اعتیاد چیست؟ مرز بین اعتیاد و مصرف تفریحی کجاست؟

این روزها درباره اعتیاد به اینترنت یا اعتیاد به شکلات به کرات سخن گفته می شود. هرچند مکانیزمهای روانشناختی ایجاد کننده انواع اعتیاد کمابیش یکسان است، پیامدهای آنها یکسان نیست. واقعیت این است که پیامدهای اعتیاد به نوشیدن دو فنجان بزرگ قهوه در روز با اعتیاد به ماری جوانا یا اعتیاد به سکس یکی نیست. درادامه این مقاله اعتیاد به مواد(مخدر-محرک- توهمزاها- الکل)را مورد بررسی قرارداده ایم.
تعریف علمی اعتیاد
اعتیاد به یک بیماری مزمن عود‌کننده اطلاق می‌شود که با سه ویژگی «وابستگی» ،«تحمل» و«سندرم ترک» مشخص می‌شود.
وابستگی عبارتست از احساس وابسته‌شدن ذهنی یا جسمی و یا هردو به مصرف یک ماده خاص ، به‌طوری که فرد قبل از مصرف ماده احساس بیقراری و ناراحتی داشته و به‌دنبال مصرف آن احساس رضایت و آرامش می‌کند و زمان‌هایی که آن ماده را مصرف نمی‌کند، در فکر آن است و برای تهیه یا مصرف آن برنامه‌ریزی می‌کند.
تحمل عبارتست از خوگرفتن بدن به ‌مقدارثابتی ازماده مصرفی، که به دنبال آن، فرد برای رسیدن به حالت سابق، نیاز به مصرف مقادیر بیشتری از همان ماده دارد.
به‌دلیل شرطی‌شدن درسطح روانی و فیزیولوژیک ، افرادی که ماده ای را مصرف می‌کنند، بعد از ترک آن، علائم جسمی و روانی خاصی نشان می‌دهند که سندرم ترک نامیده میشود. این علائم عذاب‌آور هستند و تحمل‌کردن آنها دشوار است. درواقع، سندرم ترک به‌مفهوم عامیانه «خماری» اشاره دارد که در اثر عدم مصرف دارو یا ماده‌‌ای که فرد به آن وابسته است، پدید می‌آید. علایم ترک هر ماده ای با دیگری متفاوت است. ترک برخی مواد مانند ال اس دی بیشتر منجر به علایم روانشناختی مانند گیجی و افسردگی می شود. درحالی که ترک برخی مواد مانند تریاک و مشتفات آن، علایم جسمانی مانند درد شدید دراستخوانها و عضلات؛ دل پیچه، لرزش و ناراحتی های گوارشی را نیزبه همراه دارد.
از کجا بفهمیم معتاد شده‌ایم‌؟
بسیاری از افرادی که اعتیاد دارند، نمی‌پذیرند که معتاد هستند. آنها مدام سعی می‌کنند مصرفشان را تفریحی جلوه دهند و به اطرافیان اطمینان می‌دهند که اگر بخواهند می‌توانند بدون هیچ مشکلی مصرف را کنار بگذارند. درواقع،‌ آنها ترجیح می‌دهند که خودشان را گول بزنند و تصور می‌کنند اعتیاد مرحله‌‌ای است که خیلی با جایی‌که‌ آنها ایستاده‌اند، فاصله دارد. اما به‌راستی از کجا می‌توان فهمید که اعتیاد وجود دارد‌؟ مرز بین اعتیاد و مصرف تفریحی کجاست‌؟
علاوه‌ بر سه علامتی که در بالا گفته شد ‌(تحمل، وابستگی و سندرم ترک)، علائم زیر نیز هر یک می‌تواند نشانه‌های هشدار‌دهنده اعتیاد باشد:
– فرد به‌دنبال مصرف یک ماده، مسئولیت‌های شغلی و اجتماعی خود را نادیده می‌گیرد.
– فرد در شرایط نامناسب و یا خطرناک اقدام به مصرف مواد می‌کند؛ مانند قبل از رانندگی یا در یک مهمانی احساس نیاز می‌کند که مواد مصرف کند.
– فرد به‌دلیل مصرف مواد ناچار به درگیری با قانون مانند پلیس و … می‌شود. برای مثال، ممکن است به‌دلیل رانندگی خطرناک ناشی از مصرف ، توسط پلیس جریمه شود و یا به‌دلیل حمل غیرقانونی مواد دستگیر شود.
– فرد به‌دلیل مصرف مواد در روابط بین فردیش دچار مشکل می‌شود. برای مثال، با همسر، شریک زندگی یا دوستان و خانواده‌اش درگیر می‌شود. با‌ آنها دعوا می‌کند یا روابط عاطفی و جنسی اش دچار تغییراتی می‌شود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)