حق آزادی بیان و دستگیری شاعران و هنرمندان

احمد شهید، گزارشگر ویژه ی سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، در گزارش اخیرش در مورد وضعیت حقوق بشری ایران ضمن تبریک گفتن به توافق هسته ای ایران با شش قدرت جهانی اذعان داشت این اتفاق فی نفسه می تواند تاثیر مثبت بر وضعیت حقوق بشر ایران و ارتباطش با سازمان بین المللی حقوق بشر گذاشته و موجب بهبود این روابط شود.

او در این گزارش ایران را به افزایش احترامش به حقوق بشر و اجرای تعهداتش نسبت به این سازمان تشویق نموده و در این بین به مواردی که نقض حقوق بشر از جانب حاکمیت ایران محسوب می شود اشاره می کند و همچنین از بسته شدن راه های ارتباطی اش با ایران و بازید از آن به منظور بررسی وضعیت حقوق بشر انتقاد می نماید.

از جمله ی مواردی که احمد شهید از آنها به منزله ی نقض حقوق بشر یاد می کند می توان به افزایش سرانه ی اعدام در ایران و افزایش روز افزون ضریب رشد آمار اعدام ها در این کشور اشاره کرد، که به گفته ی وی در حال حاضر تعداد اعدام ها در ایران بیش از هرکشور دیگری در جهان است و این مسئله را نگران کننده دانست.

مورد دیگری که وی به آن اشاره می کند، نقض حداکثری حقوق زنان در تحصیل، کار، حق شرکت در امور سیاسی و دیگر وجوه زندگی می باشد.
همچنین احمد شهید با اشاره به آمار بالای دستگیری ها و صدور حکم زندان برای فعالین مدنی و حقوق بشری در ایران در ازای فعالیت های در چهارچوب قانون و صلح جویانه خواستار توقف این روند شد.

آقای شهید در پی صدور بیانیه ای از جانب انجمن جهانی قلم در محکومیت احکام سنگین و طویل المدت زندان برای شاعران جوان، سید مهدی موسوی و فاطمه اختصاری که آن را نمونه بارز نقض حقوق هنرمندان و در بند کشیدن قلم دانسته اند؛ نسبت به احکام صادره ی آن دو که به ترتیب هرکدام به ۹ سال زندان و ۹۹ ضربه ی شلاق، ۱۱ سال و نیم زندان و ۹۹ ضربه ی شلاق محکوم شده اند، واکنش نشان داد. وی این احکام را نتیجه و میوه پروپاگاندای نادرست رسانه ها و همچنین دخالت نهاد های فراقانونی می داند.

او همچنین در پایان گزارش خود به پرونده ی اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی حزب «اعتماد ملی» و مشاور مهدی کروبی، که به پنج سال زندان محکوم شده است اشاره می کند.

برای بررسی دقیق تر پرونده ی حقوق بشر ایران می بایست به صحبت های موجود در جناح های مختلف اشراف داشت و نظرات هر کدامشان را شنید و خواند. لذا در پی گفته های اخیر احمد شهید؛ عزت الله یوسفیان ملا، رئیس فراکسیون حقوق بشر مجلس ایران، مدعی است : «مشکلی به نام حقوق بشر آنگونه که این افراد می گویند نداریم.»

همچنین محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران، گزارش احمد شهید را «مجموعه ای از اتهامات بی پایه» دانسته و او را «هنر پیشه ی رسانه ای» خوانده است.

پس از نگاه اجمالی به گفته های آقایان شهید، یوسفیان ملا و لاریجانی که در قسمت اول این نوشتار گرد هم آورده شده اند، تا حدودی می توان نظر دقیق تری نسبت به این موضوع خطیر داشت و در ادامه نیز سودای آن می رود تا به شاخه ای از این حقوق طبیعی بشر یعنی آزادی بیان و قلم پرداخته شود.

آزادی قلم از سال ها پیش و در دوره های مختلف تاریخی جزء لاینفکی از نگرانی های آزادی خواهان بوده است و آن ها به واسطه ی اهمیت آن به دفعات در زمان ها و دوره های مختلف، حاکمان و دولت مردان را به احترام به حقوق هنرمندان و سرای اهل قلم دعوت کرده اند و نقض این حقوق را برابر با از دست دادن مشروعیت و مقبولیت آن حکومت در نزد مردم می دانسته اند. چنانچه در قرن حاضر نیز ما شاهد بیانیه کانون نویسندگان ایران در ۲۲ فروردین ۱۳۴۷ به منظور هشدار به رژیم پهلوی در خصوص نقض حقوق هنرمندان و نویسندگان بوده ایم که با اشاره به این موضوع که « آزادی اندیشه و بیان در فطرت آدمی ست و هیچ جبر و تحکمی قادر به محو آن نیست»، سایه ی سیاه و سنگین جبر و کنترل بر هنر و اندیشه را زیر سوال برده اند.

حال با وجود تغییر حکومت و به ثمر نشستن انقلاب اسلامی در سال ۵۷ که با داعیه ی شکستن این روند به حیات خود جریان بخشید و نیز پس از گذشت ۳۷ سال از آن همچنان شاهد اتفاقات ناگوار در زمینه ی عدم وجود این احترام نسبت به هنرمندان هستیم. لذا بنا به اهمیت موضوع و شکافتن هسته ی آن و نیز مصداقی صحبت کردن در موردش نویسنده ی نوشتار حاضر، برآن شده تا در مورد احکام سنگین صادر شده در خصوص شاعران جوان و شناخته شده، سید مهدی موسوی و فاطمه اختصاری که بخش اعظمی از زندگی خود را در جهت رشد و اعتلای هنر و ادبیات ایران صرف کرده اند، بپردازد.

به گفته ی امیر رئیسیان، وکیل پرونده ی این دو شاعر، احکام صادره اغراق آمیز بوده و نیز حرکتی غیر قانونی از جانب این دو صورت نگرفته است و همچنین در اشعار ایشان هیچ کلمه یا موضوعی که مصداق توهین به مقدسات باشد وجود ندارد و نیز تمام شعرهایی که از این دو شاعر، توسط خوانندگان مختلف به شکل آهنگ منتشر شده است در کتاب های شعرشان که با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی اجازه ی انتشار یافته اند، چاپ شده اند. لذا به زعم نویسنده نیز می توان صدور چنین حکم هایی را نتیجه ی سوء تعبیرها از اشعار این شاعران و همچنین دخالت نهاد های فرا قانونی در روال قضایی دانست. لازم به ذکر است که عموما این نهاد ها با قدرت گرفتن بیش از حد در کشور، علی الخصوص در سال های اخیر، و مداخله در مناسبات سیاسی، اجتماعی و روال قضایی پرونده ها، موجب تحت الشعاع قرار گرفتن احکام قضایی و روند فوق الذکر شده است.

با دقیق شدن روی این پرونده می توان باری دیگر بوی خطر را در حاشیه ی احترام به حقوق هنرمندان و نویسندگان احساس کرد. لذا انتظار آن می رود که هیئت دولت حاضر با توجه به موقعیت کنونی خود در هرم قدرت کشور، بی تفاوتی خود نسبت به حقوق بشر و علی الخصوص آزادی بیان، اندیشه و قلم را کنار گذاشته و تمام توان اجرایی خود را در جهت بهبود این وضعیت به کار گیرد تا دیگر شاهد ضایع شدن حقوق افراد و گروه ها در ایران نباشیم. این موضوع با توجه به نزدیکی زمانی انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز تنها، باقی ماندن دوسال از عمر سیاسی دولت لازم الاجرا می نماید.

منابع:
* سایت روزنامه ی نیویورک تایمز آمریکا
* خبرگزاری خانه ملت (خبرگزاری مجلس شورای اسلامی)
* خبرگزاری آنا (خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی)
* کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)