در چند ماه گذشته و همزمان با اوج گیری درگیری ها در یمن و حملات حوثی های به مواضعی در عربستان سعودی خبر مزاکرات ایران و عربستان هم به گوش میرسد تا جایی که زمزمه عادی سازی روابط بین دو کشور هم مطرح شده است و این خبر بسیار خبر تعجب برانگیزی بود.
آنچه که بنده در طول این مدت در خصوص تحلیل این روابط در شبکه های اجتماعی و کانال های خبری دیدم تفاسیر بسیار ضعیفی بود که از این اتفاق به عمل آمد روابط جمهوری اسلامی با عربستان سعودی سال هاست که تیره است هر چند که در مقطعی هم این روابط بسیار دوستانه و صمیمی بوده است اما در سال های اخیر تنش های بسیاری بین این دو رقیب دیرینه وجود داشته است.
امید سلیمانی
اگر ما بخواییم تحلیل درستی در خصوص تامل این دو کشور به دست بدهیم باید به یکی از اصول دیپلماسی و روابط خارجی میان کشورهای توجه کنید این اصل به ما میگوید که دشمنی و دوستی بین هر کشور،جناح یا دستی سیاسی تا کجا میتواند باشد این دوستی و دشمنی در کجا میتواند واقعیت انکار ناپذیر باشد و در کجا میتواند دعوای زرگری باشد و در کجا میتواند یک دشمنی عمیق و همه جانبه باشد ما در این خصوص باید میزان دوستی و دشمنی را تعیین کنیم به طرز مثال ما میدانیم ایران با کشور ترکیه در بسیاری از جهات اختلاف دارد و حتی گاها این دشمنی به نزاع های لفظی هم کشیده شده است اما نقطه انتهای این دشمنی کجاست؟ نقطه انتهای دشمنی ایران و عربستان تا کجا هست؟
آیا دشمنی ایران با ترکیه به یک زد و خورد نظامی می انجامد یا این دشمنی برای همیشه عمیق و بدون هیچ‌نور امیدی برای دوستی و تامل خواهند ماند و یا این اختلافات سطحی و زودگذر است.
ما در اینجاست که میتوانیم با تعیین میزان دوستی و دشمنی بین کشورها به سیاست های آنها در خصوص دشمنی و یا حل اختلافات با یکدیگر به یک جواب قانع کننده دست پیدا کنیم
دشمنی و اصتکاک ایران و عربستان اظهرالمن الشمس است اما حد این دشمنی تا کجاست؟ ما زمانی که جواب روشنی برای این پرسش پیدا کردیم میتوانیم در خصوص شایعات این چند وقت اخیر در مورد ایران و عربستان یک نظر نزدیک به واقعیت ارائه کنیم همانطور که ذکر شد آیا دشمنی ایران و عربستان همیشه در یک سطح بوده یا نه همیشه بین دوستی و دشمنی در نواسان بوده است اگر به رابطه این دو در گذشته نگاهی بیاندازیم خواهیم دید که این دشمنی در اکثر مواقع موقتی بوده است و هیچ گاه به درازا نکشیده است و به غیر از چند سال اخیر که موضوع حوثی های یمن پررنگتر شده است شاهد دشمنی عیانی بین ایران و عربستان نبوده ایم.
آیا میزان دشمنی این دو تا کشور میتواند به یک رویا رویی نظامی بدل شود یا خیر جواب این پرسش به احتمال قریب به یقین خیر است.
پس با در نظر گرفتن میزان این دشمنی و اختلافات حال میتوانیم نیت این فصل از روابط ایران و عربستان را برسی کنیم.
چیزی که همیشه این دوتا کشور را حتی اگر هم با طنابی نازکی به هم وصل کرده است اسلام است هر دو طرف مدعی اسلام هستند اسلامی که باعث مشروعیت هر دو کشور شده است یعنی هر دو کشور مشروعیت خود را در حفظ اسلام به دست آورده اند و ماهیت آنها هم به وجود اسلام گره خورده است به همین جهت هر کجا که این دوتا کشور احساس کنند اسلام در خطر است حفظ اسلام را بر هر چیزی دیگری حتی اختلاف با خود ارجعیت میدهند زیرا آنها میدانند اگر اسلام ضربه ببیند در اصل این حکومت آنهاست که به پایان خود نزدیک میشود پس هر زمان که اسلام در خطر باشد این دوتا رقیب دیرینه کنار هم خواهند ایستاد والعتصم البحل الله جمیعا ولا تفروقو آنها بلند میشود جمهوری اسلامی که امروز در شرایط بسیار سخت سیاسی قرار دارد نمیخواهد با عربستان هم به طور علنی سر اختلاف دیگری را باز کند و به همین جهت در روابط و در مواجهه با عربستان جانب احتیاط را لحاظ میدارد در این بین هم ایران به کمک دیگر کشورهای عربی این موضوع را به عربستان رسانده که با نفوذ آمریکا در کل منطقه موجودیت اسلام و فرهنگ اسلامی در خطر است و این خطر را این دو رقیب دیرینه احساس کرده اند و این همان چیزی است که ما الان شاهد آن هستیم و روابط این دو کشور هم نشان دهنده این مهم است.
آنچه که خامنه ای به دنبال آن است تاملی سازنده با عربستان است زیرا امروز و با وجود بیماری همه گیر کرونا اسلام در خاورمیانه بسیار تضعیف شده است و عرب های عربستان هم این را به خوبی درک کرده اند و به همین جهت آنها هم نمیخواهند اختلاف با ایران به اسلام در این شرایط حساس ضربه بزند و این یکی از اصلی ترین دلیل های نزدیکی رابطه ایران و عربستان است که کمتر در تحلیل ها به آن اشاره میشود.
با این وجود و مواردی که اینجا ذکر شد باید در ماه های آینده منتظر تامل بیشتر بین ایران با عربستان سعودی بود.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.