افزایش ۲ برابری بودجه نظامی در ایران

دولت مسعود پزشکیان، در نخستین لایحه بودجه‌ای که ارائه کرده، خواستار افزایش ۲۰۰ درصدی بودجه نظامی شده است.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، روز سه‌شنبه هشتم آبان اعلام کرد که این افزایش بودجه نظامی، به هدف تقویت بنیه دفاعی کشور ارائه شده است.

سخنگوی دولت پزشکیان، جزئیاتی از میزان دقیق بودجه نظامی سال ۱۴۰۴ ارائه نکرده است.

بودجه نظامی ارائه شده توسط حکومت ایران شامل منابع مالی اختصاص داده شده به نیروهای مسلح و وزارت دفاع است.

این بودجه، شامل ردیف‌های محرمانه نمی‌شود و میان نهادهایی مانند ارتش، سپاه پاسداران، بسیج و نهادهای وابسته به آن‌ها تقسیم می‌شود.

با توجه به نفوذ گسترده سپاه پاسداران و شاخه‌های متعدد آن همچون نیروی قدس، بخش زیادی از بودجه نظامی به سپاه پاسداران تعلق می‌گیرد.

در بودجه نظامی سال ۱۴۰۳، حکومت ایران حدود ۴۷۰ هزار میلیارد تومان برای امور نظامی تخصیص داد که حدود یک‌ششم کل بودجه کشور را تشکیل می‌دهد.

در ادامه، مجلس ایران به درخواست دولت ابراهیم رئیسی، مبلغ ۱۳۲ هزار میلیارد تومان نفت خام را به نیروهای مسلح اختصاص داد تا از طریق فروش، منابع مالی خود را افزایش دهند.

حکومت ایران از معدود دولت‌هایی است که به نیروهای مسلح اجازه می‌دهد در فروش منابع ملی مشارکت کرده و مستقیم به این منابع دسترسی داشته باشند.

بودجه ۴۷۰ هزار میلیارد تومانی سال جاری میان نهادهای مختلف نظامی تقسیم شد.

از این مبلغ، ۱۳۲ هزار میلیارد تومان به تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، ۱۲۵ هزار میلیارد تومان به سپاه پاسداران، حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان به ارتش، بیش از ۸۷ هزار میلیارد تومان به نیروهای انتظامی و کمی بیش از ۴۸ هزار میلیارد تومان به وزارت دفاع اختصاص یافت.

بودجه‌ نظامی افزایش‌یابنده و گدایی از صندوق توسعه

به دلیل عدم شفافیت مالی و تعدد نهادها و بودجه نظامی در حکومت ایران، سازمان‌های مالی بین‌المللی مانند مؤسسه سیپری و صندوق بین‌المللی پول تلاش کرده‌اند که به تخمین واقعی از بودجه نظامی ایران دست یابند.

اما این نهادها هیچ‌گاه نتوانسته‌اند گزارش قطعی ارائه دهند. به عنوان مثال، مؤسسه سیپری تخمین زده بود که بودجه نظامی ایران در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۰.۳ میلیارد دلار بوده است.

براساس بررسی‌ها، بودجه نظامی سال ۱۴۰۳، معادل ۲۵.۳ میلیارد دلار بوده که با افزایش ۲۱ درصدی نسبت به سال قبل، برآورد شده است.

در بررسی‌هایی که تاکنون از لایحه بودجه سال آتی حکومت ایران منتشر شده، تخمین زده می‌شود که ۴۷ درصد از منابع حاصل از صادرات نفتی به نیروهای مسلح اختصاص می‌یابد.

 این مبلغ، معادل ۵۶۱ هزار میلیارد تومان است. سهم خود دولت از این منابع تنها ۴۳ درصد است که معادل ۵۰۹ هزار میلیارد تومان می‌شود.

علاوه بر منابع نفتی که به نیروهای مسلح داده می‌شود، صندوق توسعه ملی نیز همواره به عنوان منبعی برای تأمین نیازهای مالی حکومت ایران، مخصوصاً در زمان بحران‌های اقتصادی و نظامی، استفاده شده است.

دولت رئیسی و دولت پزشکیان هر دو چندین بار برای تأمین بودجه نظامی از صندوق توسعه ملی درخواست کمک کرده‌اند و از حمایت خامنه‌ای در این زمینه تقدیر کرده‌اند.

دولت پزشکیان اعلام کرد که وارث خزانه‌ای خالی از دولت پیشین شده و همچنان با مشکل تأمین بودجه برای پرداخت مطالبات گندمکاران و پرستاران مواجه است.

برخی نیازها هم از طریق برداشت از صندوق توسعه ملی تأمین شده است.

وضعیت نابسامان اقتصادی و معیشتی مردم در سال جاری، که با خروج سرمایه، افزایش تورم و سقوط بورس همراه بوده، همچنان ادامه دارد.

حکومت ایران با وجود این مشکلات، از بودجه‌های محرمانه خود برای حمایت از عملیات امنیتی خارج از کشور و حمایت از گروه‌های نیابتی در کشورهای دیگر عدول نکرده است.

سه پنجم پول نفت ایران به نیروهای مسلح تختصتص می‌یابد

به عنوان نمونه، بودجه ۱۴۰۴ نیز ۴۷ درصد از منابع نفتی را به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اختصاص داده است.

این موضوع در بند اول تبصره سوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ ذکر شده است.

بر اساس این بند، از کل مبلغ ۱۱۹۶ هزار میلیارد تومان منابع صادرات نفت خام، گاز و میعانات گازی، ۵۶۱ هزار میلیارد تومان برای تقویت بنیه دفاعی به نیروهای مسلح اختصاص می‌یابد.

این رقم، چهار برابر سهمیه‌ای است که سال جاری به نیروهای مسلح اختصاص یافته است.

علاوه بر این، ۱۲۶ هزار میلیارد تومان دیگر نیز به عنوان سهم طرح‌های خاص تعریف شده که احتمالا میان نهادهای نظامی و امنیتی توزیع خواهد شد.

این طرح‌های خاص توضیح مشخصی در متن لایحه ندارند، اما به طرحی موسوم به عشوری به عنوان یکی از مصادیق طرح خاص اشاره شده است.

بر اساس قوانین، ۱۴.۵ درصد از درآمدهای نفتی برای جبران هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری به شرکت نفت داده می‌شود.

با این حال، در لایحه بودجه آمده که نیروهای مسلح موظف به پرداخت این مبلغ نیستند و دولت، این پرداخت را به عهده خواهد گرفت.

برای سال آینده، دولت ۵۰۹ هزار میلیارد تومان درآمد از صادرات نفت و گاز پیش‌بینی کرده است.

همچنین، صادرات روزانه یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت در نظر گرفته شده که ۵۵۰ هزار بشکه آن، معادل ۱۲.۴ میلیارد دلار، به نیروهای مسلح اختصاص می‌یابد.

با این حال، به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تنها ۱۸ درصد از بودجه نفتی در چهار ماه نخست امسال محقق شده و پیش‌بینی می‌شود که این روند در سال آینده نیز تکرار شود.

[دستکاری بودجه؛ فربه‌کردن نهادهای نظامی و مذهبی دولت آینده]

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)