طرح جایگزین آژانس اتمی برای برنامه هستهای ایران
بازرسان آژانس اتمی که از چند ماه پیش از دسترسی به سایتهای هستهای ایران منع شدهاند با توجه به گسترش برنامه هستهای حکومت ایران در ماههای اخیر به دنبال طرحی جایگزین برای نظارت بر برنامه هستهای حکومت ایران هستند.
پس از آنکه مجلس حکومت ایران در اسفند ۱۳۹۹، بر اساس مصوبهای دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به سایتهای هستهای ایران را در صورت عدم لغو تحریمها تصویب و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد، حکومت ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو توافقنامه ۳ و ۱ ماهه امضاء کردند که بر اساس آن بازرسان آژانس میتوانستند برخی دسترسیهای به سایتهای هستهای حکومت ایران را داشته باشند.
اما پس از اتمام توافق دوم که یک ماهه بود از ۳ تیر ۱۴۰۰ به دنبال عدم لغو تحریمهای حکومت ایران، این حکومت از تمدید توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی سر باز زد.
از آن تاریخ تا کنون بازرسان آژانس دسترسی قابل توجهی به برنامه هستهای حکومت ایران و دادههای دوربینهای نظارتی این آژانس ندارند.
گسترش برنامه هستهای دور از چشم آژانس اتمی
علاوه بر این در مدت مذکور بنا بر اعلام حکومت ایران و همچنین برخی منابع اطلاعاتی غربی، ایران برخی جنبههای برنامه هستهای خود را گسترش داده که موجب افزایش نگرانیها در غرب شده است.
از جمله این اقدامات که بر خلاف نص صریح مفاد برجام ۲۰۱۵ میباشد تولید اورانیوم فلزی با کاربرد نظامی و راهاندازی دومین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته در سایت اصفهان میباشد.
افزون بر آن حکومت ایران کماکان از پاسخ به پیداشدن رد اورانیوم غنیشده در چند سایت هستهای که آنها از بین برده است به سوالات آژانس بینالمللی انرژی اتمی طفره رفته است.
مجموع این اقدامات علاوه بر ایجاد نگرانی در بین کشورهای غربی طرف حساب برجام، بر نگرانیهای در آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز دامن زده و این آژانس اخیرا اعلام کرده به دنبال ارائه طرحهای احتمالی جایگزین در صورت شکست مذاکرات وین است که از روز ۳۰ خرداد ۱۴۰۰ به حالت تعلیق درآمده است. [مذاکرات برجام و اما و اگرهای آن]
ارائه طرح جایگزین آژانس اتمی
خبرگزاری بلومبرگ روز ۲ شهریور در مطلبی با اشاره به عدم وجود چشمانداز روشنی درباره توافق هستهای با حکومت ایران نوشت چشمانداز احیای توافق هستهای و فروش نفت ایران بیش از پیش محو میشود و ناظران آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حال تهیه گزارش سه ماهه پادمانها (مقررات ایمنی اتمی) در وین هستند که قرار است ماه آینده به دیپلماتها در مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین ارائه شود.
بلومبرگ افزود بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی که از دسترسی به سایتهای کلیدی حکومت ایران منع شدهاند با توجه به برنامههای هستهای این حکومت که به سرعت در حال گسترش میباشد به دنبال تدوین برنامههای جایگزین هستند که در صورت شکست مذاکرات برجام بین حکومت ایران و قدرتهای جهانی، حفره اطلاعات لازم خود را جبران کنند.
دیپلماتها در وین اعلام کردهاند آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتواند به دنبال بروز رسانی یک توافق جداگانه با حکومت ایران باشد که تعداد دفعات بازدید از مکانهایی که اورانیوم در آن فرآوری میشود را مشخص میکند.
توافق پادمان آژانس اتمی
شایان ذکر است توافق موسوم به پادمان جامع که حکومت ایران تا کنون ملزم به رعایت آن بوده کشورهای عضو را ملزم میسازد که پس از نقض محدودیتهای هستهای تعیین شده، دسترسی بیشتری به آژانس بینالمللی انرژی اتمی بدهد.
دو منبع آگاه در مذاکرات وین به شرط ناشناس ماندن اعلام کردند تصمیم حکومت ایران برای آغاز تولید اورانیوم نزدیک به سطوح مورد نیاز برای کلاهکهای هستهای به وضوح محدودیتهای برجام را نقض کرده است.
به گفته این دو منبع، حکومت ایران با افزایش سطح غنیسازی تا ۶۰ درصد در عمل محدوده توافق جامع پادمانی را زیر پا گذاشته و آژانس بینالمللی انرژی میتواند درخواست بازرسیهای بیشتری را به حکومت ایران ارائه کند.
اما دفتر مطبوعاتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ارائه جزئیات در مورد تبادلات محرمانه با کشور عضو در این باره خودداری کرده است.
بلومبرگ همچنین نوشت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای کنار هم گذاشتن قطعات پازل برنامه هستهای حکومت ایران در کنار هم و فرایند به دست آوردن چشماندازی از این فعالیتها با تضادهایی مواجه هستند به خصوص که حکومت ایران چند ماه است غنیسازی اورانیوم را تا حد ۶۰ درصد افزایش داده که این میزان بسیار نزدیک برای ساخت بمب هستهای میباشد.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.