مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز ۱۰ دسامبر سال ۱۹۴۸ اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر را به تصویب رساند. پس از این حادثه‌ی تاریخی، مجمع عمومی سازمان ملل از تمامی کشورهای عضو درخواست کرد که متن بیانیه را بدون کوچک‌ترین تغییری منتشر کنند و در پخش، خوانش و تفسیر آن در میان مردم کشور خود دقت داشته باشند. اعلامیه‌ی حقوق بشر از ۳۰ اصل اساسی تشکیل شده است.

حقوق بشر چیست؟

انسان دارای حق است. نفس انسان بودن، هر کسی را دارای حقوقی می‌کند، حقوقی مستقل از تعلق او به فرهنگ و ملتی خاص. این اصول چون پایه‌ای هستند، حقوق بشر نامیده می‌شوند، نه حقوق این بشر یا آن بشر، یعنی نه حقوق ایرانی، عرب یا آلمانی، بلکه حقوق بشر در معنایی مطلق.

حقوق بشر، انسان را در برابر افرادی که قصد ظلم یا آسیب رساندن به او را دارند، حفظ می‌کند. با پایبندی به این حقوق همزیستی انسان‌ها در صلح و آرامش امکان‌پذیر می‌شود. اساس اعلامیه حقوق بشر این ایده است که تمامی انسان‌ها از بدو تولد آزادند و حقوقی برابر دارند.

الئونور روزولت، همسر فرانکلین روزولت، رئیس جمهوری سابق آمریکا، یکی از کسانی است که برای گسترش اجرای حقوق بشر تلاش کرده است. او درباره‌ی حقوق بشر گفته است: «اجرای حقوق بشر از کجا آغاز می‌شود؟ از مکان‌های کوچک نزدیک به خانه. این مکان‌ها آن‌قدر کوچک هستند که نمی‌توان آن‌ها را در نقشه‌ی جهان پیدا کرد. اما همین مکان‌های کوچک بخشی از جهانی هستند که متعلق به جهان انسان‌هاست: محله، مدرسه، دانشگاه، کارخانه و محل کار یا اداره از جمله مکان‌هایی هستند که هر مرد، زن و کودکی حقوق، فرصت‌ها و ارزش برابر خود را جست‌وجو می‌کنند.»

اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد چیست؟

سازمان ملل متحد پس از تأسیس خود با نظر به فجایع فاشیسم و جنگ جهانی دوم تدوین اعلامیه‌ جهانی حقوق بشر را در دستور کار خود قرار داد. کمیته‌ای مرکب از کارشناسان گوناگون به ریاست الئونور روزولت، سندی را تنظیم کرد که در آن حقوقی را که هر انسان در هر کجای دنیا باید از آن برخوردار باشد، رسماً خطاب به تمامی مردم جهان اعلام می‌کرد. این سند، اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد نامیده می‌شود. در اینجا به‌طور خلاصه برخی از مفاد این اعلامیه بیان می‌شوند:

۱. تمامی انسان‌ها از بدو تولد آزادند و حقوقی برابر دارند.

۲. باید با تمامی انسا‌ن‌ها رفتاری یکسان داشت، مگر آن‌که دلیلی معقول برای رفتار متفاوت وجود داشته باشد.

۳. تمامی انسان‌ها حق زندگی با آزادی و امنیت را دارند.

۴. برده‌داری ممنوع است.

۵. هیچ‌کس نباید شکنجه شود.

۶. قانون برای تمامی انسان‌ها صادق است و باید در مورد همه‌ی آن‌ها اجرا شود.

۷. قانون از همه‌ی انسان‌ها یکسان حمایت می‌کند.

۸. رجوع به دادگاه‌های عادل و رفتار منصفانه‌ی دادگاه حق همه‌ی انسان‌هاست.

۹. بازداشت نامنصفانه و بی‌دلیل ممنوع است.

۱۰. برخورداری از محاکمه‌ی علنی حق تمامی انسان‌هاست.

۱۱. در مورد تمامی انسان‌ها اصل بر برائت و بی‌گناهی است، مگر آن‌که خلاف آن ثابت شود.

۱۲. هیچ‌کس حق ندارد حوزه‌ی خصوصی دیگران را مورد تعرض قرار دهد.

۱۳. تمامی انسان‌ها حق دارند محل زندگی خود را تعیین کنند.

۱۴. پناهندگی به کشوری دیگر از حقوق مسلم انسان‌هاست.

۱۵. تمامی انسان‌ها از داشتن حق ملیت برخوردارند.

۱۶. تمامی انسان‌ها از حق ازدواج و تشکیل خانواده برخوردارند.

۱۷. حق دارایی برای تمامی انسان‌ها صادق است.

۱۸. آزادی دین و باورها برای تمامی انسان‌ها خدشه‌ناپذیر است.

۱۹. آزادی بیان و عقاید از حقوق تمامی انسان‌هاست.

۲۰. آزادی اجتماعات و ایجاد تشکل‌ها از حقوق انسان‌ها هستند.

۲۱. تمامی انسان‌ها حق دارند از دموکراسی و تعیین جمعی نوع حکومت برخوردار شوند.

۲۲. حق امنیت اجتماعی از جمله حقوق بشر است.

۲۳. هر انسان بالغ حق دارد برای کسب درآمد شغلی داشته باشد.

۲۴. استفاده از اوقات فراغت و تفریح حق تمامی انسان‌هاست.

۲۵. تمامی انسا‌ن‌ها از حق داشتن سرپناه و خوراک برخوردارند.

۲۶. حق آموزش از جمله حقوق بشر است.

۲۷. حقوق مولفان و پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری باید به رسمیت شناخته شود.

۲۸. هر انسان حق زندگی در جامعه‌ای آزاد و عادلانه را دارد.

۲۹. انسان‌ها در برابر یکدیگر مسئول‌اند و باید از حقوق و آزادی یکدیگر دفاع کنند.

۳۰. هیچ‌کس حق ندارد این حقوق و آزادی‌ها را از دیگران سلب کند.

گزین‌گویه‌های از برخی مدافعان حقوق بشر

«دوستان جوان من در سراسر جهان! شما کسانی هستید که باید در حال حاضر و در دوران‌های آینده به حقوق بشر تحقق ببخشید! سرنوشت و آینده‌ی اجرای حقوق بشر در دستان شماست.»

کوفی عنان، دبیر کل (سابق) سازمان ملل متحد

«نیرویی که به واسطه‌ی خشونت‌پرهیزی و خشونت‌زدایی آزاد می‌شود، بزرگ‌ترین نیرو در دستان بشریت است، این نیرو قدرتمندتر از قوی‌ترین سلاح‌های کشتار جمعی است که تا به حال ذهن بشر موفق به خلق آن‌ها شده است.»

مهاتما گاندی، از رهبران معنوی هند

«حقوق بشر باید به مثابه‌ی یک واقعیت محقق شود، نه آن‌که به عنوان یک رویای آرمان‌گرایانه مطرح گردد!»

ل. رونالد هابارد، نویسنده‌ی آمریکایی

«من مخالف عقیده‌ی شما هستم، اما حاضرم جانم را بدهم تا شما بتوانید آزادانه نظرتان را بیان کنید.»

ولتر، متفکر فرانسوی

ف.س

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com