فرصت احیا دریاچه ارومیه از دست می رود!

دولت به تعهدات مالی خود عمل نمی کند.
پیمانکاران از شهریور و مهر گذشته پروژه‌ را رها کرده اند و در صورت عدم تامین منابع مالی فرصت‌ احیا را از دست می‌دهیم.

مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در نشست خبری که در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست برگزار شد، به مشکلاتی اشاره کرد که مانع احیای دریاچه ارومیه می شوند. ..

طبق گزارش خبرگزاری مهر تجریشی از جمله ای موانع را چنین توضیح می دهد:

ــ اگر نتوانیم منابع مالی را تامین کنیم فرصت احیا را از دست می‌دهیم. چونکه دولت به تعهدات مالی خود در قبال احیای دریاچه ارومیه عمل نکرده است

ــ نیمی از پروژه‌ها از جمله پروژه کنترل غبار و گشت و بازرسی به خاطر کمبود منابع مالی با مشکل تداوم کار مواجه هستند. پیمانکاران ما از شهریور و مهر گذشته به خاطر نبود منابع مالی، پروژه‌ها را رها کردند و قطعا در موارد متعددی ناگزیر از ماده ۴۸ خواهیم بود و باید از نو مناقصه برگزار کنیم

ــ به کمک پروژه‌های گشت و بازرسی می‌توانستیم ۸ واحد درصد کاهش مصرف آب داشته باشیم ضمن آنکه کنترل‌های ما در کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی حوضه آبریز ارومیه به شدت موفقیت آمیز بود و منجر به این شده بود که به رغم کاهش بارندگی حتی سطح سفره آب‌های زیر زمینی منطقه بالا بیاید.

ــ با وجود صرفه جویی ۱۸ درصدی آب در بخش کشاورزی درآمد کشاورزان تا ۱۷ درصد نیز افزایش یافته و امسال قرار بود بدون هیچ فشاری به بخش کشاورزی، مصرف آب در این بخش تا ۲۴ درصد کاهش یابد.

ــ طی سال‌های ۷۳ تا ۹۳، هشت متر تراز دریاچه ارومیه کاهش یافته بود. به عبارتی طی ۲۰ سال سالانه ۴۰ سانت در دریاچه ارومیه کاهش تراز داشته‌ایم. برخی متخصصان اعلام کرده بودند که اگر نتوانیم طی سه سال دریاچه را تثبیت کنیم، غبارهای ناشی از دریاچه منطقه را دچار مشکل می‌کند اما ما توانستیم کانون‌ها را به سرعت شناسایی کنیم و اقدامات برای آبگیری دریاچه آغاز شد. بودجه‌ای که قرار بود در ابتدا دریافت کنیم عمدتا به سمت سردهنه سازی و تاسیسات کنترل کننده آب توسط بخش‌های مختلف هدایت شد. همچنین قرار بود در بخش ترویج، مصرف آب را کم کنیم و در عین حال اقتصاد خانوارها را افزایش دهیم. اینها پروژه‌هایی بود که برای آنها منابع مالی در نظر گرفته بودیم و بخشی از منابع مالی نیز برای قرق در نظر گرفته شده بود، ولی برای اجرای این پروژه‌ها به خاطر نبود منابع مالی فرصت را از دست دادیم و پروژه‌هایی که برای کاهش ۸ واحد درصدی مصرف آب در کشاورزی طراحی شده بود نیز به خاطر نبود اعتبارات کنار گذاشته شد

ــ طی دو دهه پیش سطح زیر کشت از ۳۰۰ هزار هکتار به ۴۵۰ هزار هکتار رسیده است در همین مدت میزان آب تجدیدپذیر در حوزه آبریز دریاچه ارومیه ۸,۷ میلیارد متر مکعب آب بود اما طی این مدت ۱۸ درصد بارش کم شده و روان آب‌ها تا ۲۰ درصد کاهش یافته و میزان آب‌های تجدیدپذیر به ۷ میلیارد متر مکعب رسید.

ــ در هر هکتار ۱۰ هزار متر مکعب آب مصرف شده است که این به معنای اضافه برداشت ۱,۵ میلیارد متر مکعب است و مجموعا در این مدت ۳.۲ میلیارد مترمکعب برداشت اضافه آب در حوزه دریاچه ارومیه صورت گرفته است.

ــ برنامه داشتیم ۴۰ میلیون متر مکعب آب از محل تصفیه پساب‌های ورودی به دریاچه ارومیه تامین کنیم. قرار شده اگر شوراهای شهر و روستاها قول دهند، آب تصفیه شده به سمت دریاچه حرکت کند ستاد احیای دریاچه ارومیه برای تصفیه فاضلاب‌ها تا ۵۰ درصد تامین اعتبار کند. در این زمینه دنبال تامین منابع توسط بخش خصوصی هستیم. همچنین برای اطمینان از اینکه پساب تمیزی وارد دریاچه ارومیه شود با دانشگاه ملبورن قراردادی داریم که استانداردها را با محیط زیست تدوین کنند.

ــ کف دریاچه ارومیه در بخش جنوبی بالا آمده است، گفت: نگرانیم در بخش‌هایی از جنوب دریاچه ارومیه که احتمال احیای آن وجود ندارد و خاک‌های آن نیز شوری بیش از حد ندارد، برخی مبادرت به کشاورزی کنند. نگرانی خود را در این باره به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کردیم و معتقدیم احیای اکولوژیک جنوب دریاچه ارومیه باید صورت گیرد و این منطقه کارکرد گردشگری و قرق دارد.

ــ مبلغ ۱۰ میلیارد تومان برای بررسی کارکرد بخش جنوبی دریاچه ارومیه و قرق این منطقه برای سازمان حفاظت محیط زیست از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شده است. ستاد نیز گشت جداگانه‌ای برای این منطقه دارد. سال گذشته بخشی از اراضی در قسمت جنوبی دریاچه زیر کشت رفت که ما هشدارهای لازم را در این باره اعلام کردیم. هنوز تخصیص اعتبار به سازمان محیط زیست برای حفاظت از این منطقه صورت نگرفته ولی این سازمان وظایف حاکمیتی برای گشت و بازرسی در این منطقه دارد.

ــ برای ارائه اطلاعات در زمینه بیماری‌های ناشی از دریاچه ارومیه از تجربیات سایر کشورها استفاده کرده و بر اساس مطالعات تطبیقی اطلاعاتی در این باره ارائه دادیم. بر اساس مطالعات کهورت ۲۰۰۰ نفر مورد آزمایش خون قرار می‌گیرند تا آثار خشکی دریاچه به لحاظ ژنتیکی بررسی شود.

ــ مطالعاتی که توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی ارومیه و تبریز صورت می‌گیرد این دو دانشگاه موظف شدند طی شش ماه اطلاعاتی بر اساس اطلاعات بالینی مردم منطقه، گزارشی در مورد بیماری‌ها ارائه دهند. این گزارش تا پایان اسفندماه ارائه می‌شود. اما آنچه که با تصاویر ماهواره‌ای به آن دست پیدا کرده‌ایم آن است که بحث انعکاس از کف دریاچه جدی است. بنابراین در شرایطی که دریاچه‌ها خشک شده است سرطان‌ها افزایش پیدا می‌کند. طی سال‌های اخیر انعکاس از کف دریاچه ارومیه ۲.۵ برابر شده است. نتایج مطالعات نیز در آینده روشنگر این مسائل خواهد بود.

. ــ. در غرب دریاچه ارومیه تپه‌های شنی در حال حرکت به سمت جاده هستند. برخی از این غبارها در اندازه‌های بزرگ‌تر از ۱۰ میکرون هستند و نمی‌توانند فاصله‌های زیادی را طی کنند ولی عناصری وجود دارد که اندازه آنها زیر ۲.۵ میکرون است که می‌توانند مسیر زیادی را طی کنند. عناصری مثل سیلیکا تا ۷۵ درصد باعث سرطان می‌شوند و هر منطقه‌ای که مثل دریاچه ارومیه خشک شده باشد محلی برای جابجایی سیلیکا است.

.ــ دریاچه کانون بالقوه و حتی بالفعلی برای جابجایی ذرات به شمار می‌رود، افزود: ذرات بسیار ریز می‌توانند هزاران کیلومتر حرکت کنند. ۱۲ ایستگاه برای سنجش اندازه و کیفیت غبار در این منطقه تجهیز شده است.

ــ انرژی که از سمت اتمسفر می‌آید، در شرایطی که آبی برای تبخیر وجود ندارد، باعث گرم شدن زمین می‌شود و بادهای محلی را شکل می‌دهد که در برخی مناطق سرعت باد سه برابر شده است. بنابراین دریاچه خشک در سال کم بارش می‌تواند غبارهای محلی را تا فاصله‌های زیاد حرکت دهد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)