عشق

تحریریه تابلو

عکس از هوتن سلامت
در باب این که عشق چیست و چگونه به وجود آمده تا بحال ۲۹۹۴۸۰۳۳ مقاله و یادداشت و کتاب، فقط به زبان‌های روسی، صربی، مالایی و سوماترایی نوشته شده است. انسان می‌تواند به هر چیزی عشق بورزد از جمله داشتن اطلاعات آماری به درد نخور دربارۀ تعداد مقالات و یادداشتها و کتابها در زبانهای روسی، صربی، مالایی و سوماترایی! اما در زبان فارسی، عشق کلمه‌ای‌ست عربی که احتمالا معادل آن مهر باشد و آن نام ماهی است که بچه‌ها به مدرسه می‌روند و دانشجویان به دانشگاه می‌روند و عاشق می‌شوند و نامه می‌نویسند و اگر مکان مناسبی گیر آورند کارهای دیگری می‌کنند. مکان مناسب، یکی از لوازم عشق و عاشقی ا‌ست که البته باید در زمان مناسب مهیا شود والا دردسرساز خواهد شد.

عشق از زمانهای بسیار قدیم، آن‌قدر قدیم که هیچ اثری از آن باقی نماند، وجود داشته است. انقراض بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی ممکن است بی‌ارتباط با وجود عشق نباشد. اگر هم باشد دست‌کم از عشقی بودن نظام خلقت حکایت دارد.

>عشق از زمانهای بسیار قدیم، آن‌قدر قدیم که هیچ اثری از آن باقی نماند، وجود داشته است. انقراض بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی ممکن است بی‌ارتباط با وجود عشق نباشد. اگر هم باشد دست‌کم از عشقی بودن نظام خلقت حکایت دارد.
آدمخواران جزایر پولینزی عاشق گوشت آدم بودند اما پژوهش‌های اخیر نشان داده است که علاقۀ چندانی به خوردن گوشت آدمهای عاشق نداشتند. دلیل این امر به احتمال قوی آن است که آدمهای عاشق گوشت چندانی ندارند. آنها دائما از فراق معشوق غصه می‌خورند و لاغر می‌شوند. تازه این حال و روز عاشق‌های معمولی است و عاشق‌هایی که دَم پر آدمخواران پولینزی بوده‌اند ده‌ها دلیل دیگر برای غصه خوردن هم داشته‌اند؛ یکیش دیگ جوشان روی اجاق.
ایرانیان باستان معتقد بودند کسی که گرسنگی بکشد عاشقی یادش می‌رود؛ این در حالی بود که در همان زمان یونانی‌ها فکر می‌کردند کسی که عاشقی بکشد گرسنگی را فراموش می‌کند. در بحبوحۀ این اختلاف نظر عمیق، در سال ۲۳۹ قبل از میلاد جنگی بین ایران و یونان درگرفت که نه ربطی به عاشقی داشت و نه به گرسنگی، و نشان داد که این‌طور اختلاف نظرهای ادبی و فلسفی آن‌قدرها هم مهم و سرنوشت‌ساز نیست.
عشق‌های شدید را عشق آتشین می‌گویند که معمولا بین آدمهای عملگرا منفورند. مثلا اسکیموها که از عملگراترین آدمهای روی زمین‌اند از این نوع عشق‌ به خاطر خطر آبگرفتگی خانه‌های یخی‌شان و یا سوراخ کردن لایۀ یخ روی دریاچه متنفر بوده‌اند چون برایشان خطر جانی داشت. در عوض آدمهای شاعر، عاشق این نوع عشقها بوده‌اند چون برایشان منافع مادی داشته. ۸۹ درصد اشعار عاشقانه و عرفانی و لطیف برای گرفتن صله و پاداش از ولی‌نعمتان زمخت و بعضاً کثیف سروده شده‌اند.
معشوق نقش مهمی در یک رابطۀ عاشقانه دارد. در ادبیات کهن فارسی معشوق باید زنی باشد با گیسوان بلند و ابروان مشکی و میانه باریک و ساق سیمین اما در عمل مردی است با گیسوان بلند و ابروان مشکی و میانه باریک و حتی ساق سیمین. با این حال شعرای بزرگ چنان مهارت داشته‌اند که اشعار عاشقانه را چنان بسرایند که هم بر معشوق صدق کند و هم بر معشوقه. تحقیقات نشان می‌دهد سایر کارها را هم به همین نحو به انجام می‌رسانده‌اند، نهایتا یک بند انگشت این‌طرف‌تر یا آن‌طرف‌تر!

عشق چنان در روابط انسانی ریشه دارد که نشانه‌های آن تا ده‌ها هزار سال در تاریخ بشر قدمت دارد. در توتم‌هایی که از معابد باستانی آمریکای مرکزی به دست آمده‌اند نمادهای عشق به وضوح دیده می‌شوند.

عشق چنان در روابط انسانی ریشه دارد که نشانه‌های آن تا ده‌ها هزار سال در تاریخ بشر قدمت دارد. در توتم‌هایی که از معابد باستانی آمریکای مرکزی به دست آمده‌اند نمادهای عشق به وضوح دیده می‌شوند.اندازه‌های این نمادها البته متفاوت و بعضی حتی هول‌انگیزند. “ایستاده با عشقش” نام یکی از بی‌رحم‌ترین سرداران سرخپوست بوده است که حتی “عشقش در مشتش” هم از او می‌ترسیده است. خود این دومی به قدری بدهیبت بوده که زنان باردار از نزدیک شدن به او پرهیز داده می‌شدند و زنان بی‌بار هم بعد از پنج دقیقه مجاورت او، باردار می‌شده‌اند.
ابزارهای متفاوتی تا کنون برای ابراز عشق و عشق‌ورزی ساخته شده‌اند. در ابتدای قرن نوزدهم فرانسوی‌ها با ساخت فرنچ کیس، این صنعت را یک گام بزرگ به جلو (و در واقع به درون) بردند. فرانسوا دو ژلاند، مخترع فرنچ کیس در مراسم رونمایی ازآن اعلام کرد “زبان کوچیکه را لمسش کن” هدف و راهنمای اصلی او در این اختراع بوده است. تفسیر غلط این شعار در آفربقا و خاورمیانه هزاران کشته برجای گذاشت!
یک عاشق نباید هیچ چیز جزآنچه معشوق می‌خواهد را بخواهد، البته مشروط به اینکه معشوق هم حد و اندازۀ خودش را نگه دارد و همان چیزهایی را بخواهد که عاشق خواهان آنهاست. به این ترتیب صحنه‌های عاشقانه‌ای جان می‌گیرند که در آنها عاشق با مصائب بسیار سرانجام به وصال معشوق می‌رسد و اعلام می‌کند که هر چه بخواهد را با کمال میل تقدیم می‌کند حتی اگر جان ناقابلش باشد، اما معشوق بوسه می‌طلبد… و به این ترتیب صحنه‌‌ای رویایی و عاشقانه‌ جان می‌گیرد که به ندرت در یک زندگی مشترک به وقوع می‌پیوندد.
عشق‌های ماورایی و در راًس همۀ آنها عشق انسان به خدا و اعتقاداتش نیز تاریخ‌ساز بوده‌اند. میلیون‌ها سنی، شیعه، کاتولیک، پروتستان، هندو، بودایی، مشرک و کافر در طول تاریخ به خاطر عشق خالص‌ میلیون‌ها سنی، شیعه، پروتستان، کاتولیک، بودایی، هندو، موحد و دین‌دار به معتقداتشان، به فجیع‌ترین وضع به قتل رسیده‌اند. البته در دهه‌های اخیر پیشرفت‌ها بیشتر و حتی بعضاً جنگ بین همکیشان هم به عشق نسبت داده شد. ضمن آنکه همچنان درِ باغ شهادت بازِ باز است!

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)