«راه حل نظامی برای مسئله کردی وجود ندارد»

«ایوب دورو» نماینده حزب دموکراتیک خلق ها در اروپا:

راه حل نظامی برای مسئله کردی وجود ندارد

بیش از دو دهه است که امکان بازگشت به ترکیه را نداشته است. همواره از حقوق کردها برای حق تعیین سرنوشت دفاع می کرد و به همین خاطر چندین بار در اروپا بازداشت شده است از جمله در سال ۲۰۰۷ میلادی در آلمان توسط پلیس اینترپل و در سال ۲۰۰۹ میلادی در اسپانیا. این بازداشت ها اما او را از ادامه فعالیت سیاسی در دفاع از حقوق کردها باز نداشته اند. “ایوب دورو” نماینده حزب دموکراتیک خلق ها در اروپا که روابط گسترده ای با احزاب چپ اروپایی دارد همانند دمیرتاش رهبر حزب انگشت اتهام را به سوی دولت عدالت و توسعه نشانه گرفته و معتقد است که دولت خواستار ادامه مذاکرات صلح با کردها به خصوص پ ک ک نیست. او در گفت و گو با “شرق” از تحولات ترکیه و منطقه گفت.

برخی از منتقدان می گویند که حزب دموکراتیک خلق ها حزبی کردی با هدفی قومیتی است و نمی تواند به سمت تشکیل حزبی فراگیر حرکت کند. نظر شما در این باره چیست ؟

نخست آن که حزب ما حزبی است که تمام هویت های قومیتی، مذهبی و دینی را در ترکیه نمایندگی می کند. ما کردها، ترک ها، اعراب، آسوری ها، ارمنی ها، کلدانی ها، سنی ها، علوی ها، ایزدی ها و مسیحیانی را در حزب و در پارلمان به عنوان نمایندگان مان در منطقه کردی و ترکی داریم.

صرفنظر از جنبش های اجتماعی شما چه اهرمی برای اعمال فشار بر دولت ترکیه برای رسیدن به خواسته های خود دارید؟

ما با جنبش های اجتماعی و هم چنین تمام کمیسیون های پارلمانی تشکیل شده در پارلمان ترکیه از جمله کمیسیون روابط خارجی همکاری می کنیم. ما در نهادهای اروپایی فعال هستیم از جمله در ناتو و از طریق نمایندگان مجلس کارهای را پیش می بریم.

اقای دمیرتاش گفته بود که حزب دموکراتیک خلق ها در انتخابات اخیر رسانه قابل توجهی در اختیار نداشت. چگونه ضعف خود در این حوزه را در مقایسه با سایر احزاب جبران می کنید؟

به یاد داشته باشیم که تمام رسانه های جمعی در ترکیه هوادار دولت هستند. هرگونه مخالفتی علیه دولت در رادیو و تلویزیون ها و روزنامه می شوند. هیچ کسی نمی تواند مدعی شود که درترکیه آزادی رسانه وجود دارد. وضعیت آزادی رسانه از سوی اتحادیه اروپا و ایالات متحده مورد انتقاد قرار گرفته است. به عنوان یک بدیل ما به طور گسترده از شبکه های اجتماعی استفاده می کنیم حتی علیرغم آن که این موضوع از سوی دولت با محدودیت هایی مواجه شده است با این حال، ما مقاومت می کنیم.

اخیرا، حزب اتحادیه دموکراتیک در مسکو دفتری را افتتاح کرد و روسیه نیز از آقای دمیرتاش برای سفر به آن کشور دعوت بعمل آورد. برخی می گویند که این موضوع نشان دهنده روابط گسترده حزب شما با روسیه است. نظر شما در این باره چیست ؟

ما می خواهیم با تمام کشورهای پیرامونی مان روابط داشته باشیم. در این چارچوب هیئت های مختلف را به کشورهای متفاوت از جمله ایالات متحده امریکا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و روسیه فرستاده ایم و جلسات متعددی را برگزار کرده ایم. در طول این جلسات ما در مورد وضعیت فعلی در کردستان ترکیه و سوریه صحبت کرده و دیدگاه های مان را ارائه داده ایم.

ارزیابی شما درباره روند مذاکرات صلح میان کردها و دولت ترکیه در ماه های آینده چیست ؟ حملات اخیر نیروهای ارتش دولتی ترکیه چه تاثیری بر روند مذاکرات در سوریه خواهند داشت؟

مبارزه در بخشی از کردستان بر سایر بخش ها نیز تاثیرگذار خواهد بود چرا که کردها یک ملت واحد هستند علیرغم مرزهای موجود میان آن ها آنان زبان، فرهنگ، تاریخ و سرزمین مشترکی دارند. اگرچه سرزمین ما از سوی فرانسه و بریتانیا در جریان توافق سایکس پیکو براساس منافع آن ها جدا شد هنوز هم کشور ما باقی مانده است.  ما با تمام جریانات و سازمان های کردی در ارتباط هستیم. موضع سیاسی کنونی ترکیه علیه کردها در سوریه تاثیری منفی بر راه حل سیاسی احتمالی برای مسئله کردی در ترکیه دارد. ترکیه نمی تواند از سویی با کردها در ترکیه مذاکره کند و از سوی دیگر در سوریه با آنان بجنگد. بنابراین باید با چشم اندازی جهانی به موضوع نگاه کرد راه حل درست پذیرش حق کردها برای تعیین سرنوشت است. حق تعیین سرنوشت حقی مشروع است که سازمان ملل متحد آن را برسمیت شناخته و اتفاقا ترکیه نیز آن را امضا کرده است. با این حال، دولت کنونی ترکیه حاضر شده خود را در جنگ علیه کردها در آن کشور قرار دهد. در این جنگ ترکیه از تمام سلاح های عراق از جمله بالگرد، جنگنده، تانک و سایر نیروهای ارتشی خود علیه جمعیت غیر نظامی در هر زمان ممکن استفاده می کند به خصوص در شهرهای کردنشین و نواحی ای چون یوسکووا، سور، سیلوان، جیزره، سیرناک، ، نسیبین. تصاویری که از نواحی کردنشین در ترکیه می آیند شبیه وضعیت آن مناطق در جریان جنگ جهانی دوم هستند. با توجه به این موضوع چهره های دانشگاهی ترکیه نیز اظهار کرده اند که خواستار راه حلی صلح آمیزی برای مسئله کردی هستند. در نتیجه ما نمی توانیم درباره روند صلح در ترکیه در حال حاضر صحبت کنیم. به عنوان اعضای حزب دموکراتیک خلقها ما هنوز هم روند صلح را برسمیت می شناسیم چرا که فکر می کنیم راه حل نظامی برای مسئله کردی وجود ندارد.

اخیرا جو بایدن معاون رییس جمهوری امریکا حمایت خود را از حملات ترکیه علیه کردها در آن کشور اعلام کرد و آن را تلاش دولت ترکیه برای تامین امنیت و ثبات خود خواند. موضع و نظر شما در قبال نظرات بایدن جیست ؟

مسئولیت گفته های مقام های امریکایی درباره ترکیه و اقدامات آن برعهده خود آنهاست. همان گونه که پیش تر اشاره کردم راه حلی نظامی برای مسئله کردی وجود ندارد. دولت ترکیه برای دو سال خود مذاکرات صلح را با حزب کارگران کردستان (پ ک ک) انجام داد و امریکا چندین بار از مذاکرات صلح میان دولت ترکیه و پ ک ک حمایت کرد. در نتیجه، ما می توانیم بگوییم که امریکا می داند که راه حل نظامی برای مسئله کردی وجود ندارد. ما دارای روابط  گسترده با چندین حزب سیاسی، دولت و سازمان هستیم و دیدگاه های خود را ارائه می دهیم و خواستار دموکراتیزه شدن منطقه و گسترش ایده های مان در سرتاسر خاورمیانه هستیم.

در نخستین بمبگذاری ها در ترکیه بسیاری از جوانان حزب دموکراتیک  خلق ها و فعالان سوسیالیست هدف حمله تروریست ها قرار گرفتند. آقای دمیرتاش نیروهای امنیتی را متهم اصلی این حملات دانست. ارزیابی حزب دموکراتیک خلق ها درباره حملات اخیر تروریستی در استانبول و آنکارا چیست ؟

ما به عنوان حزب دموکراتیک  خلق ها تمام عملیات تروریستی علیه شهروندان مان را محکوم می کنیم. در ترکیه، بسیاری از حملات تروریستی علیه فعالان و طرفداران حزب ما و دفاترمان از سوی داعش در همکاری با دستگاه امنیتی ترکیه سازماندهی شده اند. بمبگذاری ها در دیاربکر و سوروج و آدانا علیه دفاتر حزبی ما و اعضای مان بودند. عاملان این حملات به دست عدالت سپرده نشده اند. اگرچه برخی از اعضای داعش در ارتباط با آن دستگیر شده اند اما سازمان دهندگان اصلی بازداشت نشده اند چرا که بسیاری از آنان وابسته به دولت ترکیه هستند.

روزنامه های حامی دولت از جمله “صباح” از حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان جناح سیاسی پ ک ک یاد می کنند. نظر شما در این باره چیست ؟ روابط شما با پ ک ک چگونه است؟

ما هیچ ارتباط سازمانی ای با پ ک ک نداریم. این درست است که نمایندگان مان به خصوص در روند مذاکرات صلح با نمایندگان دولت از سویی و با آقای عبدالله اوجالان رهبر پ ک ک که اکنون در زندان است دیدار کرده اند . ما هم چنین با رهبران پ ک ک در کوهستان های قندیل نیز ملاقات داشته ایم. حزب دموکراتیک خلق ها همواره از روند مذاکرات صلح حمایت می کند در نتیجه ما از هر دو طرف پ ک ک و دولت ترکیه می خواهیم که آتش بس متقابل را برقرار کنند و به روند مذاکرات صلح بازگردند. موضع ما در امریکا و اتحادیه اروپا مورد حمایت قرار گرفته است. با این حال، بار دیگر دولت ترکیه تلاش می کند تا مشکل را از طریق استفاده از قوه قهریه حل کند. نظر ما این است که در صورتی که دولت اردوغان رویه کنونی را ادامه دهد خود باعث زوال دولتش خواهد شد همانند دولت های قبلی ترکیه.

حزب دموکراتیک خلق ها دولت ترکیه را علت اصلی وضعیت کنونی در کشور می داند. با این حال، واقعیت آن است که به نتیجه رسیدن مذاکرات صلح به رونق بیش تر اقتصاد ترکیه و جذب سرمایه گذاری های خارجی بیش تر می انجامد چرا دولت نخواهد برای سود اقتصادی هم که شده مذاکرات به نتیجه برسد؟

طبق نظرسنجی های عمومی پیش از انتخابات ۷ ژوئن گذشته که ما به عنوان یک حزب و نه با نامزدهای مستقل در آن شرکت کردیم به مدد روند صلح تاثیر مثبتی بر اپوزیسیون دموکراتیک در ترکیه و کردها گذاشته شد و حزب ما بیش از ۸۰ کرسی را در پارلمان از آن خود کرد و حزب عدالت و توسعه از اکثریت مورد نیاز برای تشکیل دولت تک حزبی بازماند. زمانی که حزب عدالت و توسعه درک کرد که صلح و رقابت دموکراتیک در جهت منافع آن حزب نیست موضع خود را به طور کامل تغییر داد و سیاست جنگ طلبانه را در پیش گرفت. اردوغان به طور رسمی اعلام کرد که روند صلحی وجود ندارد. او گفت که چیزی به نام مسئله کردی و مذاکرات صلح به هیچ وجه وجود خارجی ندارد. او پس از آن سیاست جنگ خود را آغاز کرد. بسیاری از اقدامات او تحریک آمیز بودند از جمله بمباران مواضع پ ک ک توسط جنگنده های ترکیه و بسیاری از رهبران حزب ما نیز بازداشت شدند و بیش از ۱۸۰ دفتر ما هدف حملات قرار گرفتند. دو روز پیش از انتخابات، دو بمب توسط داعش با همکاری با دولت در جریان کارزار انتخاباتی در دیاربکر منفجر شدند که جان ۴ تن را گرفتند و حدود ۴۰۰ تن را مجروح کردند. با این حملات اردوغان به شکلی زیرکانه نظر مساعد ملی گرایان افراطی دست راستی عضو حرکت ملی را نیز به سوی خود جلب کرد.

علت اصلی این که حزب دموکراتیک خلق ها برنامه جامعی را در حوزه سیاست خارجی ارائه نداده چیست ؟

ما داری سیاست خارجی جامعی در قبال خاورمیانه، اروپا و ایالات متحده هستیم. ما کمیسیون های مختلفی را در درون ساختار حزبی مان داریم که پیشینه اطلاعات و طرح های سیاستگذاری را برای حزب ارائه می دهند. هدف سیاستگذاری ما برای خاورمیانه دستیابی به دموکراسی، آزادی و همزیستی مسالمت آمیز مردم در منطقه است. به عنوان حزب، ما از حق تعیین سرنوشت مردم حمایت می کنیم و در این راستا همانند کردها از حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین نیز حمایت می کنیم. ما به لزوم روابط اقتصادی میان کشورها و ملت ها باور داریم. با این حال، منافع دولت ها نباید مانعی بر سر ازادی و صلح باشد.

برخی از منتقدان باور دارند که بدلیل وجود فعالان چپ رادیکال در حزب دموکراتیک خلق ها رویکرد اقتصادی حزب شما تندروانه است و برای اقتصاد ترکیه مناسب نیست. نظر شما در این باره چیست؟

به عنوان یک حزب باور داریم که اقتصاد سرمایه داری راه حلی برای ترکیه نیست. ما برای یک اقتصاد مختلط مبارزه می کنیم که در مقابل تخریب محیط زیست بایستد و از همکاری منطقه ای حمایت می نماییم. ما خواستار محدود شدن تاثیر منفی سرمایه داری لجام گسیخته هستیم.

احزاب چپ رادیکال اروپایی از جمله سیریزا و پودموس اصلی ترین حامیان حزب دموکراتیک خلقها در اتحادیه اروپا هستند. ایا فکر نمی کنید ارتباط با احزاب چپ اروپایی از قدرت تعامل تان با سایر احزاب می کاهد؟

ما از اعضای حزب سوسیال دموکراتیک اروپایی در سطح اروپایی هستیم و عضو انترناسیونال سوسیالیست در سطح بین المللی به شمار می آییم . در اتحادیه اروپا ما با تمام احزاب از سوسیالدموکرات ها تا احزاب سبز، لیبرال و چپ سنتی در ارتباط هستیم و هم چنین جلسات مداومی را با وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا داریم.

رویکرد حزب شما در قبال عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا چیست ؟ ارزیابی شما درباره دیدار اخیر داووداوغلو با مقام های اروپایی بر سر سیاست های مهاجرتی چیست ؟

ما از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می کنیم با این حال، پیش از آن باید انطباق با اصولدموکراسی، آزادی و حاکمیت قانون صورت گیرد هم چنین باید حق خودمختاری منطقه ای و محلی نیز برسمیت شناخته شود. ما از نگرش اتحادیه اروپا در قبال ترکیه انتقاد کرده ایم که صرفا به مسئله مهاجران محدود شده است. اروپا باید فشار بیش تری بر ترکیه برای پذیرش اصول پایه ای اتحادیه اروپا وارد کند.

چرا به تشکیل ائتلاف با حزب جمهوریخواه خلق مبادرت نمی ورزید ؟

حزب جمهوری خلق از معیارهای سوسیال دموکراسی بسیار فاصله دارد. آن حزب رویکرد ملی گرایانه ای نسبت به مسئله کردی و اقلیت ها در ترکیه دارد. در نتیجه، ما نمی توانیم در بلند مدت با یک حزب ملی گرا و کمالیست به خوبی کار کنیم.

روند گفت و گوها میان حزب دموکراتیک خلق ها و دولت ترکیه درباره آزادی عبدالله اوجالان در چه مرحله ای است؟ آیا فکر می کنید دولت ترکیه هنوز هم باور دارد که او  تهدیدی برای ترکیه است؟

در دو سال و نیم گذشته دولت ترکیه با مشارکت حزب ما مذاکراتی را با رهبران کردی از جمله آقای اوجالان انجام داده است. متاسفانه روند مذاکرات از سوی حزب عدالت و توسعه مختل شد. در حال حاضر نیز آقای اوجالان نفوذ بالایی بر کردها در کل کردستان دارد. او رهبر پ ک ک و بازیگری قدرتمند است. آزادی او می تواند سبب شود تا راه حلی صلح آمیز برای مسئله کردستان حاصل شود.

دلیل اصلی موفقیت حزب عدالت و توسعه را در انتخابات اخیر چه می دانید؟

حزب عدالت و توسعه از تمام ابزارهای موجود در مبارزات انتخاباتی استفاده کرده است از جمله سازماندهی بالا اقدامات فساد برانگیز و تقلب های انتخاباتی و ارعاب در مکان های مختلف توسط رسانه های دولتی و خصوصی ای که در اختیار دارد. آن حزب هم چنین سازمان های تروریستی از جمله داعش و برخی از سازمان های فاشیستی ترکیه را علیه ما بسیج کرده و مرتکب جنایاتی شده است.

برخی معتقدند آنکارا – واشنگتن درباره اولویت های شان در قبال بحران سوریه با یکدیگر اختلاف نظر دارند. در حالی که ایالات متحده اولویت را مبارزه علیه داعش قرار داده است اولویت اصلی ترکیه مبارزه علیه اسد و کردها است. نظر شما چیست؟

همان طوری که شما گفتید منافع ترکیه ، ایالات متحده و کردها با یکدیگر ناسازگار هستند. ترکیه تلاش می کند تا از هر طریق ممکن است از استقلال کردستان خودداری کند. برای این هدف، سازمان هایی چون داعش، احرار الشام و جبهه النصره را و بخشی از ارتش آزادیبخش سوریه را مورد حمایت قرار می دهد. شما می توانید به طور آشکار تمایلات ضد کردی آنان را از این نمونه ها و موارد ببینید. کردها حمایت های نظامی ای را از ایالات متحده و حمایت های سیاسی را از روسیه دریافت کرده اند چرا که آنان در مقابل تهاجم داعش قرار دارند و در برخی موارد در محاصره هستند. کردها نیرویی مهم برای دموکراسی هستند و جبهه دموکراتیک مهمی را با گروه های مخالفی از پیشینه های قومی و مذهبی مخالف در سوریه تشکیل می دهند. آنان خواستار راه حلی فدرال برای کل سوریه هستند که ترکیه به طور کامل با آن مخالف است. در نتیجه، تلاش می کند تا از دستیابی به چنین راه حلی از هر طریق ممکن خودداری کند. برای این سیاست، ترکیه تلاش می کند تا امریکا، ایران و سایر کشورها را متقاعد کند که جبهه ای ضد کردی را تشکیل دهند. با این حال، من بر این باورم که روسیه و امریکا تنش و نزاعی جدی با ترکیه بر سر سیاستگذاری های شان در قبال سوریه دارند.

موضع حزب دموکراتیک خلق ها درباره بحران سوریه چیست ؟

ما نیازمند گفت و گو میان تمام نمایندگان از تمام اقوام و گروه های سوری در سوریه برای رسیده به یک راه حل سیاسی برای منازعه سوریه هستیم و باید با تمام سازمان های تروریستی مبارزه کنیم. تشکیل یک فدراسیون دموکراتیک می تواند بهترین راه حل باشد.

به نظر می رسد آقای بارزانی با ترکیه بر سر سرکوب پ ک ک موافقت کرده است. نظر شما در این باره چیست ؟ روابط حزب دموکراتیک خلق ها با او و حزبش چگونه است؟

دولت ترکیه بر حجم سرکوب و کشتار در مناطق کردنشین افزوده است و این کار را با استفاده از تمام نیروهای نظامی انجام می دهد. شهرهایی چون سور، جیزره و سیلوپی همنگی بوسیله تانک ها و با استاده از تسلیحات سنگین تخریب شده اند بیش از ۴۰۰ هزار شهروند کرد خانه های شان را از دست داده اند و در کشور خودشان تبدیل به پناهجو شده اند. پ ک ک خواستار بازگشت به  مذاکرات صلح است. مشکل آن است که دولت تمایلی به این موضوع ندارد. دولت نیروهای نظامی و امنیتی را برای جنگ علیه کردها و مقاومت آنان سازماندهی کرده است. این یک واقعیت است. به عنوان حزبدموکراتیک خلق ها، ما دارای روابط با تمام احزاب کردی از جمله حزب دموکرات کردستان عراق هستیم. ما تلاش می کنیم تا همکاری میان احزاب کردی را تقویت کنیم و زمینه آن را فراهم اوریم. با این حال، متاسفانه حزب دموکرات کردستان روابط سیاسی و نظامی عمیقی با حزب عدالت و توسعه دارد. این موضوع تلاش های ما و امکان موفقیت آن را پیچیده تر می کند. ما حق تعیین سرنوشت را برای همگان برسمیت می شناسیم. در صورتی که بخشی از کردستان بخواهد استقلال پیدا کند ما از تصمیم آنان حمایت خواهیم کرد. ما خواستار حق حکومت بر خود در سرتاسر کردستان هستیم.

در درگیری های اخیر در استان های کردنشین چه کسی بر روی مردم آتش گشود؟ پلیس، نیروهای امنیتی یا ارتش ترکیه ؟

تمام نهادهایی که ذکر کردید بخشی از دولت هستند و یا در حال کار با دولت هستند. در نتیجه، دولت مسئول تحولات مذکور است.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)