این روز‌ها، خبر اعزام مهاجران افغانی به جنگ سوریه به موضوع داغ رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شده است. جالب این‌جاست که این موضوع، خبر تازه‌ای نیست و از یکسال پیش به این طرف در رسانه‌های مختلف پخش شده است؛ اما آنچه که باعث شد تا به امروز زیاد به آن پرداخته نشود، نوع واکنش حکومت افغانستان بود.

Afghan-Refugees-Killed-in-Syria-2-615x427

خواب یکساله حکومت

در ماه حمل سال گذشته، جانان موسی‌زی، سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به خبر اعزام مهاجران افغانی به جنگ سوریه از طرف ایران، گفته بود که وزارت خارجه یک هفته درباره صحت این خبر تحقیق کرده و چنین خبری نادرست است. او درباره جزئیات این تحقیق چیزی نگفته بود. در حالی که وقایع پس از آن، نشان داد که وزارت خارجه در این باره بسیار سهل‌انگارانه برخورد کرده است و این سهل‌انگاری باعث شد تا ده‌ها تن از هموطنان‌مان به بهایی اندک در جنگ سوریه کشته شوند. شاید اگر گزارش روزنامه وال‌استریت ژورنال، بی‌بی‌سی و مطبوعات داخلی ایران چنین خبری را تأیید نمی‌کرد و مشرانو جرگه و پارلمان افغانستان خواستار پیگیری این خبر نمی‌شدند، هنوز‌هم وزارت خارجه بر رد‌کردن این خبر تأکید داشت و حال با وجودی که تشییع پیکرهای مهاجران افغانی کشته‌شده در جنگ سوریه در شهرهای قم و مشهد برگزار شده است و به نقل از خبرگزاری تسنیم که وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است، تعدادی از فرماندهان نظامی ایران هم در مراسم تشییع پیکرهای هموطنان کشته‌شدهمان در جنگ سوریه شرکت کرده‌اند. اما وزارت خارجه، هنوز هم از احتمال اعزام مهاجران افغانی به سوریه سخن می‌گوید گویا که هنوز هم در صحت این خبر، تردید دارد و باید در این باره تحقیق کند.

علاوه بر این، برخی جلسات برای تشویق جوانان مهاجر به شرکت در جنگ سوریه برگزار می‌شود و به آن‌ها وعده معاش ماهیانه و اقامت در ایران داده می‌شود و برخی جوانان مهاجر هم این وعده‌ها را باور می‌کنند. چون در سال‌های جنگ ایران و عراق هم تعدادی از مهاجران افغانی در جنگ شرکت کردند و به خاطر سابقه شرکت در جنگ عراق مجوز اقامت در ایران گرفتند

یوسفی، دانشجوی علوم سیاسی از مهاجران افغانی است که در مشهد زندگی می‌کند، او می‌گوید که در محل سکونت‌شان، شاهد مراسم‌های عزاداری برای هموطنانی که در جنگ سوریه کشته شده‌اند، بوده است. «واعظین در این مراسم‌ها، مردم را تشویق به شرکت در جنگ سوریه می‌کنند و این جنگ را یک جنگ اسلامی می‌دانند. در رسانه‌های ایران هم این کشته‌شدگان را مدافعان حرم حضرت زینب می‌نامند و به آن رنگ‌و‌بوی مذهبی می‌دهند.»

به گفته وی: «علاوه بر این، برخی جلسات برای تشویق جوانان مهاجر به شرکت در جنگ سوریه برگزار می‌شود و به آن‌ها وعده معاش ماهیانه و اقامت در ایران داده می‌شود و برخی جوانان مهاجر هم این وعده‌ها را باور می‌کنند. چون در سال‌های جنگ ایران و عراق هم تعدادی از مهاجران افغانی در جنگ شرکت کردند و به خاطر سابقه شرکت در جنگ عراق مجوز اقامت در ایران گرفتند.»

جنگ به بهای پول و ایدئولوژی

 حالا یکسال گذشته است و طی این یکسال، رسانه‌های داخلی از هر‌منبع قابل استنادی، گوشه‌ای از واقعیت‌های جریان اعزام مهاجران افغانی به جنگ سوریه بازتاب می‌دادند.

گزارش خبرنگار فراری از جنگ سوریه، که در ماه قوس سال گذشته منتشر شد، قابل تأمل است. سید حامد مقتدر که ‌همراه همسرش از سوریه به افغانستان فرار کرده بود، به عنوان شاهد‌، گوشه‌ای از واقعیت‌های حضور هموطنان‌مان در جنگ سوریه را برملا کرد. به گزارش خبرگزاری بخدی، او هموطنان‌مان را در دو جبهه مخالف هم دیده بود که تعدادشان به چند هزار نفر می‌رسید. تعدادی از این‌ها از مهاجران افغانی بودند که در ازای پرداخت پول هنگفت از طرف ایران به سوریه اعزام شده بودند و با مخالفان حکومت بشار اسد می‌جنگند و دسته‌ای دیگر که از طرف احزاب جهادی افغانستان با اهداف ایدئولوژیک در صف مخالفان حکومت بشار اسد می‌جنگند؛ به این ترتیب، شهروندان افغانستان در کشوری ثالث، بدون این‌که ‌شناختی از یکدیگر داشته باشند، علیه یکدیگر در جنگ‌اند.

در این‌حال، رادیو آزادی هم به نقل از احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل سیاسی گزارش داده است: پاکستان هم در اعزام مهاجران افغانی به سوریه به‌طور غیرمستقیم نقش دارد.»

پاکستان و ایران دو کشور همسایه افغانستان است که بیشترین تعداد پناهجوی افغانستان را دارند. براساس این گزارش‌ها، هموطنان ما برای جنگ در سوریه به سه گروه تقسیم شده‌اند. مهاجران افغانی که از طرف دولت ایران در صف حکومت بشار اسد‌ند. مهاجران افغانی که از طرف دولت پاکستان در صف مخالفان حکومت بشار اسد و هموطنان‌مان در افغانستان که از طرف برخی احزاب جهادی در صف مخالفان حکومت سوریه می‌جنگند.

پرهیز از جنگ مذهبی در سوریه

در کنار بحث جنگ سوریه، تکذیب مصاحبه رییس دفتر آیت‌الله محقق کابلی، آخرین خبری است که درباره اتفاقات مربوط به جنگ سوریه منتشر شده است که نوع پردازش رسانه‌ها به این خبر جای بحث بسیار دارد. رسانه‌های وابسته به دولت ایران و رسانه‌هایی همچون بی‌بی‌سی، صدای امریکا و رادیو آزادی، به شیوه‌های مشابهی به این خبر توجه کرده‌اند. همه این رسانه‌ها از طرف آیت‌الله محقق کابلی، اعزام مهاجران افغانی به جنگ سوریه را تکذیب کرده‌اند. در حالی که با تحلیل محتوای این پیام می‌توان فهمید که فقط آن بخش از مصاحبه مربوط به رییس دفتر این مرجع تقلید مبنی بر تأیید اعزام مهاجران افغانی به جنگ سوریه، تکذیب شده و اصل جریان اعزام مهاجران افغانی به سوریه تکذیب نشده است و توصیه‌ای که در ادامه پیام، به کشورهای منطقه برای دخالت‌نکردن در امور داخلی سوریه و تبدیل‌نشدن به جنگ مذهبی شده است، حکایت از دخالت‌های آشکار کشورهای منطقه دارد و بر هیچ‌کسی پوشیده نیست که چه کشورهایی به جنگ سوریه رنگ‌و‌بوی مذهبی می‌دهند.

دیروز افغانستان، امروز سوریه

سه‌دهه جنگ در افغانستان، نتیجه سیاست‌های قدرت‌های منطقه‌ای و میدان رقابت ابرقدرت‌های جهان بود که در آن سال‌ها، جنگ‌های داخلی گروه‌های مجاهدین را در مقابل یکدیگر قرار داد و برادر‌کشی رواج یافت و مردم افغانستان بیشترین آسیب را از این جنگ‌ها در خاک خود دیدند و حال که بیش از یک‌دهه از برقراری امنیت نسبی و پایان جنگ‌های خانمان‌سوز در کشورمان می‌گذرد. تعدادی از هموطنان ما در در داخل و خارج، مورد استفاده ابزاری قرار می‌گیرند و این‌بار نه در کشور خود بلکه در کشور سوریه علیه یکدیگر تجهیز می‌شوند. حال باید دید که حکومت افغانستان در مقابل چنین سیاست‌هایی از طرف کشورهای همسایه چه اقدامی اتخاذ می‌کند؟ و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، که مدعی احقاق حقوق پناهندگان در سراسر جهان است، چه واکنشی نشان می‌دهد؟

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com