مشارکت در تکمیل پیش‌نویس شیوه‌نامه تشکیل شبکه‌های استانی، منطقه‌ای و ملی سازمان‌های غیردولتی زیست‌محیطی کشور

کنشگران داوطلب
دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست با انتشار اطلاعیه‌ایی از کلیه سازمان غیردولتی زیست‌محیطی دعوت نموده که در تکمیل پیش‌نویس شیوه‌نامه تشکیل شبکه‌های استانی، منطقه‌ای و ملی سازمان‌های غیردولتی زیست‌محیطی کشور مشارکت کنند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی (سمن‌ها) یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های اجتماعی به شمار می‌روند که چنانچه به خوبی توانمند شده و از استقلالی درخور بهره‌مند باشند، می‌توانند به برون سپاری وظایف دولت در یک حکمرانی مطلوب کمک کنند. سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان نهاد متولی طبیعت ایران بر آن است تا بکوشد با تسهیل زمینه برای فعالیت آزادانه سمن‌ها، آن‌ها را در انجام مسئولیت‌ها و رسالت‌های ارزشمندشان یاری کند.
از این رو دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست، پیش‌نویسی تحت عنوان ” یازده گام تا تحقق یک آرزوی بزرگ برای سمن‌های محیط‌زیستی سراسر کشور” طراحی کرده است و از سازمان‌های مردم نهاد زیست‌محیطی در خواست نموده در نهایی کردن پیش‌نویس مشارکت کنند. ویرایش نخست این شیوه‌نامه تا اول خردادماه ۱۳۹۳ بر روی درگاه سازمان حفاظت محیط‌زیست و دیگر تارنماهای محیط‌زیستی باقی‌مانده و پس از دریافت، بررسی و جمع‌بندی نظرات، پیشنهادها و انتقادهای مطرح شده، نسخه نهایی آن ۱۵ خرداد ۱۳۹۳ – روز جهانی محیط‌زیست – منتشر می‌شود.
متن کامل پیش‌نویس به شرح زیر است:
آنچه که در پی می‌آید، ویرایش نخست از پیش‌نویس شیوه‌نامه‌ای است که می‌کوشد تا به یک مطالبه‌ی جدی سمن‌های محیط‌زیستی سراسر کشور پاسخ دهد. از سمن‌های محیط‌زیستی دعوت می‌شود تا در تکمیل این شیوه‌نامه مشارکت نمایند.
سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی – که از این پس در این شیوه‌نامه از آن‌ها با عنوان سمن یاد می‌شود – یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های اجتماعی به شمار می‌روند که چنانچه به خوبی توانمند شده و از استقلالی درخور بهره‌مند باشند، می‌توانند به برون‌سپاری وظایف دولت در یک حکم‌رانی مطلوب کمک کنند. از این رو، اراده‌ی سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان نهاد متولی طبیعت ایران بر آن است تا بکوشد با تسهیل زمینه برای فعالیت آزادانه‌ی سمن‌ها، آن‌ها را در انجام مسئولیت‌ها و رسالت‌های ارزشمندشان یاری رساند.
حرکت به سمت سازماندهی و شبکه‌سازی سمن‌های محیط‌زیستی در این راستاست که معنا می‌یابد؛ اقدامی که باید در یک فرآیند دموکراتیک و از پایین به بالا – بدون دخالت هیچ نهاد دولتی و کاملاً آزادانه – شکل گیرد.
چنین است که ویرایش نخست طرح یا شیوه‌نامه‌ی شبکه‌بندی سمن‌ها در ادامه معرفی و منتشر شده و تا نخستین روز از خرداد ۱۳۹۳ بر روی درگاه سازمان حفاظت محیط‌زیست و دیگر تارنماهای محیط‌زیستی باقی می‌ماند تا پس از بررسی نظرات، پیشنهادها و انتقادهای مطرح شده، نسبت به جمع‌بندی و انتشار نسخه‌ی نهایی آن تا ۱۵ خرداد ۱۳۹۳ – روز جهانی محیط‌زیست – اقدام شود.

گام‌های یازده گانه‌ی تشکیل شبکه استانی، منطقه‌ای و ملّی به شرح زیر است:

۱. در مرکز هر استان مکانی با عنوان خانه محیط‌زیست – حدالامکان – به کمک استانداری‌ها یا دیگر مراجع شهری یا منطقه‌ای، تهیه شده و در اختیار سمن‌های آن استان قرار.
۲. با توجه به بانک اطلاعاتی تکمیل شده، سمن‌های صلاحیت‌دار برای تشکیل شبکه استانی شناسایی می‌شوند.

۳. ادارات کل محیط‌زیست مدارک سمن‌ها (اساسنامه، آگهی ثبت و مجوزها) را با همکاری استانداری‌ها بررسی می‌کنند.

۴. ادارات کل محیط‌زیست با دعوت از سمن‌های محیط‌زیستی موضوع تشکیل شبکه‌های استانی را به اطلاع آن‌ها می‌رسانند و در این باره نظرخواهی می‌کنند. صورت‌جلسه به ستاد دفتر آموزش ارسال می‌شود.

۵. ادارات کل محیط‌زیست از سمن‌های صلاحیت‌دار محیط‌زیستی استان برای برگزاری نشست یک روزه دعوت می‌کنند.

۶. سمن‌ها نماینده تام‌الاختیار خود را به صورت کتبی با امضا و مهر بالاترین مقام سمن برای شرکت در نشست معرفی می‌کنند.

۷. با نظارت نمایندگان دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان و ادارات کل محیط‌زیست استان نشست برگزار می‌شود و هیئت مؤسس (۷ نفر اصلی و دو نفر علی‌البدل و یک بازرس) شبکه استانی تعیین می‌شوند. (بهتر است دست‌کم ۷۵ درصد از سمن‌ها در نشست شرکت کرده باشند)

۸. دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان از مسئولین شبکه‌های استانی ثبت شده برای تشکیل ۹ شبکه منطقه‌ای به شرح زیر دعوت می‌کنند:

منطقه۱: گلستان، گیلان، مازندران
منطقه۲: اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان
منطقه۳: زنجان، مرکزی، قم، همدان
منطقه۴: تهران، البرز
منطقه۵: کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد
منطقه۶: سمنان، قزوین، اصفهان
منطقه۷: یزد، کرمان، فارس
منطقه۸: خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان
منطقه۹: هرمزگان، بوشهر، خوزستان

۹. نمایندگان ۹ شبکه منطقه‌ای طی نشستی در ستاد سازمان، شبکه ملی کشور را به همان ترتیب تشکیل می‌دهند. یعنی در نهایت، شبکه‌ی ملی یا اتحادیه‌ی سمن‌های محیط‌زیستی سراسر کشور با هفت نفر عضو اصلی، دو نفر علی‌البدل و یک بازرس به مدت دو سال تشکیل خواهد شد و پس از دو سال، مجدداً طی انتخابات جدید، تجدید خواهند شد. گفتنی آن که در شبکه‌ی ملی، دست کم باید ۵ نفر از منتخبین دارای مدرک کارشناسی ارشد یا بالاتر در یکی از رشته‌های محیط‌زیستی یا مرتبط با آن باشند. در شبکه‌های منطقه‌ای، این عدد ۴ و در شبکه‌های استانی، دست کم سه نفر باید واجد چنین ویژگی‌ای باشند. همچنین بیشینه‌ی عضویت یک فرد حقیقی در هیئت مؤسس شبکه برای ۴ دوره پیاپی تعیین می‌شود.

۱۰. یکی دیگر از برنامه‌های دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان، تسهیل شرایط برای تشکیل شبکه‌های تخصصی در موضوعات مهم محیط‌زیستی کشور، مانند: آب و تالاب‌ها، فرسایش و ریزگردها، آلودگی هوا، زیگونگی (تنوع زیستی)، بوم‌گردی (اکوتوریسم) و …است. بنابراین، تقاضا دارد پیشنهادهای خود را در این خصوص هم ارسال فرمایید.

هم‌وطنان عزیز می‌توانند نظرات خود را به نشانی رایانامه نگارنده: m.darvish@doe.ir
یا شماره نمابر: ۸۸۲۳۳۰۷۱ تا نخستین روز از خرداد ۱۳۹۳ ارسال فرمایند.

محمد درویش مدیرکل آموزش و تشکل‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)