مهدی ساوالان پور- تحرکات دیپلماتیک در مورد حل بحران سوریه در روزهای اخیر سرعت بیشتری به خود گرفته است و سازمان ملل در حالی نخستین فهرست مدعوین کنفرانس صلح سوریه موسوم به ژنو ۲ را منتشر کرده است که نام ایران در این فهرست به چشم نمی‌خورد.
این کنفرانس قرار است در روز ۲۲ ژانویه با حضور نمایندگان دولت سوریه و همچنین برخی گروه‌های اپوزیسیون این کشور، نمایندگان اتحادیه اروپا، کشورهای عضو اتحادیه عرب، اعضای دائم شورای امنیت و هیات‌هایی از کشورهای مختلف جهان در سوئیس برگزار شود.
این در حالی است که ایالات متحده و روسیه که طرح اولیه برگزاری چنین نشستی را مطرح کرده‌اند٬ هنوز بر سر نقش ایران در مذاکرات ژنو ۲ به توافق نرسیده‌اند و دلیل این امر عدم پایبندی ایران به نتایج کنفرانس ژنو یک بیان کرده اند که در سال ۲۰۱۲ برگزار شد.
همگان بر نقش و نفوذ گسترده ایران در امور سوریه به خوبی آگاه هستند و موضع سیاه و سفید آیت‌الله خامنه‌ای در مورد سوریه، حجتی بر مسئولان نظام جمهوری اسلامی گردیده است که به سوریه به عنوان محور مقاومت در برابر اسرائیل و خط مقدم جلوگیری از یکه تازی‌های آمریکا در منطقه نگریسته شود.
این نگاه رهبر جمهوری اسلامی باعث گردیده است که سیاست حمایت همه جانبه از حاکمان کنونی دمشق در اولویت اقدامات نظام قرار گرفته به گونه‌ای که این حمایت حتی رنگ و بوی نظامی نیز به خود بگیرد، که البته این مساله همواره از سوی ایران تکذیب گردیده است.
سردار قاآنی یکی از فرماندهان ارشد سپاه قدس که شاخه عملیات یرون مرزی سپاه را تشکیل می‌دهد، در مصاحبه‌ای با “خبرگزاری ایسنا” در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۹۱ که متن این مصاحبه پس از قرار گرفتن بر روی خروجی سایت بلافاصله حذف گردید، با بیان این مساله که که جمهوری اسلامی در عملیات نظامی، شبه‌نظامی و غیرنظامی در سوریه همگام با رژیم بشار اسد شرکت دارد، اعلام کرد: “اگر جمهوری اسلامی در سوریه حضور نداشت، کشتار مردم آن چند برابر شده بود”.
بدون تردید عدم حضور ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه و که در درگیری‌های فعلی سوریه نقشی حیاتی را ایفا می‌کند باعث خواهد شد تصمیمات این کنفرانس با خلاء جدی اجرایی مواجه شود، هرچند مقامات آمریکایی از ایران خواسته‌اند در حاشیه این مراسم حضور پیدا کند و از نفوذ خود در جهت حل بحران سوریه استفاده کند.
این امر با مخالفت جدی ایران مواجه شده و جمهوری اسلامی اعلام کرده است تنها در صورتی در کنفرانس ژنو ۲ شرکت می کند که دعوت از تهران بدون هیچ پیش شرطی باشد، در این رابطه امیر عبداللهیان معاون وزیر خارجه، با بیان اینکه ایران در کنفرانسی که عزتش حفظ نشود شرکت نخواهد کرد گفت: “نشست ژنو ۲ بدون حضور طرف‌های موثر صرفاً یک شوی تلویزیونی خواهد بود نه بیشتر.
ایران طی سالیان گذشته به ویژه پس از شروع جنگ داخلی در سوریه، بزرگترین حامی دولت بشار اسد حتی فراتر از روسیه قرار گرفته است و روابط تهران با دمشق، در طول تاریخ بر منافع استراتژیک مشترک، از جمله خنثی کردن قدرت ایالات متحده و اسرائیل در خاو‌ر‌میانه استوار شده است.
در شرایط کنونی ایران، روسیه و حزب الله لبنان بازیگران اصلی حمایت از دولت بشار اسد هستند و در سوی دیگر آمریکا و اروپا با محوریت عربستان سعودی، گروه‌های اپوزیسون مخالف اسد را تحت حمایت خود دارند که در یک نقطه باهم اشتراک دارند و آن این است که هیچ کس نمی‌خواهد گروه‌های افراط گرای اسلامی در سوریه قدرت را در دست گیرند.
حمایت ایران از سوریه بر خلاف تصور همگان که آن را یک حمایت مذهبی ذکر می‌کنند، یک حمایت سیاسی و در جهت حفظ منافع دو کشور برای ایجاد موازنه در برابر دولت‌های معاند عرب منطقه و اسرائیل، بنا گردیده است.
تغییر دولت در ایران و باز شدن روزنه‌هایی نظیر توافقات هسته‌ای با ۱+۵ و تحرکاتی در خصوص رابطه با آمریکا، تحولات سوریه را بی نصیب نگذاشته است و دولت اوباما برخلاف گذشته با جدیت تغییر رژیم بشار اسد را مطرح نمی‌کند و در حقیقت توافق با تهران در حل مساله سوریه از نظر حاکمان کاخ سفید مهم‌تر و تاثیرگذارتر از تغییر دولت در این کشور گردیده است.
در این میان نقش روسیه نیز همانند گذشته بر اساس منفعت طلبی صورت می‌گیرد و مسکو نشان داده حمایت از دولت اسد بمانند حمایت از ایران در بحث هسته‌ای، تا زمانی صورت می‌گیرد که منافعش به خطر نیافتاده باشد.
طرف روسی به این مساله معتقد است که ایران را نمی‌توان از این پرونده حذف کرد و در عین حال منافع حاکمان کرملین اقتضا می‌کند، ایران را که در سوریه حضوری میدانی دارد و با حمایت از حزب الله و ارتش سوریه نقشی مهم و استراتژیک را در این کشور بازی می‌کند، در کنفرانس آتی حل مساله سوریه حضور داشته باشد.
حال باید دید تا روز برگزاری کنفرانس آیا ایالات متحده و روسیه برای حضور ایران به توافق خواهند رسید یا اینکه این تصمیمات این نشست بدون حضور یکی از بازیگران اصلی آن اتخاذ خواهد شد.
نظرات
این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.