Бар асоси гузоришҳои расонаҳои дохилии Ӯзбекистон ва Тоҷикистон, ба зудӣ раводид байни ин ду кишвар лағв хоҳад шуд. Ҳамин тавр гуфта мешавад, ки нерӯгоҳи ҷанҷолии Фарҳодро Тошканд ба Душанбе пас хоҳад дод. Ин хабарҳо замоне мунташир мешаванд, ки Абдулло Орифов, нахуствазири Ӯзбекистон дар охирин рӯзи сафари дурӯзаи худ, дар Душанбе, пойтахти Тоҷикистон, ба сар мебарад ва бо ҳамтои худ ва ҳам райисҷумҳури Тоҷикистон ва ҳам мақомоти мухталифи тоҷик дидор доштааст.
Аз рост ба чап: Қоҳир Расулзода, нахуствазири Тоҷикистон ва Абдулло Орипов, нахуствазири Ӯзбекистон
Дар ҳини сафари расмии дурӯзаи нухуствазири Ӯзбекистон ба Тоҷикистон баҳси лағви визо, раводиди якмоҳа байни ин ду кишвар ва бозпасдодани нерӯгоҳи Фарҳод дар соҳили ҳаммарзи Сирдарё, боло гирифтааст. Расонаҳои дохилии ин ду кишвар аз он навиштаанд, ки эҳтимол дорад ба зудӣ имкони рафту омади бидуни визо барои шаҳрвандони ин ду кишвар ба тасвиб бирасад.
Ҳанӯз мақомоти расмии ин ду кишвар аз торихи дақиқи тасвиб шудани ин қонун ибрози назар накардаанд.
Абдулло Орифов, нахуствазири Ӯзбекистон, имрӯз, ёздаҳуми моҳи январ, дар дуввумин рӯзи сафари кории худ ба масоили мавриди баҳси байни ин ду кишвар то ҳадде равшанӣ андохта аст. Ба гузориши бахши ӯзбекии Би Би Сии ҷаҳонӣ, тақдири нерӯгоҳи обии Фарҳод низ дар рӯзҳои наздик равшан хоҳад шуд. Оғои Орифов бо ҳамтои худ, Қоҳир Расулзода, нахуствазири Тоҷикистон, имрӯз сӯҳбатҳои муқадамотиро дар бораи ин ҳамкориҳо ва ҳам сафари дар пеши рӯи рйисҷумҳури Ӯзбекистон ба Душанбе, дар миён гузошт.
“سد فرهاد” در ساحل دریای سیر و در نزدیکی “سد شیرین”
Ҳамзамон мақомоти Ӯзбекистон эъломи омодагӣ кардаанд, ки нерӯгоҳи Фарҳодро ба Тоҷикистон пас хоҳанд дод. Ин нурӯгоҳи обии марзӣ соли 1933 ба муддати 40 сол ба кишвари Ӯзбекистон иҷора дода шуда буд ва муддати бозпасдодани он бо далоили мухталифе акиб афтода буд. Ин неӯгоҳ дар сахттарин шароит ва дар солҳои душвори пасоҷангӣ, бо нерӯи кории зиндониёни олмонӣ ва жопунӣ сохта шудааст ва аз маъдуд нерӯгоҳҳои обии даврони шуравӣ дар минтақа аст, ки бо сабки маҳаллӣ ва мардумӣ бунёд шудааст. Гуфта мешавад ин нерӯгоҳ дар ъайни ҳол кӯҳна шудааст ва ниёз ба таъмири асосӣ дорад.
Аммо баҳсҳои марзии байни ин ду кишвари ҳамсоя бо бозпас додани нерӯгоҳи Фарҳод хатм намешавад. Ҳанӯз мавориди дигаре низ мавҷуд аст, ки бояд ҳаллу фасл бишаванд.
Дар тӯли беш аз ду даҳа ин аввалин бор аст, ки равобити ин ду кишвари ҳамсоя рӯ ба беҳбуд овардааст ва коршиносони ҳар ду кишвар ибрози умедворӣ кардаанд, ки даврони шикастани яхҳо байни ин ду ҳамсоя расидааст.
Баҳори дар пеши рӯ, Шавкат Мирзиёев, райисҷумҳури Ӯзбекистон, барнома дорад, ки барои аввалин бор ба кишвари ҳамсояи Тоҷикистон сафар кунад ва ба равобити дӯстона бо ҳамсояи худ оғоз кунад.
Дар суханронии маъруфи худ, дар Маҷлиси Олии Тошканд, оғои Мирзиёев гуфт: “Мо наметавонем бидуни барқарор кардани равобити дӯстӣ бо ҳамсояи худ бо ҷомеъаи ҷаҳонӣ аз дӯстӣ ва ҳамкорӣ ҳарф бизанем. Онҳо ба мо хоҳанд гуфт, бо ҳамсоягони худ наметавонед дӯстӣ кунед, чи гуна бо мо метавонед дӯст бишавед.”
زندانیان ژاپونی در ساختمان نیروگاه فرهاد/ عکس از waralbum.ru
بر اساس گزارش‌های رسانه‌های داخلی ازبکستان و تاجیکستان، به زودی روادید بین این دو کشور لغو خواهد شد. همین‌طور گفته می‌شود که نیروگاه جنجالی «فرهاد» را تاشکند به دوشنبه پس خواهد داد. این خبرها زمانی منتشر می‌شوند که عبدالله عارف‌اف، نخست‌وزیر ازبکستان در آخرین روز سفر دو روزه خود، در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، به سر می‌برد و با همتای خود و هم رئیس‌جمهور تاجیکستان و هم مقامات مختلف تاجیک دیدار داشته است.
در حین سفر رسمی دوروزه نخست‌وزیر ازبکستان به تاجیکستان، بحث لغو ویزا، روادید یک‌ماهه بین این دو کشور و بازپس دادن نیروگاه «فرهاد» در ساحل سیردریا که میان دو کشور جاری است، مطرح است. رسانه‌های داخلی دو کشور از آن نوشته‌اند که احتمال دارد به زودی امکان سفر رفت و آمد بدون ویزا برای شهروندان دو طرف به تصویب برسد.
هنوز مقامات رسمی این دو کشور از تاریخ دقیق لغو روادید صحبتی نکرده‌اند.
عبدالله عارف‌اف، نخست‌وزیر ازبکستان، امروز یازدهم ماه ژانویه، در دومین روز سفر کاری خود به مسائل مورد بحث بین این دو کشور تا حدی روشنی انداخته است. به گزارش بخش ازبکی بی بی سی جهانی، تقدیر نیروگاه آبی فرهاد نیز در روزهای نزدیک روشن خواهد شد. آقای عارف‌اف با همتای خود، قاهر رسول‌زاده، نخست‌وزیر تاجیکستان، امروز صحبت‌های مقدماتی را در باره این همکاری‌ها و هم سفر در پیش‌روی رئیس‌جمهور ازبکستان به دوشنبه، در میان گذاشت.
همزمان مقامات ازبکستان اعلام آمادگی کرده‌اند که نیروگاه فرهاد را به تاجیکستان پس خواهند داد. این نیروگاه آبی مرزی سال 1933 به مدت چهل سال به کشور ازبکستان اجاره داده شده بود و مدت بازپس دادن آن با دلایل مختلفی عقب افتاده بود. این نیروگاه در سخت‌ترین شرایط و در سال‌های دشوار پساجنگی، با نیروی کاری زندانیان آلمانی و ژاپنی ساخته شده است و از معدود نیروگاه‌های دوران شوروی در منطقه است که با سبک محلی و مردمی بنیاد شده است. گفته می‌شود که این نیروگاه در عین حال کهنه شده است و نیاز به تعمیر اساسی دارد.
اما بحث‌های مرزی بین این دو همسایه با بازپسدادن نیروگاه فرهاد ختم نمی‌شود. هنوز موارد دیگری نیز موجود است که باید حل و فصل بشوند.
در طول بیش از دو دهه این اولین بار است که روابط این دو کشور همسایه رو به بهبود آورده است و کارشناسان هر دو کشور ابراز امیدواری کرده‌اند که دوران شکستن یخ‌ها بین این دو همسایه فرارسیده است.
بهار در پیش رو، شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان، برنامه دارد که برای اولین به کشور همسایه تاجیکستان سفر کند و روابط دوستانه با همسایه خود را گسترش بخشد.
در سخنرانی معروف خود، در مجلس عالی تاشکند، آقای میرضیایف گفت: «ما نمی‌توانیم بدون برقرار کردن روابط دوستی با همسایه خود با جامعه جهانی از دوستی حرف بزنیم. آنها به ما خواهند گفت، با همسایگان خود نمی‌توانید دوستی کنید، چه گونه با ما می‌توانید دوست بشوید.»
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.