سدهای «لار» و «لتیان»، تنها، چندروز دیگر آب دارند

معاون‌اول رییس‌جمهور: سدهای «لار» و «لتیان»، تنها، چندروز دیگر آب دارند
گروه اقتصاد: صدای آژیر قرمز کم‌آبی در تهران این‌بار با وضوح بیشتری شنیده می‌شود. سدهای «لار» و «لتیان» که سامانه آبرسانی به نواحی شرقی تهرانند، وضعیت نگران‌کننده‌ای دارند و آنطور که معاون اول رییس‌جمهور هشدار داده، این دو سد، تنها چندروز دیگر آب دارند. وضعیت ذخایر آبی چندماه است که قرمز است. حالا چالش کم‌آبی از مرز «مشکل» عبور کرده و به «بحران» تبدیل شده است. وضعیت ذخایر آبی به‌گونه‌ای است که از رییس‌جمهور گرفته تا معاون اولش و از وزیر نیرو گرفته تا روسای شرکت آب‌وفاضلاب، همه، مردم را به مصرف کمتر آب دعوت می‌کنند.

راهکارها هم متفاوت است؛ از توصیه به مصرف کمتر گرفته تا قطع آب مشترکان پرمصرف و افزایش پلکانی قیمت آب. این‌همه تدابیر برای کاهش مصرف ۱۵ تا ۲۰‌درصدی آب است تا بتوانیم از پاییز سخت پیش‌رو، عبور کنیم؛ پاییزی که احتمالا برای شرق تهران با دشواری‌های بیشتری همراه است. چون دو سد «لار» و «لتیان» که مهم‌ترین تامین‌کننده‌های آب شرق تهرانند تنها ۱۸‌میلیون‌مترمکعب آب دارند.

خشکسالی

دولت هم در این میان اعتبار فوری صدمیلیاردتومانی را اختصاص داده تا هرچه سریع‌تر سد «ماملو» به مدار بهره‌برداری برسد و بتواند علاوه‌بر آبرسانی به نواحی مختلف تهران، آب مصرفی نواحی شرقی را هم تامین کند. البته زمانی که وزیر نیرو از اختصاص اعتبار به سد «ماملو» خبر داد، بهره‌برداری از این سد را آخرین راهکار تامین آب تهران دانسته بود. حال، قرار است سد «ماملو»از ۱۵مهرماه، وارد مدار مصرف شود.

اما سوال اینجاست که سد «ماملو» تا چه زمانی در مدار بهره‌برداری موثر باقی خواهد ماند و اگر سد «ماملو» هم به سرنوشت سد «لار» و «لتیان» دچار شد، آن هنگام چه راهکاری برای حل بحران باقی خواهد ماند؟ اسحاق جهانگیری البته از اختصاص اعتبارات جداگانه برای حل مشکل کم‌آبی در ایران در بودجه سال ۹۴ خبر داده و گفته است این ازجمله اقداماتی است که دولت برای حل مشکل کم‌آبی در نظر دارد. البته خود جهانگیری این اقدام را نقد کرده و گفته برخی از مشکلات کشور با بودجه حل‌شدنی نیست چرا که اگر حل‌شدنی بود، دولت با جابه‌جایی می‌توانست مشکلات را حل کند.

مشکل کم‌آبی هم احتمالا از جنس همان مشکلات است؛ مشکلی که نه مردم سرانه مصرف را رعایت می‌کنند و نه بخش کشاورزی بهره‌برداری از آب را اصلاح می‌کند. سرانه مصرف آب در ایران در برابر دنیاست و ۹۰‌درصد آب موجود در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که بخش زیادی از آن به هدر می‌رود. یعنی از یک‌سو مردم با مصرف نادرست، آب شرب را هدر می‌دهند و از دیگرسو هدررفت بالای آب و الگوی کشت نادرست به جان منابع آبی ایران افتاده است؛ منابعی که هرروز بیشتروبیشتر آب می‌رود. در این میان، مسوولان هنوز به‌دنبال مقصر موضوع هستند و نه حل مشکل.
وزارت کشاورزی مقصر کم‌آبی است
به گزارش «باشگاه خبرنگاران جوان»، معاون اول رییس‌جمهور، وارد بحث مقصریابی شد و اعلام کرد: «بی‌آبی کشور، تقصیر وزارت جهاد کشاورزی است چرا که ۹۰‌درصد آب در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.» البته آنطور که خبرها اعلام می‌کنند مشکل بی‌آبی برای کشاورزی هم دردسرساز شده است.
چندی پیش، سایت «پیام نو»، گزارش داد کشاورزی در کرمان ممنوع شده و ۱۳ استان دیگر هم در صف ممنوعیت کشاورزی هستند. البته جهانگیری خاطرنشان کرده که وزارت جهاد کشاورزی درخصوص تغییر نوع کشت و بهبود آبیاری برنامه‌هایی دارد و انتظار داریم تا این بخش با بالابردن بهره‌وری و بهبود شبکه‌های آبیاری در زمینه افزایش بهره‌وری آب کشاورزی گام موثری بردارد.
اما در شرایط بحرانی پیش‌رو و در حالی که مسوولان مدام هر روز هشدار می‌دهند که در مصرف آب صرفه‌جویی شود، ابزار امیدواری مقامات دولتی، چندان کارساز به‌نظر نمی‌رسد. برای رسیدن به تدبیری کارساز، مسوولان باید ابتدا، مانع هدررفت هنگفت آب در بخش کشاورزی شوند و به موازات آن، مردم را هم به صرفه‌جویی، ترغیب و تشویق کنند. وگرنه، تنها، با زیر فشارگذاشتن مشترکان خانگی و شماتت آنان بابت اسراف، مشکل حل نخواهد شد زیرا واقعیات آماری نشان می‌دهند سهم مصرف مردم چندان بالا نیست و حتی اگر مردم، صرفه‌جویی کامل را در دستور کار خویش قرار دهند اما هدررفت آب در حوزه کشاورزی تداوم داشته باشد، بحران کم‌آبی تشدید خواهد شد.
طرح جریمه مشترکان پرمصرف در هیات‌دولت
شرکت «آب و فاضلاب»، با هدف کاهش آب مصرفی شهروندان، اقدامات بسیاری انجام داده است. چند روزی است که آب مشترکان پرمصرف قطع می‌شود. وزیر نیرو هم چند روز پیش خبر داده بود قرار است هم قیمت آب به صورت پلکانی افزایش یابد و هم جریمه‌ای برای مشترکان پرمصرف در نظر گرفته شود. حال مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب کشور خبر داده قرار است جریمه مشترکان پرمصرف امروز در هیات‌دولت مطرح شود. به گزارش ایرنا به گفته حمیدرضا جانباز میزان صرفه جویی با میزان مصرف برابر نیست.

این شرکت پیش‌بینی کرده بود که در مصرف آب ۲۰ تا ۲۵‌درصد صرفه‌جویی شود اما تنها پنج‌درصد آن محقق شده است. انتظار می‌رفت با نزدیک‌شدن فصل پاییز کمی از شدت گرمی هوا کاسته شده، کولرها خاموش شود و مصرف آب کاهش یابد اما هوا یاری نکرد. در این میان انتظار می‌رفت شهروندان هم با شنیدن این همه هشدار کمی از میزان مصرف خود کم کنند که آنها هم هیچ اقدامی در این مورد انجام نداند. حالا هیات‌دولت قرار است در نشست امروز خود وضعیت جریمه مشترکان پرمصرف را بررسی کند.

البته براساس اظهارات جانباز در حال حاضر طرحی برای افزایش قیمت آب مطرح نیست و پیشنهادهای مطرح‌شده تنها درباره ساماندهی نحوه مصرف مشترکان پرمصرف است. مدیرعامل شرکت آبفای کشور اظهار کرد: براساس این طرح پیشنهادی مشترکانی که ماهانه بالاتر از ۲۰مترمکعب آب مصرف کنند، باید از تعرفه‌های بالاتر از خدمات آبرسانی استفاده کنند. دولت هم به این موضوع چراغ‌سبز نشان داده است، چون معاون‌اول رییس‌جمهور تاکید کرد اگر مسوولان وزارت نیرو احساس کنند که صرفه‌جویی در حدی نیست که پاییز را سپری کنیم، مجبور هستیم که آب شرب پرمصرف‌ها را قطع کنیم و حتی قطع مقطعی برای مشترکان اعمال خواهد شد.

تشکیل بازار آب در ۶۰۹ دشت
اگرچه صدای آژیر قرمز کم‌آبی چندماه است به صدا درآمده، اما سال‌هاست که کارشناسان این روزهای دشوار آبی را در ایران پیش‌بینی کرده بودند، توصیه‌هایی هم کرده بودند که کار به بحرانی‌شدن شرایط نرسد، اما رسید. حال وزیر نیرو از ۱۵اقدام فوری برای خروج کشور از بحران کم‌آبی خبر داده است. اگرچه چیت‌چیان اشاره‌ای به این طرح‌ها نکرد اما برخی از مصوبات شورایعالی آب را برشمرد.
به گزارش مهر، در شورایعالی آب مصوب شد به جای اینکه دولت بر روند مصرف آب کنترل داشته باشد، تشکل‌های مردمی این کار را در چارچوب قانون انجام دهند. یکی دیگر از مصوبات شورایعالی آب این بود که از سال آینده بخش عمده‌ای از اعتبارات وزارت نیرو به بخش آب‌های زیرزمینی اختصاص داده شود. نصب کنتورهای هوشمند، برقی‌کردن چاه‌های آب، بستن چاه‌های غیرمجاز و جلوگیری از برداشت آب بیشتر از پروانه، از دیگر مصوبات این نشست بود. همچنین وی از تشکیل بازار آب در ۶۰۹ دشت کشور خبر داد و گفت: با این اقدام قیمت آب وضعیت اقتصادی پیدا می‌کند و از هدررفت آن جلوگیری می‌شود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)