ذهن باز، کلید رهایی از تعصب کور

منظور از ذهن باز در این نوشتار یعنی توانایی شنیدن و پذیرش عقاید و باورهای جدیدی که با عقاید و باورهای قبلی ما در تضاد هستند.

مردم ترجیح می‌دهند تا با افرادی در تعامل باشند که عقاید و دیدگاه‌های مشابهی با آن‌ها دارند. این حالت اگرچه به ایجاد راحت‌تر روابط اجتماعی و گفتگوهای روزانه کمک می‌کند اما ‌به باز شدن ذهن، گسترش دورنمای ذهنی و افق دید فرد کمکی نمی‌کند.

مغز ما به‌صورت الگویی (طرح‌واره‌ای) فکر می‌کند این الگو‌ها از تجربیات زندگی ما، باورهایمان، واکنش‌های زیست‌شناختی بدنمان و حمایت اجتماعی تشکیل شده‌اند. هنگامی که اطلاعات جدید به آگاهی ما وارد می‌شوند، باید آن را یا با الگوی (طرح) فعلی ذهنمان همخوان کنیم، یا طرح فعلی موجود را با توجه به اطلاعات جدیدی که دریافت کرده‌ایم، باز تنظیم کنیم.

وقتی اطلاعات جدید، با الگوی ذهنی ما همخوان می‌شوند به این معنی است که با باورهای ما ادغام می‌شوند. همخوان کردن اطلاعات جدید با اطلاعات قدیمی آسان است زیرا هیچ‌کدام از باورها و الگوهایی که در ذهن ما از قبل وجود داشته‌اند را به چالش نمی‌کشند.

اما وقتی که اطلاعات جدید با الگوهای موجود در ذهن ما متناسب نیستند، اطلاعات جدید ممکن است احساسات ما، باورهای ما و تجربیات گذشته ما را به چالش بکشند. در اینجا فردی که ذهن روشن و بازی دارد اقدام به تطبیق و سازش می‌کند؛ یعنی پیش‌داوری‌های ذهنی خود را موقتاً کنار می‌گذارد و اطلاعات تازه را، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد؛ با آگاهی به اینکه ممکن است این اطلاعات جدید نشان دهند که برخی از عقاید و باورهای قبلی او اشتباه بوده‌اند.

مردم هنگامی که الگوهای موجود در ذهنشان به چالش کشیده می‌شود، بسیار دفاعی عمل می‌کنند. نمونه‌ای از این مسئله که نشان می‌دهد عمل انطباق با عقاید جدید چندان ساده نیست وقتی است که ما نمی‌توانیم یک باور جدید را درک کنیم و برایمان گیج کننده است. مثلاً فردی که در ساختارهای بسیار سنتی جنسیت دوگانه‌ی زن/مرد رشد کرده است ممکن است نتواند به‌راحتی با ایده جنسیت‌های خارج از دوگانه‌ی جنسیت کنار بیاید و آن را درک کند.

درست است که عمل تطبیق یا سازش با باورها و عقاید جدید آسان نیست اما کلید اساسی برای داشتن ذهنی روشن و باز و کنار گذاشتن عقایدی که احتمال دارد اشتباه و حتی زیان‌آور باشند این است که با تمرین و ممارست، ذهن باز داشتن را در خود نهادینه کنیم.

روش‌های زیادی برای تقویت این ویژگی وجود دارند. مثلاً مطالعات خود را محدود به منابعی که با شما هم عقیده هستند، نکنید. زیاد سفر کنید و با آدم‌هایی که ممکن است عقایدی مخالف با شما داشته باشند، معاشرت کنید و در عین حال با آدم‌های بی‌طرف هم در مورد عقاید و باورهای مختلف گفتگو کنید. یک زبان خارجی یاد بگیرد و با فرهنگ‌های دیگر و باورهایشان آشنا شوید.

#مرکز_مشاوره_رنگین_کمانی را در دیگر شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

پیامک در تلگرام

کانال تلگرام

اینستاگرام

فیس بوک

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)