خبرنگاری در جهان چند وجهی برآمده از انقلاب های صنعتی که چهارمین آن با هزاره سوم آغاز و با شاخصه های: سرعت( نمایی نه خطی)؛ تغییرات گسترده و ژرف؛ و دگرگونی سیستمی (در جامعه جهانی و محلی) در تکوین است , دشوارتر و خطیرتر از پیش شده است.
انقلاب ها، دگرگون گر بنیادین ساختارهای اجتماعی و اقتصادی جوامع اند. انقلاب های صنعتی پیشین با تحولات ژرف در زندگی بشر، موجد تحولات و جابجایی تمدن ها شدند.
انقلاب صنعتی چهارم، با مولفه های مانند اندروید، اینترنت اشیا، بلاک چین، پلتفرم ها،آیفون، هوش مصنوعی، پردازش کوانتومی، زیست فناوری، ۴G و… جهان پیچیده تر چند وجهی را رقم زده است.
امروز، با بیش از ۳.۵ میلیارد کاربر اینترنت که برآورد شده تا پنج سال آینده به دو برابر افزایش می یابد، و با ابزار پیشرفته و آنلاین ارسال خبر، در حقیقت با «جهان خبرنگار» مواجه ایم. هر شخص، یک خبرنگار مجهز به فناوری همه جانبه.
عصر جهان خبرنگاری است. هر فرد، روزانه چندین گیگابایت اطلاعات مختلف دریافت می کند. سیستم های هوشمند در لحظه، میلیاردها دیتا مخابره و تبادل می کنند. قابلیت اشتراک گذاری داده ها و تحلیل، فراتر از تصور است.
افزون بر مشکلات فعلی از جمله: فقر، نابرابری، تبعیض، نقض حقوق بشر، جهان امروز، از احتمال بروز نگرانی های دیگری مانند کاهش منابع آب و غذا، تغییرات آب و هوایی، انباشت سلاح ها و زرادخانه ها، تهدید جنگ و انهدام تمدن هاو… ،بشر را در فشار استرس و اضطراب مضاعف قرار داده است.
انقلاب چهارم صنعتی بیش از همه نظام تولید، مدیریت و حکمرانی ها و ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد. برآورد شده تا چند سال آینده۱۳۳ میلیون شغل جدید ایجاد و ۷۵ میلیون شغل موجود حذف خواهد شد. لکن بیش ترین نگرانی ها، از بروز و تشدید نابرابری ناشی از شکاف دانش است. جهان دو قطبی بیشینه و کمینه ی دانش و فناوری، که طبعاً توان اثرگذاری یک گروه بر زیست بوم بشر، هویت گروه دیگر را دچار چالش و تنگنا خواهد کرد.
در شرایط جهان چند وجهی، جهان سرعت، جهان تبلیغات و جهان اطلاع رسانی های ناسره امروز، حقایق، چونان برگی در دست باد و کشتی یی بر گرداب اند. در این شرایط، رسالت خبرنگار باید بر پارادایم نوین زیست اجتماعی بشر ابتنا گردد. برخی سنجه و ضرورت های آن، شاید چنین باشند:
۱-رویکرد خبرنگار افزون بر سرعت و دقت در بیان حققیقت، باید اجتماعی سازی مخاطب، تقویت مطالبه گری مردم و پاسخ گو کردن دولت ها و حکومت ها باشد.
۲- مردمی تر شدن رسانه ها و خبرنگاران در جهت متعادل سازی جوامع و زیست مسالمت آمیز همگانی.
۳- خود توانمند سازی، ارتقای مهارت، تجهیز به تفکر فعال، خلاق و تحلیلگری نه صرف روایتگری… در عرصه پیچیده اطلاع رسانی گوناگون، موفقیت از آن: خبر، پردازش اجتماعی و تحلیل برتر- مبتنی بر آگاهی به روند تحولات و هنر نهم(آینده پژوهی)- است.
۴- همگام با تکوین انقلاب صنعتی چهارم، زیرساخت های فلسفی، اجتماعی و مدیریتی دگرگون و معرفت جهانی متناسب با ایده های دارندگان قدرت و فناوری، بازسازی می شود. نمود آن در کاربرد روش ها بارزتر است. به لحاظ تاثیر بیش تر تصویر، ۶۰ درصد محتوای شبکه های اجتماعی و اینترنت را ویدیو تشکیل می دهد. رقابت و توان تاثیر گذاری بر فرآیند تکوین و تکامل معرفت جهانی، مستلزم تحول و جهش در خبرنگاری اجتماعی است.
۵-لزوم ماکرو حوصلگی خبرنگاران در قبال میکرو حوصلگی دولت ها و صاحبان قدرت و ثروت.
خبرنگاران حرفه ای، در طول تاریخ، به رغم جان مایه و سرمایه اجتماعی، در انجام رسالت، بر ستون لرزان امید نان و بیم جان، بوده اند. تامین و تضمین امنیت شغلی، روانی و فیزیکی آنان و احترام به منزلت خبرنگار، آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات، و باور همگانی به اهمیت و ضرورت خبرنگاری همگام و همپای توسعه و پیچیدگی جهان بشری، کمترین انتظار از مردم و نهادهای سیاسی و حکومتی است.
با تمام تحولات و پیشرفت در عرصه های علمی و فنی، اجتماعی و اقتصادی و…، تامل در کلام مولانا، باور ها را به این سخن حکیمانه تعمیق می بخشد:
جان نباشد جز خبر در آزمون
هر که را افزون خبر،جانش فزون.
خبرنگار، درختی است از جنس جان؛ و میوه اش: روشنگری و اکسیژن برای تنفس و تداوم جان!
یاد و نام خبر نگاران شهید را گرامی می داریم و به خدمات پیشکسوتان این عرصه ارج می گذاریم. روز خبرنگار، بر خبرنگاران متعهد، صادق، مردمی، شجاع، آزادمنش، عدالتخواه و انسان دوست، خجسته و فرخنده باد.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.