یکی از مشکلات اساسی فکری و فرهنگی در ایران، قرینه های نادرستی است که در بین مردم رواج میگیرد و این توهم را به ذهن آنها متبادر میکند که دو چیز در اصل بسیار نزدیک به هم، با یکدیگر متباین است و چارهُ خلاص شدن از یکی، رفتن به سوی دیگریست. به دو نمونهُ وابسته اشاره میکنم.
اول از همه همین در برابر هم قرار دادن ایران پیش از اسلام و بعد از اسلام. برخی معتقدند که هر چه بدبختی بر سر ایران آمده، از اسلام است و چارهُ کار نظر کردن به دوران پیش از ورود این دین به ایران. البته در اینکه دوران عظمت ایران به قبل از اسلام بازمیگردد، بحثی نیست؛ در این امر هم که به هر صورت، دین عاملیست که از بابت فرهنگی و فراتر از آن، میتواند بسیار در حیات مردم تأثیرگذار باشد، شک نیست. ولی دین را هم عامل اصلی تحول اجتماعی شمردن و به این راحتی عیوب یک دین را دیدن و عیوب قبلی را نادیده گرفتن، روش درست نیست.
مثال دیگر که به تاریخ معاصر مربوط است و برگرفته از تصویر عامیانه و رایجی که از سلطنت رضا شاهی در اذهان بر جا مانده. قدمهایی که رضا شاه برای کاهش قدرت روحانیان برداشت، اسبابی شده تا برخی چنین تصور و حتی تبلیغ کنند که چارهُ خلاصی از دست جمهوری اسلامی، ظهور رضا شاهی دیگر است. بی توجه به اینکه استبداد علاج استبداد نیست.
مشکل امروز ما استبداد دینی است و با این حرفهای ابتدایی که یکی میخواهد زورگویی یک دین را با آوردن دین دیگر جبران کند و دیگری وعده میدهد که استبداد امروز را به کمک استبداد دیروز بیرون کند، راه درازی البته میتوان رفت، ولی فقط با چرخیدن به دور خود. گرفتار شدن در این دورهای باطل، از مشکلات عمدهُ فرهنگی ماست و دستیابی به آن آزادی که خواستارش هستیم، جز با بیرون آمدن از آنها ممکن نمیگردد.
پادزهر دو استبدادی که چندین قرن دست در دست هم بر ایران حکم رانده اند و چند دهه بیش نیست که یکدیگر را طلاق گفته اند، کولی دادن نوبتی به این دو نیست، پشت کردن به هردوی آنهاست. این راه، راه جمهوری دمکراتیک و لائیک است که جبههُ جمهوری دوم به شما عرضه میدارد.
هیچکس جز خودتان قرار نیست که شما را آزاد کند. اگر مایلید پا در این راه بگذارید، درها به رویتان گشوده است.

۱۳ دسامبر ۲۰۱۸
این مقاله برای سایت (iranliberal.com) نوشته شده است و نقل آن با ذکر مأخذ آزاد است
rkamrane@yahoo.com

به تلگرام ایران لیبرال بپیوندید
https://t.me/iran_liberal

 
 

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com