالاهای اساسی را کاهش داده و قیمت دلار را به ۵ هزار تومان خواهد رساند اما در کمتر از ۴ ماهی که از عمر دولت رئیسی می‌گذرد نه تنها قیمت دلار به ۵ هزار تومان کاهش پیدا نکرده است بلکه در همین مدت، ۵ هزار تومان به قیمت دلار افزوده نیز شده است!
تاثیر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بر قیمت دارو
یکی از اقلامی که به آن ارز ترجیحی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات تعلق می‌گرفت اقلام دارویی بود.
پیش از این محمدرضا واعظی؛ رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران اعلام کرده بود در صورتی که ارز ۴۲۰۰ تومانی از بودجه کشور حذف شود ۸ میلیون نفر از مردم ایران که فاقد بیمه درمانی هستند توان خرید دارو را به کلی از دست خواهند داد.
واعظی همچنین افزوده بود با حذف ارز ترجیحی قیمت دارو ۴ تا ۶ برابر افزایش خواهد یافت.
این هشدارها تنها در مورد داروست که بخشی از کالاهای اساسی را شامل می‌شود اما بحران اصلی ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در مورد کالاهای اساسی مصرفی خواهد بود که پیامدهای تورم‌زای گزافی در پی خواهد داشت.
نصرالله پژمانفر نایب رئیس کمیسیون اصل نود مجلس حکومت درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی پیش از این گفته بود «ناچاریم این جراحی را انجام دهیم».
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در نامه‌ای به سران قوای حکومت ولایت فقیه هشدار اعلام کرده بود کنار گذاشتن ارز ۴۲۰۰ تومانی بحران‌زاست و هشیار باشید که فرصت کوتاه است.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد بعد از اجرایی شدن حذف ارز ترجیحی اعتراضات اجتماعی گسترده‌ای حکومت ولایت فقیه را آماج خود قرار دهد.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.