هشتمین دوره جشنواره بین المللی شعر در گوتنبرگ سوئد

 گوتنبرگ سوئد ۱۳ و ۱۴ آپریل امسال میزبان تعدادی از شاعران ایرانی، سوئدی، افغان، کرد و آمریکای لاتین بود که برای حضور در هشتمین دوره از جشنواره بین المللی شعر “مرسی پویسی” به این شهر آمده بودند. این جشنواره امسال نیز همچون بیشتر دوره های گذشته، در دو روز “روز شعرخوانی بین المللی” و “روز شعرخوانی فارسی” برگزار شد و به گفته علی نادری، مدیر برگزاری این جشنواره بیشتر از سال های گذشته مورد استقبال سوئدی ها قرار گرفت.

منصور کوشان، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی ساکن نروژ از جمله شاعران میهمان جشنواره “مرسی پویسی” بود که به شعرخوانی پرداخت. همچنین علی نادری و زهرا باقری شاد از سوئد و لیلی گله داران از ایتالیا از دیگر شاعران ایرانی حاضر در این جشنواره بودند.

علی نادری در پاسخ به پرسش خبرنگار رادیوزمانه درباره ترکیب سنی شاعران حاضر در جشنواره گفت: “ما از یک سو تلاش می کنیم جشنواره را به یک جشنواره آلترناتیو تبدیل کنیم، بنابراین برای ما مهم است که شاعرانی را به این جشنواره دعوت کنیم که بتوانند از این فرصت برای ارائه کارهایشان استفاده کنند . به همین دلیل همه شاعرانی سوئدی و بیشتر شاعران بین المللی که به جشنواره دعوت شدند در رده سنی جوانان قرار داشتند. با اینهمه حضور شاعران صاحب نام و با تجربه تری هم در این جشنواره ضروری است ، چون حضور چنین شاعرانی به هر حال به اعتبار جشنواره اضافه می کند. بنابراین هرسال علاوه بر دعوت از شاعران جوان، میهمانان دیگری هم داریم که سال هاست در عرصه شعر به فعالیت مشغولند. این مساله می تواند برای شاعران جوان هم فرصت خوبی باشد تا از تجربه های شاعران دیگر بهره بگیرند. از این رو امسال علاوه بر شاعران جوان از منصور کوشان، شاعر ایرانی ساکن نروژ هم دعوت کردیم که در جشنواره ما حضور داشته باشد”.

به گفته مدیر برگزاری جشنواره “مرسی پویسی” تعداد زیاد ایرانیانی که درمراسم شعرخوانی حاضر می شوند و استقبال بالای ایرانیان از این جشنواره برای شاعران سوئدی بسیار جالب و قابل توجه بوده و آنها از این فرصت به عنوان یک تجربه خوب نام می برند. از این رو استقبال شاعران سوئدی و بین المللی از حضور در جشنواره بین المللی شعر گوتنبرگ گاه از شاعران ایرانی بیشتر است.

او همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا جشنواره علاوه بر روز شعرخوانی بین المللی، شامل روز شعرخوانی فارسی هم می شود گفت:” تعداد فارسی زبانانی که برای حضور در این جشنواره می آیند به مراتب از سوئدی ها بیشتر است. بنابراین مردم مشتاقند که شاعران فارسی زبان که بیشترشان هم از کشورهای دیگر به این جشنواره می آیند شعرهای بیشتری بخوانند. چنین فرصتی در روز شعرخوانی بین المللی برای شاعران فارسی زبان فراهم نمی شود چون تعداد شاعران زیاد است و آنها نمی توانند زمان طولانی تری را به شعرخوانی اختصاص بدهند. به همین دلیل ما یک روز دیگر را هم به جشنواره اضافه کردیم که روز شعرخوانی به زبان فارسی است . از سوی دیگر شاعران در روز شعرخوانی بین المللی شعرهایی را می خوانند که ترجمه این شعرها همزمان به صورت تصویری روی پرده پشت سر آنها برای مخاطب نمایش داده می شود. شاعران فارسی زبان اما می توانند در روز دوم شعرهایشان را بدون نیاز به ترجمه آنها بخوانند و وقت بیشتری برای ارائه کارهایشان داشته باشند.

نادری در پایان به تنوع سبک اشعاری که در این جشنواره ارائه شدند اشاره کرد و افزود:”البته این یک جشنواره بزرگ نیست و ما امکانات محدودی برای برگزاری آن داریم اما تلاش می کنیم میزبان شاعران با سبک های مختلف شعر باشیم و سلیقه شخصی مان را به این جشنواره تحمیل نکنیم. ممکن است شاعری را به این جشنواره دعوت کنیم که مثلا غزل کلاسیک کار می کند یا در سبک دیگری می نویسد. به هر حال هدف ما این است که علاوه بر حفظ یک همخوانی نسبی، تنوع هم ایجاد کنیم”.

منصور کوشان، شاعر و نویسنده ایرانی ساکن نروژ نیز در گفتگو با خبرنگار رادیوزمانه تنوع موجود در این جشنواره را قابل توجه دانست و گفت: “شاید تجربه سال ها به برگزار کنندگان این جشنواره کمک کرده که متوجه اهمیت تنوع صدایی در جشنواره شده باشند. اینجا قرار نیست مانیفست ارائه شود بنابراین در مجموع می توانم بگویم “مرسی پویسی” جشنواره خوبی بود چون در اینجا هرکس نگاه و زبان خودش را داشت .البته شعرها بالا و پایین خودشان را داشتند چون به هر حال قرار نیست در یک جشنواره همه در یک سطح شعر بخوانند”.

او با اشاره به اینکه چنین جشنواره هایی می توانند یک امکان فرهنگی خوب برای شاعران فراهم کنند افزود:” این جشنواره ها به ویژه برای ما ایرانی ها که تجربه کار گروهی نداریم بسیار مفید هستند. علاوه بر این ما در این جشنواره می توانیم ببینیم که یک شاعر خارجی چگونه اثرخودش را ارائه می دهد، چنین امکانی فقط در یک جشنواره بین المللی و چند فرهنگی فراهم می شود. اما برای خود من که فرصت خوبی است برای ملاقات همکاران و همراهانم و شاعران و نویسندگان دیگر. اگر هر فرد خودش بخواهد جستجوگر همکاران و شاعران دیگر بشود نمی تواند آنها را در چنین فرصتی ملاقات کند”.

منصور کوشان در پاسخ به این پرسش خبرنگار رادیوزمانه درباره پررنگ بودن عناصر روزمره در شعر شاعران سوئدی و انتزاعی بودن شعر شاعران فارسی زبان حاضر در این جشنواره گفت:”اساسا در شعر اسکاندیناوی ما با این روند روبرو هستیم. وقتی ما در زبان فارسی می گوییم شعر باید به سمت سادگی برود برخی فکر می کنند این یعنی به کار بردن زبان روزمره. در صورتی که اینطور نیست. ساده بودن شعر یعنی به کار بردن عناصر روزمره. ما یک شخصیت بسیار موفقی در شعر فارسی داریم به نام فروغ فرخزاد. در تمام شعرهای او از تولدی دیگر به بعد عناصر روزمره به شکل شاعرانه ای حضور دارند. این اتفاق در شعر اسکاندیناوی هم افتاده البته با زبان خاص خود. شاعران اسکاندیناوی شعرهای بسیاری ساده ای دارند و یکی از علت هایش این است که زندگی بسیار صنعتی، منظم و مدرنی دارند و رهایی و پرش از این زندگی آنها را به چنین شعرهایی می رساند. اکتاویو پاوز، سال ها پیش به این نکته اشاره کرده که شاعران در این سرزمین در تلاش برای داشتن خلوت و حفظ انزوا هستند. اما شاعر ایرانی این شرایط را ندارد. او تمام زندگی اش این انزوا را دارد چون کار جمعی نمی کند. بنابراین من فکر می کنم دقت شما به این تفاوت جالب است و این یکی از خوبی های چنین جشنواره هایی است که چنین شانشی را برای دریافتن این تفاوت ها فراهم می کنند”.

هشتمین جشنواره بین المللی شعر گوتنبرگ روز ۱۴ آپریل به کار خود پایان داد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)