کودکان خیابانی، واقعیت تلخ کشور

رئیس سازمان بهزیستی روز گذشته از صدور دفترچه بیمه برای کودکان خیابانی خبر داد و گفت: باید واحدهای مددکاری در مدارس و دانشگاههای کشور راه‌اندازی شود.

به گزارش مهر، دکتر همایون هاشمی در همایش مددکاری و نظم اجتماعی افزود: سال گذشته ۵۰۰۰ کودک خیابانی ساماندهی شده‌اند و در صورت شناسایی هر تعداد کودک خیابانی، آن‌ها پشت درهای بهزیستی قرار نمی‌گیرند و ساماندهی می‌شوند.

وی همچنین با اشاره به اینکه باید واحدهای مددکاری در مدارس و دانشگاه‌ها راه‌اندازی شود، گفت: باید بتوانیم در مدارس و سایر واحدهای آموزشی، واحد مددکاری داشته باشیم چرا که قرار دادن این واحد مددکاری در واحدهای آموزشی به ارائه خدمات بهتر با شتاب بیشتر منجر خواهد شد. وی در پایان افزود: در سنوات گذشته شاهد بودیم که حضور مددکاران اجتماعی باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی و اصلاح ارتباطات اجتماعی شده است.

بی‌تدبیری دولت در مورد کودکان
رئیس سازمان بهزیستی کشور در حالی از صدور دفترچه بیمه برای کودکان خیابانی خبر می‌دهد که در طی چند سال گذشته و با شدت بحران اقتصادی در ایران، آمار کودکان کار و در نتیجه کودکان خیابانی در کشور افزایش چشم گیری داشته است. از دلایل این امر می‌توان به مشکلات اقتصادی خانواده‌ها برای پوشش هزینه‌های حیاتی خود اشاره کرد که سبب شده کودکان به عنوان نان آوران کوچک خانواده وارد بازار کار شوند. دلیل دیگر افزایش آمار کودکان کار، مشکلات اقتصادی کارگاه‌ها و و واحدهای تجاری و تولیدی است. آن‌ها معمولا به دلیل اینکه کودکان با دستمزد کمتری حاضر به کار هستند، طبق توافق دوطرفه میان کارفرما و کودک آن‌ها را به صورت مخفیانه و بدون درج آمار در لیست‌های مربوط به بیمه و اداره کار، استخدام می‌کنند. برخی خانواده نیز کودکان خود را برای دستفروشی به دلالان اجاره می‌دهند تا از این طریق مشکلات مالی خود را حل کنند در حالی که این آغاز مخاطراتی جبران ناپذیر برای کودکان است.

بر طبق نظیر یونیسف، کودکان خیابانی با واقعیت تلخی از جدایی فزاینده خانواده روبه‌رو هستند و در خطر از دست دادن امکانات اساسی همچون بهداشت و آموزش می‌باشند. کودکان خیابانی با فقر شدید و تجربه مجموعه خطراتی مواجه هستند که اثر مخربی بر سلامتی آن‌ها دارد. آن‌ها با گرسنگی و تغذیه ضعیف، مشکلات بهداشتی، فقدان سلامت روانی، تأخیر تحولاتی، مشکلات روان‌شناختی و عدم پیشرفت تحصیلی مواجه هستند. این پیامدهای بی‌خانمان با دیگر پیامد‌ها زنجیره‌ای را تشکیل می‌دهند که نیازهای تغذیه‌ای کودکان برآورده نشود. رشد، تحت تأثیر قرار گرفته و به تبع آن سلامت جسمانی به خطر می‌افتد و این امر بهداشت روانی را به شدت تحت تأثیر قرار داده، و در نتیجه توانایی تمرکز کاهش می‌یابد و در پی آن عملکرد اجتماعی به شدت دچار افت می‌شود.

کمبود این امکانات در سنین نوجوانی و جوانی برای دختران بی‌خانمان در زمان بارداری که عمدتاً ناخواسته است، کودکان بی‌خانمان را در معرض وزن کم در زمان تولد، مشکلات سلامت و بیماری‌های مزمن، مشکلات‌شناختی و تحولی سنین رشد و مشکلات تحصیلی قرار می‌دهد. البته این نکته قابل تأمل است که تعداد بسیار کمی از این کودکان از امکان تحصیلات ابتدایی برخوردار می‌گردند.

مشکلات سلامتی با مشکلات روان‌شناختی همراه با عملکرد ضعیف اجتماعی، اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری به دنبال حضور در خیابان، منجر به بروز شدید‌ترین آسیب‌های روان‌شناختی می‌شود.

پرسشی که اینجا مطرح می‌شود اینست که دولت یازدهم برای ساماندهی کودکان خیابانی چه تدبیری اندیشیده است. مطابق قانون کار، اشتغال و بکارگیری کودکان کمتر از ۱۵ سال غیرقانونی است. وزارت کار وظیفه دارد که در صورت مشاهده‌ بکارگیری کودکان زیر ۱۵ سال، از ادامه‌ اشتغال آن‌ها در کارگاه‌ها جلوگیری کند. حال آنکه در سالهای اخیر چه در عمر دولت نهم و دهم و چه از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم هیچ اقدام جدی برای مدیریت این معضل اجتماعی صورت نگرفته است.

محرومیت کودکان از تحصیل
در کنار معضل کودکان خیابانی و آمار بالای کودکان کار در کشور، آمار کودکان محروم از تحصیل هم قابل توجه است. دبیر سمینار آموزش و سلامت کودکان اواخر ماه گذشته در نشست خبری سمینار آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان: ۵ میلیون کودک از آموزش پیش از دبستان محرومند. هرچند در سند تحول راهبردی به رعایت عدالت در دسترسی به فرصت‌ها اشاره شده است، اما از مجموع ۸ میلیون کودکی که نیاز به آموزش پیش از دبستان دارند، فقط ۳ میلیون نفر از این آموزش‌ها بهره‌مندند. دبیر سمینار آموزش و سلامت کودکان پیش از دبستان با انتقاد از افزایش کودکان کار، گفت: ‌ در نقشه جامع علمی کشور، پیش‌بینی شده است که استقلال و خودباوری رعایت شود، متأسفانه امروز در خیابان کودکان کار زیادی را می‌بینیم. گفتنی است بنا بر گزارش‌ها دلیل عمده عدم دستیابی ۵ میلیون کودک از دوره پیش دبستان مشکلات اقتصادی خانواده عنوان شده است.

از طرفی بر اساس برنامه پنجم توسعه باید بیسوادی میان جمعیت بین ۱۰ تا ۴۹ سال کشور ریشه‌کن شود حال آنکه رئیس نهضت سواد آموزی از محرومیت ۲۰ میلیون نفر از کمینه‌های سواد خبر می‌دهد. رییس نهضت سواد آموزی نیز مهم‌ترین دلیل دوری بیسوادان از این طرح را مشکلات اقتصادی و درگیری برای تامین معیشت، عنوان کرده است.

این آمار‌ها در حالی منتشر می‌شود که شهریور گذشته فاطمه قربان، معاون ﺍبتدﺍیی ﺁموزش و پرورش به روزنامه جام جم گفته است: «چهار سال قبل، ۱۲۰ هزار کودک لازم‌التعلیم دور مانده از تحصیل در کشور وجود داشت، اما در سال‌های اول و دوم، ۶۶ هزار کودک، سال گذشته ۱۴ هزار نفر و امسال ۳۳ هزار کودک لازم‌التعلیم جذب سیستم آموزشی شدند» و تاکید کرده بود که «جمعیت کودکانی که به دلایل مختلف از ورود به مدرسه محروم می‌شوند تقریبا به صفر رسیده است».

در پایان گفتنی است وضعیت کودکان خیابانی و محروم از تحصیل که روز به روز شاهد افزایش جمعیت آن‌ها هستیم، مسلتزم استفاده از راهکارهای اساسی و ثمربخش است و تنها بیمه کردن کودکانی که از ابتدایی‌ترین امکانات زندگی بی‌بهره‌اند نمی‌تواند راهگشا باشد.

در همین زمینه:
رشد ١۵ درصدى کودکانِ کار
ازدواج دختران زیر ١۴سال را ممنوع کنید!
کودکان کار، کودکان رنج و مزد
ترک تحصیل ۷میلیون دانش‌آموز
بهره کشى از کودکان به عنوان نیروی کار ارزان

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)