چرا وضعیت برجام بلاتکلیف است؟
به رغم تلاش‌ها برای احیای برجام اما بعد از پایان دور ششم مذاکرات وین وضعیت برجام بلاتکلیف است چرا؟
پرده‌های ابهام، هاله‌ای بر وضعیت مذاکرات وین افکنده است. اگر چه برجام توافقی با ۷ طرف است اما در تحلیل نهایی اکنون نتیجه احیاء یا عدم احیاء آن به دو کشور اصلی بستگی دارد آمریکا و حکومت ایران.
در بین این دو بازیگر اصلی نیز وضعیت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد هر چند بنا بر اذعان مقامات دو طرف و بقیه طرف‌ها، برخی چیزها در شش دور مذاکرات پیشین مشخص شده اما سرنوشت کلی برجام، کمامان نامشخص است.
ادعای برداشته‌شدن ۱۰۴۰ تحریم و پاسخ منفی آمریکا به آن
بعد از پایان دور ششم واعظی؛ رئیس دفتر روحانی از توافق بر سر برداشته‌شدن ۱۰۴۰ محور تحریم سخن گفت اما آمریکا بلافاصله اعلام کرد که توافق یا بر سر همه چیز یا هیچ چیز.
حل اختلافات منوط به تصمیم شخص خامنه‌ای
وزیر خارجه آمریکا سه‌شنبه ۸ تیر اعلام کرد که حل اختلاف‌های باقی‌مانده در مذاکرات برجام به تصمیم شخص خامنه‌ای بستگی دارد اما حکومت ایران نیز توپ را به میز طرف مقابل انداخت که حکومت ایران تصمیم سخت را در سال ۱۳۹۷ و بعد از خروج آمریکا از برجام گرفت و از برجام خارج نشد و اکنون نوبت طرف مقابل است که تصمیمش را بگیرد!
سخنان وزیر بلینکن و موضعگیری حکومت ایران بعد از آن بود که رئیس‌جمهور بایدن یک روز پیش از آن اعلام کرده بود که ایران در زمان من هرگز به سلاح اتمی دست پیدا نخواهد کرد.
آمدن رئیسی و گمانه‌های مختلف
بعد از آمدن رئیسی قواعد این بازی پیچیده‌تر شده است. حسین شریعتمداری نمایده خامنه‌ای در کیهان اعلام می‌دارد که «رئیسی مرگ رسمی برجام را اعلام کند».
کیهان شریعتمداری اعلام کرد که «برجام باید تغییر پیدا کند این شاید تنها گزاره‌ای باشد که این روزها درباره آن میان ایران و آمریکا اشتراک نظر وجود دارد این تغییر هر چه باشد توافق جدید دیگر برجام نخواهد بود.»
کیهان افزود دولت جدید ایران ملاحظات حسن روحانی را که برجام را دستاورد دولت خود می‌دانست برای اعلام تاریخ انقضای برجام نخواهد داشت.
پیش از این برخی از تحلیل‌گران از این گزینه با عنوان برجام ۲۰۲۱ نام برده بودند.
سخنان و اظهارات شریعتمداری در حالی است که ربیعی سخنگوی دولت روحانی همزمان با سخنان بلینکن اعلام کرد اگر تا پایان دولت کنونی این مذاکرات به نتیجه نرسد ادامه مذاکرات به دولت آینده موکول خواهد شد.
تضادهای موجود بین دو کشور
لغو تمامی تحریم‌ها آنهم با راستی‌آزمایی نه به زبان و روی کاغذ بلکه در عمل آن گونه که علی خامنه‌ای در ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ اعلام کرد در حالی است که آمریکا نیز تا کنون کاملا صراحت داشته که تنها حاضر است تحریم‌های مغایر با برجام و برنامه هسته‌ای ایران را لغو کند.
از سوی دیگر جو بایدن نیز در همان زمان اعلام کرد آمریکا تا قبل از بازگشت ایران به تعهداتش در برجام هیچ تحریمی را لغو نخواهد کرد.
تشدید تضاد و دوسویگی
این دو سویگی در دو طرف مقابل راه به تشدید تضاد و همچنین باقی‌ماندن وضعیت در حالت بلاتکلیفی می‌برد.
تشدید تضادی که بر مبنای آن وزیر بلینکن اعلام می‌دارد آمریکا ممکن است از مذاکرات برجام خارج شود هر چند تاریخ دقیق آن مشخص نیست اما این تاریخ در حال نزدیک‌ترشدن است. [خروج آمریکا از مذاکرات وین در صورت عدم تامین منافع آمریکا]
فشار تحریم‌ها بر روی حکومت ایران
در این بین کشوری که در حال حاضر و وضعیت کنونی تحت بیشترین فشار است حکومت ایران است.
چنان که علی فدوی؛ جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران اخیرا اعلام داشته از ۱۱ سال پیش اثر تحریم‌ها بر سفره مردم ایران نمایان شده است.
اهرم‌های فشار و هشدارها بر ایران
علاوه بر اظهارات دبیرکل ملل متحد در نشست شورای امنیت، مبنی بر بازگشت حکومت ایران به برجام و هشدار مشابه فرانسه، فشار از سوی دیگر کشورها بر حکومت ایران در حال افزوده‌شدن است.
فرانک والتر اشتاین مایر؛ وزیر خارجه آلمان علاوه بر برنامه هسته‌ای ایران درباره برنامه موشکی این کشور هشدار دارد و افزود ما خواستار محدودکردن برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه هستیم.
جفری دلارنتیس سفیر آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل نیز اعلام کرد آمریکا متعهد است که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند و باید برنامه موشک‌های بالستیک خود را متوقف کند.
به رغم این فشار اما تخت‌روانچی نماینده حکومت ایران در سازمان ملل اعلام کرد بحث‌‌های موشکی قابل مذاکره نیستند و فشار حداکثری بر ایران همچنان ادامه دارد.
اولوف اسکوگ رئیس نمایندگی اتحادیه اروپا در سازمان ملل نیزدر روز ۹ تیر اعلام کرد «رژیم ایران باید بلادرنگ به اجرای کامل تعهدات خود بازگردد». [مذاکرات برجام؛ هشدار نسبت به اتمام زمان و ادامه غنی سازی]
سناتور تد کروز نیز اعلام کرد هر توافقی با ایران که به تصویب سنا نرسد مدیر بعدی آن را پاره خواهد کرد.
وضعیت پشت پرده مذاکرات
از موضعگیری‌های سیاسی و رسانه‌ای که به عنوان برگ‌ها و اهرم‌های فشار در مذاکرات و برای امتیازگیری از طرف مقابل استفاده می‌شود که بگذریم در پشت پرده نیز به نظر می‌رسد سرنوشت و وضعیت مذاکرات برجام در هاله‌ای غلیظ از ابهام قرار دارد.
امری که وزارت خارجه فرانسه به عنوان یکی از اعضای برجام آن را این طور توصیف کرده است «در حال رسیدن به حساس‌ترین موضوعات در مذاکرات وین هستیم.»
این شرایط برای حکومت ولایت فقیه هر چند منکر آن باشد فشار فزاینده‌ای را رقم می‌زند که با آمدن رئیسی بدتر خواهد شد فشار فزاینده‌ای که در بعد اقتصادی نیز تاثیرات خود را گذاشته و جامعه ایران را در هر صورت دچار اعتراضات مردمی خواهد کرد.
اصرار بر لغو تمامی تحریم‌ها و درخواست تضمین از آمریکا برای آینده‌ی برجام گویای همین ترس از همین امر است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.