انتقال آب، خزر را خشک و جنگل های شمال را نابود می کند

هشدار پروفسور علی یخکشی بنیانگذار محیط زیست دردانشگاه های ایران در گفت وگو با اسکان نیوز: 

رای آوردن طرح “شیرین سازی وانتقال آب خزر به کویر مرکزی” در کمیسیون تلفیق، نگرانی متخصصان محیط زیست را به دنبال داشت. هر چند این طرح باید به صحن علنی رفته و رای بیاورد تا قطعی شود، اما تا همین جا نیز دغدغه ها و سوال های بسیاری را پیش روی فعالان و کارشناسان این حوزه بی پاسخ گذارده است. حالا بنیانگذار دانش محیط زیست ایران در گفت و گو با “اسکان نیوز” به مجریان و موافقان این طرح هشدار داده است.

شیرین سازی وانتقال آب خزر به کویر ایران، نه تنها اقتصادی نیست که نابودکننده خزر است. بر فرض اینکه لوله گذاری کردیم و آب را هم بردیم، از آنجا که آب خزر مانند اقیانونوس نیست و لب شور است، تمام آبزیان خزر از بین خواهند رفت و اکوسیستم منطقه از جمله جنگل های شمال ایران، نابود خواهند شد. آیا افراد ناآگاهی که برای این طرح کف می زنند در قبال این ثروت ملی و نابودی آن، احساس مسوولیت نمی کنند؟»
 
پروفسور علی یخکشی، بنیانگذار دانش محیط زیست در دانشگاه های ایران، فوق دکترای سیاست و مدیریت منابع طبیعی از دانشگاه گوتینگن آلمان و عضوبازنشسته هیات علمی این دانشگاه با مخالفت صریح و بی قید وشرط با طرح “شیرین سازی وانتقال آب دریاچه خزر به کویر مرکزی” ضمن بیان مطلب بالا به اسکان نیوز گفت:« تهیه آب از راه انتقال آب خزر به کویر، علاوه بر تخریب های فراوان و غیرقابل جبرانی که برای خزر، کویر مرکزی و جنگل های هیرکانی دارد، بسیار گران نیز تمام می شود.»
 
او افزود:« اگر بخواهیم آب خزر را در ساحل شمال شیرین کنیم شوری به جامانده در خزر، تمام آبزیان این دریاچه را از بین خواهد برد و اگر در مقصد شیرین کنیم، خاکِ مقصد شورتر و کویری تر خواهد شد. علاوه بر آن، این انتقال، جنگل های هیرکانی را به شدت در خطر تخریب و نابودی قرار می دهد؛ در حالی که دریاچه خزر، یک عتیقه جهانی و میراث بین المللی است که حیات آن برای اکوسیستم زمین اهمیت دارد و نابودی آن بر کشورهای زیادی از جمله ایران، آثار بسیار جدی و ناگواری خواهد گذاشت.»
 
او تاکید کرد:« یک لیتر آب تهیه شده از این راه در سمنان، گران تر از ۱ لیتر “کوکاکولا” در می آید. حال باید از طراحان محترم و کسانی که برای این طرح کف می زنند و شادی می کنند پرسید به جز تبعات محیط زیستی طرح فوق، آیا این کار اساسا اقتصادی است؟»
 
عضو هیات مدیره جامعه جهانی محققان جنگل و محیط زیست در ادامه گفت:« اما از گران بودن آب مهم تر، آسیب های جدی آن، برای اکوسیستم و مردمان حاشیه خزر و حتی تمام ایران و حتی جهان است. شیرین سازی وانتقال آب از خزر برای کویرایران، نه تنها اقتصادی نیست که نابودکننده اکوسیستم خزر است. بر فرض اینکه لوله گذاری کردیم و آب را هم بردیم، از آنجایی که آب خزر مانند اقیانونوس نیست و لب شور است، تمام آبزیان خزر از بین خواهند رفت و اکوسیستم منطقه نابود خواهد شد.»
 
نابودی مبدا و مقصد انتقال آب

پروفسور یخکشی که مولف بیش از ۲۲ جلد کتاب در زمینه محیط زیست ومنابع طبیعی ایران به چند زبان مختلف جهان است در ادامه به اسکان گفت:« سوال دیگری را که باید بدان پاسخ دهیم این است که این آب شور را می خواهیم در کجا شیرین کنیم؟ آیا می خواهیم در ساحل خزر آنرا شیرین کنیم؟ یعنی پسماند را دوباره به ساحل برگردانیم؟ پسماند آن، یعنی نمکی که از آن به جا می ماند را می خواهیم در ساحل خزر رها کنیم؟ چنین گزینه ای هم یعنی نابودی خزر.»
 
او درباره آثار نامطلوب اجرای این طرح بر سرزمین های مقصد نیز گفت:« اگر بخواهیم این آب را در سمنان، شیرین کنیم هم بافت خاک آنجا را تغییر داده و شورتر می کند و باز بر اکوسیستم سمنان اثرات بسیار نامطلوبی خواهد گذاشت.»
 
نابودی جنگل های هیرکانی

پروفسور یخکشی که در طی زندگی سراسر مبارزه اش برای حفظ محیط زیست، بیش از ۶۰ هکتار جنگل در ایران کاشته است تاکید کرد:« خزر، اکوسیستم شکننده ای دارد و در طول چندین کیلومتری که قرار است لوله گذاری شود قطعا جنگل تراشی های بسیاری برای عبور لوله ها، احداث موتورخانه و سیستم های کنترل، و دیگر خدمات فنی اتفاق می افتد.»      
 
برنده جایزه علمی “هوم بولد” آلمان در ادامه افزود:« این در حالی است که دریاچه خزر یک “عتیقه جهانی” و “میراث بین المللی” است که حیات آن برای اکوسیستم زمین اهمیت زیادی دارد و نابودی آن، بر کشورهای زیادی از جمله ایران آثار بسیار جدی و ناگواری خواهد گذاشت.»
 
ناآگاهی طراحان”پروژه انتقال خزر”

پروفسور یخکشی تاکید کرد:« آقایانی که فکر می کنند برای انتقال آب خزر، یک لوله عبور می دهند و اتفاقی نیز نخواهد افتاد احتمالا نمی دانند چه می خواهند بکنند. کوه ها و صخره ها باید بریده شود و جنگل ها باید پاکتراشی شود تا این طرح اجرا شود. برای حفاظت از لوله ها باید جاده کشی شود. تاسیسات موتورخانه ها نیاز به نیرو و محافظان و کارگران بسیاری دارد که باید برای انجام پایش و نظارت ۲۴ ساعته و دائمی در همان حوالی ساکن شوند. سیم برق و تلفن و هزار ویک مساله و ابزار و مایحتاج دیگر می خواهد. در یک کلام، نتیجه “طرح انتقال آب خزر به سمنان” برهم خوردن اکوسیستم، تغییر سطح آب زیرزمینی، تغییر پوشش گیاهان و در نتیجه خشکی خزر است. چرا که تعادل حیاتی که در یک اکوسیستم انتظار داریم دیگر وجود نخواهد داشت.»
 
الگوبرداری از خارجی ها

بنیانگذار دانش محیط زیست در دانشگاه های ایران خطاب به کسانی که می گویند “خارجی ها آب های شور را شیرین می کنند؛ پس ما هم می توانیم این کار را انجام دهیم” گفت:« اگر دیگران اشتباه می کنند ما نباید دنباله رو آنها باشیم و اشتباه آنان را تکرار کنیم.»
 
پروفسور یخ کشی در ادامه افزود:« ترامپ می گوید که دگرگونی آب وهوایی طبیعی است و اشکالی نیز ندارد. آیا چون او این را می گوید و تمام سیاست های اجرایی ایالات متحد را بر این اساس جهت می دهد و انتخاب می کند، ما نیز باید قبول کرده و به راه او برویم؟»
 
او تاکید کرد:« فرهنگ ما ایرانی ها از ۳ هزار سال پیش، پایه گذار حفاظت از محیط زیست بوده است؛ آنوقت ما باید از کشورهای نوپا و نوکیسه تقلید کنیم؟ الان سواحل خزر در کشور آذربایجان واویلاست؛ آیا آنها الگوی ما هستند و ما هم باید با آنها مسابقه تخریب بگذاریم؟!»
 
پروفسور یخکشی افزود:« چرا از کارهای دیگر آنها الگو نمی گیریم؟ این همه کنفرانس ها و کارهای پژوهشی و حفاظتی در حوزه محیط زیست که در برخی کشورها از جمله آلمان برپاست و این همه سختگیری که در این راه با متخلفان دارند؛ چرا این ها را الگو نمی کنیم؟»
 
بنیانگذار دانش محیط زیست ایران در انتها با اشاره به پروژه های جایگزین گفت:« شاید بهتر باشد به جای پروژه هایی که معلوم نیست از نظر زیست محیطی و حتی اقتصادی، تا چه حد برای مردم منفعت دارد و یا امکان پذیر است، از آب های سطحی و آب های زیرزمینی کشورمان، درست بهره برداری کرده و نزولات آسمانی سالانه ما را که ۴۰۰ تا ۵۰۰ مترمکعب است بهتر مدیریت کنیم. از این آب ها، بر مبنای اصل توسعه پایدار بهره برداری اصولی کرده و در کنار فرهنگ سازی، از کشت برخی از محصولات کشاورزی و باغی، که مصرف بالای آب دارند صرف نظر کنیم تا بتوانیم آب را مدیریت و کمبود آب را برطرف کنیم.»  

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)