هنگامی که روزنامه‌نگاری «بی‌طرف» میان حقیقت و دروغ به زوال خود نزدیک می‌شود، روزنامه‌نگاری «حامیانه» برای رشد حرفه‌ای و حمایت‌از واقعیت‌های یک جامعه مورد نیاز است.

بیایید دقیق‌تر شویم: «حامی‌گری» متضاد «بی‌طرفانه عمل کردن» نیست. اما از تبدیل شدن به «بوق» و «پروپاگاندا»ی حزبی-سیاسی-اجتماعی خودداری می‌کند.

در واقع، این دو شیوه روزنامه‌نگاری و نگرش، بیش‌از آن‌که خلاف هم در حرکت باشند، هر کدام راه متفاوتی را در پیش گرفته‌اند.

در حقیقت، همان‌طور که روزنامه‌نگاری «بی‌طرف» شما را از روزنامه‌نگاری «حامیانه» برحذر نمی‌دارد، روزنامه‌نگاری «حامیانه» هم در چارچوب و موضوعات روزنامه‌نگاری «بی‌طرفانه» وارد نمی‌شود.

هرگونه از این دو شیوه روزنامه‌نگاری، ساختارهای خود را دارند که در صورت استفاده به‌جا از آن‌ها می‌توان امیدوار بود که به عنوان یک «روزنامه‌نگار»‌ وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهیم.

روزنامه‌نگاران «حامی»، با برگزیدن این ژانر از روزنامه‌نگاری، از اصولی که روزنامه‌نگاران «بی‌طرف» مدعی رعایت آن هستند، اجتناب می‌کند.

به این معنی که در موقعیت‌هایی که پای اهداف بزرگ‌تر اجتماعی در میان باشد، نمی‌توانند بی‌تفاوت از کنار خبر یا تحلیل آن خبر بگذرند و اگر احتیاج مبرمی به پرداختن درباره آن خبر باشد، با برجسته‌کردن آن وجه از خبر که برای آن‌ها در درجه اهمیت بیشتری است بدون در نظر گرفتن مخالفان می‌کوشند به طور صریح موضع‌ بگیرند.

در حالی که روزنامه‌نگارِ مدعیِ «بی‌طرفی» بر ضرورت جدایی بین روزنامه‌نگار و واقعه (هر واقعه‌ای) تاکید می‌کند، در روزنامه‌نگاری بی‌طرفانه، احساسات و تمایلات و علاقه‌های روزنامه‌نگار تاثیری ندارد.

در روزنامه‌نگاری «حامیانه» شما با انتخاب اصل سوژه رسانه‌ای‌تان، چیزی را که برایش اهمیت قائل هستید، ارجحیت می‌دهید، رواج می‌دهید، گزارش می‌کنید، شرح می‌دهید و از آن دفاع می‌کنید.

این در حالی است که هر روزنامه نگاری از داستان‌هایش دفاع می‌کند، چون در مورد آن‌ها عقاید و افکاری دارد و برای یک روزنامه نگار واقعی، حمایت بخشی از شغل اوست، بنابراین یک دانشکده روزنامه نگاری باید علاوه بر آموزش علمی و عملی دانشجویان این رشته تحصیلی، به آن‌ها تخصص و دید حمایت از خبر را نیز آموزش دهد تا دانشجویان گام موثری در راهبرد اهداف این تخصص بردارند.

به نظر می‌رسد که ایده‌آل گرایی، انگیزه‌ای قوی در میان روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و کارآموزان روزنامه‌نگاری است. همه روزنامه‌نگاران می‌کوشند تا برای شرایطی بهتر برای جامعه خود، تلاش کنند اگر آن‌ها کارشان را درست انجام دهند، مخاطبان که همان شهروندان هستند، درک صحیح‌تری از شرایط خواهند داشت. هرچه این درک صحیح‌تر باشد، احساس رضایت بیشتری به وجود خواهد آمد. این‌جاست که می‌توان گفت آموزش روزنامه نگاری حمایتی و ترویج این شیوه‌ از روزنامه‌نگاری، می‌تواند کارساز باشد.

همانطور که در تعریف روزنامه نگاری بی‌طرفی آمده است، روزنامه نگار «باید» با «بی‌طرفی کامل» به نگارش بپردازد و در واقع ناظر بی‌طرف محسوب می‌شود، شاید در نگاه اول انتظار می‌رود که یک ناظر بی‌طرف گزارش‌های معتبرتری تولید کند، اما اگر دقیق‌تر به قضیه نگاه کنیم در روزنامه نگاری حمایتی، به دلیل نگاه خاص نگارنده به موضوع می‌توان شاهد اطلاعات صحیح‌تر و تحلیل‌های دقیق‌تر و قاطع تری نسبت به نشریات «بی‌طرفانه» بود.

بسیار دیده شده است که تعدادی از روزنامه نگاران از روزنامه نگاری حمایتی گریزان هستند، اگر با دقت بیشتری به این گریز توجه شود، می‌توان به روشنی دریافت که این افراد با مفهوم کلی حمایت در روزنامه نگاری مشکلی ندارند و بیشتر درگیری آن‌ها با این مقوله از این رو است که گاهی در روزنامه نگاری حمایتی، حمایت در ابتدای حقیقت و واقعیت قرار می‌گیرد و کاملا آن را تحت الشعاع قرار می‌دهد، در حالی که این حمایت باید در پشت و پس زمینه کار و خبر قرار گیرد تا مفهوم روشن تری را به همراه داشته باشد و از طرفی برای مخاطب شنیدنی‌تر باشد.

از طرفی این عقیده را هم می‌توان بررسی کرد که اگر خاصیت یک محتوای روزنامه‌نگارانه را بر اساس کاربرد آن در بهتر شدن شرایط در نظر بگیریم، گزارشی که با استفاده از تکنیک‌های روزنامه‌نگاری «حامیانه» می‌تواند خاستگاه اجتماعی مستحکم‌تری داشته باشد، با «بی‌طرفی» روزنامه‌نگار ممکن است خاصیت خود را از دست بدهد.

از آنجایی که روزنامه نگاری «بی‌طرف» فاقد هر نوع اظهار نظر شخصی است، فاقد جنبه‌های احساسی و روانی لازم برای همراهی مخاطب است.

بهترین راه برای اینکه ما در پیشبرد حرفه‌مان موثر باشیم و به جامعه‌مان کمک کنیم این است که حامیان خوبی برای حقیقت باشیم به این معنی که ما با انتقال حمایتی صحیح اطلاعات آن دسته از افرادی را که به اشتباه به درک چیزی رسیده‌اند به نگاهی درست فرابخوانیم.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com