طی چند روز گذشته مراجعه‌ بیماران به بیمارستان‌ها با علائمی مانند تنگی نفس بیشتر شده است. آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد بخش زیادی از این تعدادِ مراجعه از موارد مشکوک و قطعیِ ابتلا به کرونا هستند. با توجه به این‌که تعدادی از پرستارهای شرکتی قرارداد خود را تمدید نکردند و همچنین پرستارهای داوطلب و پرستارهای دارای قرارداد موسوم به ۸۹ روزه کنار گذاشته شدند، به نظر می‌رسد در این حمله مجدد از کرونا با کمبود کادر پرستاری در بیمارستان‌ها روبه‌رو شویم، به خصوص که به نظر می‌رسد هنوز بخش زیادی از مردم یا به لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی پی نبرده‌‌اند یا کم‌کم آن را به کناری نهاده‌‌اند. این وضعیت می‌تواند سبب خستگی بیش از حد و سرعت گرفتن روند فرسایشی کسانی شود که در روزهای نه چندان دور به آنها مدافعان سلامت می‌گفتیم. اتفاقاتی که در یک شبیه‌سازی جنگی چیزی جز خنجر زدن از پشت به این مدافعان توصیف نمی‌شود. دبیر کل خانه پرستار در این شرایط معتقد است «اگر مسئولان به فکر پرستارها نیستند حداقل به خاطر مردم، برای این‌که آنها خدمات بهتری دریافت کنند باید اقدام به جذب پرستارهای جدید کنند، اما نه با قراردادهای ناعادلانه ۸۹روزه» قراردادهایی که سبب شد دوشنبه گذشته تعدادی از پرستارها در استان گیلان برای احقاق حقوق خود دست به تجمع بزنند.

فراموش شدن قهرمانان

با توجه به افزایش روند موارد مبتلا به کرونا در کشور، گزارش‌ها نشان می‌دهد تخت‌های بیمارستانی بار دیگر پر شده است. وضعیت در شهرهای غربی رنگ قرمز به خود گرفته و در برخی دیگر از استان‌ها شرایط در وضعیت هشدار و زرد قرار دارد. حالا به نظر می‌رسد روزهای سخت پرستارها در اوایل شروع اپیدمی مجدد برگشته و نگرانی‌ها از روند فرسایشی و خستگی پرستارها افزایش پیدا کرده است. علیرضا زالی، فرمانده مقابله با کرونا در تهران پیش از این گفته بود که «اگرچه شرایط در کنترل است، اما این به آن معنی نیست که نباید مراقب ورودی بیمارستان‌ها بود، چرا که تیم پزشکی به دلیل خستگی و کار شبانه‌روز در حال فرسایش است.»
بخش عمده تیم پزشکی در مقابله با کرونا به پرستارها برمی‌گردد، آنها که در روزهای اول قهرمان‌های بی‌چون و چرای این نبرد بودند، حالا به نظر می‌رسد با روند عادی شدن کرونا آنها هم فراموش شده‌اند و کسی دیگر از هشتک مدافعان سلامت سخن نمی‌گوید، در حالی که بخش عمده مبارزه با کرونا به دوش آنها است. «محمد شریفی مقدم» دبیرکل خانه پرستار در این باره به روزنامه همدلی می‌گوید:«همانطور که همه می‌دانیم کووید۱۹ تا به این لحظه هیچ درمان مشخصی ندارد، پزشک‌ها در بحث کرونا کاری نمی‌توانند انجام دهند، مداخله پزشکی مانند جراحی وجود ندارد، یعنی مقابله با کرونا در مراکز درمانی صرفاً پرستاری است، حالا شما تصور کنید ما با تعداد کادر پرستاری محدود در برابر یک ویروس همه‌گیر و ناشناخته که بیشتر به خدمات پرستاری نیاز دارد، قرار گرفته‌ایم.» در همین رابطه مدتی قبل خبرگزاری ایلنا گزارش داده بود که با روند افزایشی کرونا در کشور فراخوانی دستوری برای گزینش ده درصد پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی، جهت به‌کارگیری در بیمارستان‌های کرونا صادر شده و قرار است بیمارستان‌های دولتی ده درصد نیروهای خود را برای اشتغال در بخش‌های کرونایی معرفی کنند. در این بین گروهی از فعالان صنفی معتقدند اگر به پرستار نیاز دارند چرا پرستاران داوطلب را رد کردند؟ اگر به پرستار نیاز دارند چرا قرارداد ۸۹روزه‌ی ناعادلانه خلق کردند؟ در این رابطه دوشنبه گذشته گروهی از پرستاران گیلانی در مقابل دانشگاه علوم پزشکی این شهر تجمع کردند. آن طور که ایلنا نوشته از قرار معلوم این پرستاران در ایام شیوع کرونا با فراخوان دانشگاه علوم پزشکی گیلان به عنوان نیروی شرکتی مشغول به کار شدند، اما با آنها قرارداد ۸۹ روزه بسته شده است. قراردادی که گویی دیگر این پرستارها حاضر نیستند پای آن امضای خود را بزنند.

نه قرارداد شرکتی و نه قرارداد ۸۹روزه

اما شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار از اساس با یک قرارداد ۸۹روزه یا حتی قرارداد شرکتی مخالف است، او به همدلی می‌گوید:«دو موضوع هست که نباید به بخش خصوصی واگذار کرد، یکی امنیت و دیگری سلامت، ارتش را که نمی‌شود به بخش خصوصی واگذار کرد، نیرو‌های سلامت هم همین‌طور است، آنها باید استخدام رسمی شوند، چرا که نیروهای حاکمیتی هستند. در بحران کرونا یک سری از پرستارهای شرکتی قرارداد خود را تمدید نکردند، چرا تمدید نکردند؟ موقعی که پرستار خسته شود، حقوق مناسب دریافت نکند، از سویی در خطر ابتلا به کرونا قرار بگیرد، چرا باید قرار خود را تمدید کند؟ اینها باید استخدام باشند که نه در شرایط حساس کار را رها کنند و هم این‌که حقوق و مزایای خوبی دریافت کنند.» دبیرکل خانه پرستار در پاسخ به پرسش همدلی در خصوص این‌که چه تعداد نیروی پرستاری در کشور نیاز است، عنوان می‌کند:«در شاخص‌های جهانی برای دریافت خدمات خوب به ازای هر هزار نفر جمعیت باید ۹ الی ۱۰ پرستار داشته باشیم که در کشورهای حوزه اسکاندیناوی و اروپا شاهد آن هستیم. اگر مردم بخواهند خدمات متوسط دریافت کنند به ازای هرهزار نفر ۵ یا ۶ پرستار نیاز است، مانند کشورهای گرجستان یا ارمنستان که از منظر پزشکی کشورهای چندان موفقی هم نیستند. اما اگر مردم بخواهند کف و حداقل خدمات را دریافت کنند باید به ازای هر هزار نفر سه پرستار داشته باشیم، در حالی که این نسبت در کشور ما ۵/۱ است. این یعنی اگر جمعیت پرستاری ما دو برابر شود تازه ما به کف استانداردها می‌رسیم. این به دلیل سیاست‌های پزشک‌سالارانه است و سیاست‌های غلط وزارتخانه که سبب شده ما در این شاخص جزء کشورهای عقب افتاده قرار بگیریم.» او ادامه می‌دهد:«حالا در موقع بحران کرونا برای جبران تعداد پایین پرستار آمدند تعدادی پرستار در قالب قراردادهای ۸۹روزه جذب کردند که بدترین نوع قرارداد هست، یعنی یک قرارداد کاملا استثماری، حداقل حقوق با حداقل مزایا به این بچه‌ها دادند، دلیل این‌که ۸۹ روزه هم قرار بستند این بود که اگر ۹۰روز می‌شد مجبور بودند این مزایا را به پرستارها بدهند.»
جان مردم مهم نیست؟
این در حالی است که به گزارش خبرآنلاین دکتر مریم حضرتی، معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اردیبهشت امسال از افزایش ۵۰ درصدی حقوق پرستاران و ۳۵ درصدی حقوق پرستاران شرکتی خبر داده بود. اما در خصوص پرستاران با قراردادهای ۸۹روزه هیچ ضمانت اجرایی وجود ندارد. کمبود نیروی پرستار در حالی احساس می‌شود که، به نظر می‌رسد در بدنه وزارتخانه هیچ اراده‌ای برای استخدام و به کارگیری آنها نیست. محمد شریفی مقدم در این باره به همدلی می‌گوید:«اصلا پرستاری را رها کنید، جان آدم‌ها مهم نیست؟ اگر پرستار استخدام کنند هم باری از روی دوش جامعه فعلی پرستاری برداشته می‌شود و هم مردم کمتر خسارت می‌بینند. یک پرستار در حدی از توانش می‌تواند کار کند بیشتر از آن هم برای خودش و هم برای بیمارش خطرناک است. ما اگر تعداد پرستارهایمان دو برابر شود مردم تازه می‌توانند از خدماتی در حداقل استاندارد برخوردار شوند، بنابراین در وضعیت موجود این مردم هستند که آسیب می‌بینند. در شرایط امروز که کرونا ادامه‌دار هست، پرستارها در وضعیت فرسایشی قرار گرفته‌اند، جامعه پرستاری به شدت خسته است، تحمل پرستار کم شده است. چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روحی و روانی به شدت تحت فشار کاری هستند، راهش این است که نیرو استخدام کنند که در شرایط بحرانی این چنینی به کمک بیایند. در مقابله با کرونا هیچ کمکی به خط اول مبارزه که پرستارها هستند نشده هست، هیچ نیرویی به کادر پرستاری اضافه نشده است.» این عضو خانه پرستاری ادامه می‌دهد:«در چنین شرایطی مسئولین آمدند فقط شعار دادند، از رئیس بیمارستان گرفته تا رئیس دانشگاه، از وزیر گرفته تا خود رئیس جمهور. پرستاری که در بخش‌های آلوده به ویروس کرونا خدمت می‌کند، به شعار نیاز ندارد. من به عنوان یکی از نمایندگان جامعه پرستاری از دولت گلایه دارم، با شعارهایی مانند این‌که پرستار فداکار است که مشکل پرستار و پرستاری حل نمی‌شود. در دنیا برای چنین مسائلی جذابیت درست می‌کنند، حداقل انتظار این است که پرستار را استخدام کنیم. از سال ۹۷ قرار است سالانه ده هزار پرستار استخدام شوند، اما الان حدود ۵۰هزار پرستار بیکار داریم، در حالتی که به ۱۰۰هزار پرستار برای رسیدن به حداقل استانداردها نیاز داریم. پول هم که در وزارت بهداشت کم نیست، استخدام ۱۰هزار پرستار با این حقوق‌هایی که اعلام شده است پولی نمی‌شود. پولی که در نظام سلامت وارد می‌شود بالا است، پولی که وارد وزارت بهداشت می‌شود رقم بالایی است و هزینه برای استخدام پرستارها برای رساندن کیفیت پرستاری به حداقل ممکن اصلا رقم زیادی محسوب نمی‌شود.» محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستاری در انتها عنوان می‌کند: «ما قبل از سال ۹۲ نه پرستار شرکتی داشتیم و نه پرستار بیکار. استخدام پرستار به صورت شرکتی از سال ۹۲ آغاز شد. شرکتی وجود دارد زیر نظر وزارت بهداشت که ظاهراً خصوصی هست، ولیکن خیلی از مسئولین وزارت بهداشت در این شرکت مسئولیت دارند. وقتی معاون پرستاری عضو هیئت مدیره این شرکت باشد، اینجا تعارض منافع ایجاد می‌شود.»

۱۱ تیر ۹۹

همدلی – مظاهر گودرزی

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)