پشت پرده حمایت سازمان‌های مردم نهاد از طرح تحول سلامت چیست؟

سناریویی مضحک برای تداوم یک طرح شکست خورده

به تازگی بیانیه‌ای در حمایت از طرح تحول سلامت و وزیر بهداشت منتشر شد که امضاء ۳۳۷ سازمان غیردولتی پای آن ثبت شده است.بیانیه‌ای که شبه‌های زیادی را در خصوص سوء استفاده وزارت بهداشت از ظرفیت سازمان‌های غیردولتی برای دستیابی به اهداف سازمانی خود ایجاد کرده است. در این بیانیه که به امضاء طیف‌های مختلفی از سازمان‌های مردم نهاد حوزه‌های سلامت ، زنان ، محیط زیست و غیره رسیده آمده است: “سازمان‌های مردم نهاد امضاء کننده این نامه ضمن ابراز نگرانی شدید از توقف طرح تحول سلامت که بی‌تردید یکی از موفق‌ترین طرح‌ها در حوزه بهداشت و درمان کشور بوده است، اظهار امیدواری می نمایند که با همکاری دولت و مجلس امکان تداوم اجرای این طرح ملی و مردمی فراهم شود. میزان رضایتمندی مردم از عملکرد وزارت بهداشت در این دوره در تاریخ پس از انقلاب شکوهمند اسلامی بی‌نظیر بوده است.سازمان‌های مردم نهاد این انتظار را از دولت و مجلس دارند که برای برون رفت از بحرانی که تداوم اجرای برنامه تحول سلامت را به مخاطره افکنده است تدبیری برای جلوگیری از لطمه صندوق‌های بیمه به این برنامه بزرگ بیاندیشند . اگر طرح تجمیع بیمه‌ها قانون است که هست، با اجرای قانون راه را برای تداوم طرح تحول سلامت هموار نمایند. کاهش سهم مردم در حوزه بهداشت و درمان در یک گام بزرگ به ده درصد امکان بهرمندی مردم را از یک یارانه هدفمند فراهم نموده است. ایجاد اختلال در این مسیر وزیری که ردای وزارت را برای خدمت به مردم به تن کرده و صادقانه معتقد است انسان خلیفه خدا بر روی زمین و مدیریت دقیق و مسئولانه تندرستی جامعه را جوهره یک حکمرانی خوب است، به نفع منافع ملی کشور نیست. سازمان‌های مردم نهاد امضاء کننده این نامه اظهار امیدواری می نمایند با رفع موانع تداوم طرح تحول سلامت در سایه اجرای قانون شرایطی فرام شود وزیری که سلامت مردم را همواره اولویت ملی دانسته است و مسئولیت دولت را در این حوزه دایمی می داند با دلگرمی به فعالیت خود ادامه دهند و در دولت آینده نیز این انگیزه را داشته باشد که برای تحقق برنامه هایی که بواسطه وعده اجرای آنها از مجلس رای اعتماد گرفته است ، به سر منزل مقصود برساند.”

حمایت از وزیر یا پیگیری مطالبات مردمی

ادعای تدوین کنندگان این بیانیه این است که وزارت بهداشت در اجرای طرحی که گفته می شود بیش از ۸هزار میلیارد بودجه پیش بینی نشده صرف کرده و هزینه‌های جراحی را تا ۱۸۰ برابر افزایش داده، موفق عمل کرده است.سوال این است کدام موفقیت؟ ایا کادر پرستاری و پزشکان جزء که بخشی از همان مردمی هستند که شما به عنوان سازمان مردم نهاد آنها را رضایتمند توصیف می کنید نیستند؟! تنها با یک جستجوی ساده در خبرها می توان تبعات اجرایی نشدن تعرفه گذاری خدمات پرستاری را که منجر به افزایش اعتراضات صنفی در این گروه شده دید. مهاجرت گسترده پرستاران از کشور و در نتیجه کمبود نیروی پرستاری از تبعات این طرح هاست که ناشی از عدم تناسب اجرای چنین طرح هایی با دستمزدهایی است که برای کارگران بخش درمان پیش بینی شده. این عوامل به شکاف دستمزد بین پزشکان و پرستاران تا ۳۰۰ برابر اضافه کرده است. ذینفعان این طرح تنها اقلیتی از جامعه پزشکی هستند که تعرفه‌های پزشکی‌شان از زیر میز به روی میز آمده و به همین نسبت چند برابر شده است.حتی پزشکان چزء نیز نسبت به عواقب اجرای این طرح شکایت دارند.

طرح تجمیع بیمه‌ها که مورد حمایت سازمان‌های مردم نهاد است قرار است با گرو گرفتن بزرگترین صندوق درمانی کشور یعنی صندوق درمان تامین اجتماعی استارت بخورد.صندوقی که با اندوخته میلیونها کارگر انباشته شده ونظارت بر چگونگی عملکرد آن به عهده کارگران و نمایندگان آنهاست. همین صندوق طی سال‌های گذشته بارها از سوی مدیرانش با تهدید مواجه شده اما با توجه به اینکه همچنان زیر نگاه سنگین جامعه کارگری کشور اداره می شود همچنان قابل نظارت است.بسیاری از فعالان کارگری با توجه به عملکرد پیش بینی نشده وزارت بهداشت در تامین بودجه طرح تحول سلامت ابراز نگرانی می کنند که با ادغام صندوق درمان تایمن اجتماعی با وزارت بهداشت حداقل نظارت جامعه کارگری بر اندوخته‌های درمانی خود از بین برود. به عقیده آنها طرح شکست خورده تحول سلامت تنها یک راه برای نجات دارد و آن چنگ زدن به پایدارترین صندوق درمان کشور است.

سازمان‌های مردم نهاد امضاء کننده این نامه نیز اذعان دارند که این طرح یک طرح مردمی است که توانسته گروههای زیادی را تحت پوشش قرار دهد و تا ۱۰ درصد هزینه‌های پزشکی را کاهش می دهد. فارغ از اینکه ادعای اخیر به استناد نقدهای کارشناسی که از سوی فعالان اقتصادی، کارگری و نمایندگان مجلس بارها مطرح شده، نمی تواند چندان قابل استناد باشد اینکه سازمانهای مردم نهاد به عنوان سازمانهای میانجی بین دولت و مردم اینچنین تبدیل به بازوان اجرایی وزارت بهداشت می شوند مساله‌ای است که می تواند ماموریت اصلی یک سازمان مردم نهاد را که دفاع از حقوق گروههای اجتماعی است تحت الشعاع قرار دهد.

تقلیل جایگاه سازمان‌های مستقل به سازمان‌های دنباله رو

طرح تحول سلامت تاکنون حاشیه‌های زیادی را پیرامون خود ایجاد کرده است. مجریان طرح می گویند، در مدت سه سال توانسته اند هزینه‌های بهداشت و درمان را در سبد خانوار به ده درصد برسانند و این امر را ناشی از مدیریت بودجه‌ای می دانند که به واسطه آن با کنترل تعرفه‌های پزشکی ، افزایش هتلینگ بیمارستانها، ارتقاء خدمات رفاهی و ارائه دفترچه بیمه سلامت ایرانیان به افرادی که تا پیش از این فاقد دفترچه بودند مانند حاشیه نشین‌ها شرایط بهتری را برای ارتقاء کیفیت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی فراهم کنند . این در حالیست که گزارش‌های منتشر شده در خصوص شیوه اجرای طرح بسیاری از مواردی را که وزارت بهداشت به عنوان نقطه قوت طرح از ان یاد می کند زیر سوال می برد.افزایش نارضایتی‌ها در کادر درمان اعم از پرستاران ، پیراپزشکان و پزشکان عمومی از سویی و افزایش هزینه‌های جراحی از ۱۲۰ درصد در ابتدای شروع طرح به ۱۸۰ درصد از جمله تبعات اجرای غیرکارشناسانه چنین طرحی است که هیچ پشتوانه قانونی ندارد.

اقدام اخیر سازمان‌های مردم نهاد در حمایت از وزارت بهداشت پیش از هر چیز نشان دهنده تقلیل جایگاه این سازمان‌ها به عنوان نیروهای مستقل اجتماعی و زیر سوال رفتن هویت غیر دولتی و غیر وابسته آنهاست. از طرفی اقداماتی از این دست نشان دهنده این واقعیت تلخ است که بخش بزرگی از سازمان‌های غیردولتی ایرانی تحت تاثیر محدودیت‌های ساختاری و سازمانی، دچار عقب گردی نه چندان غیرقابل انتظار شده اند که نیازمند مروری بر عملکرد آنها در یک دهه ی اخیر است.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)