قصه تلخ کارتن‌خواب‌ها و حکومت مستضعفان جهان!
شب‌های سرد زمستان، گویی تاریکی برای عده‌یی عمیق‌تر و جان‌کاه‌تر است. کارتن‌خواب‌ها، ساکنان ناخواسته خیابان‌ها، در سرمای زمستان و گرمای طاقت‌فرسای تابستان. در گوشه‌یی از خیابان، زیر پل، یا در هر پناهگاه ناامن دیگری، به امید طلوعی دیگر، سر بر بالین می‌گذارند.
آمار دقیقی از تعداد کارتن‌خواب‌ها در ایران وجود ندارد، اما تخمین‌ها از وجود حدود ۱۵ تا ۳۰ هزار در تهران و ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر در کل کشور حکایت دارد.
معضلی که ریشه در عوامل متعددی دارد. فقر و بیکاری، اعتیاد، بیماری‌های روانی، خشونت خانگی، طلاق، و بی‌خانمانی از جمله عواملی هستند که افراد را به خیابان‌ها می‌کشانند.
فقر و بیکاری، به عنوان ریشه‌های اصلی بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، کارتن‌خوابی را نیز در پی دارند. از سویی، ناتوانی در تامین نیازهای اولیه زندگی، و از سوی دیگر، فقدان شغل و درآمد، افراد را به حاشیه جامعه و در نهایت به خیابان‌ها سوق می‌دهد.
اعتیاد، بلای خانمان‌سوزی که نه تنها خود فرد، بلکه خانواده و جامعه را نیز درگیر می‌کند، از دیگر عوامل مهم کارتن‌خوابی است. بسیاری از معتادان، به دلیل طردشدن از خانواده و جامعه، و از دست دادن شغل و سرپناه، به خیابان‌ها پناه می‌برند.
بیماری‌های روانی و افسردگی، نیز می‌توانند عاملی برای بی‌خانمانی و این معضل باشند. عدم پشتیبانی حاکمیت و فقدان حمایت‌های اجتماعی و درمانی لازم، این افراد را در معرض آسیب‌های بیشتری قرار می‌دهد.
خشونت خانگی، به‌ویژه علیه زنان و کودکان، نیز می‌تواند منجر به بی‌خانمانی و کارتن‌خوابی شود. زنانی که از خشونت خانگی رنج می‌برند، به دلیل ترس از همسر یا خانواده، و عدم وجود پناهگاه امن، گاه به خیابان‌ها پناه می‌برند.
دیگر دلایل کارتن‌خوابی
طلاق، به عنوان یک آسیب اجتماعی دیگر، می‌تواند به بی‌خانمانی افراد، به‌ویژه زنان و کودکان، منجر شود. زنانی که پس از طلاق، از حمایت مالی و عاطفی خانواده و جامعه برخوردار نیستند، در معرض خطر بی‌خانمانی و کارتن‌خوابی قرار دارند.
بی‌خانمانی، به عنوان یک معضل اجتماعی، پیامدهای ناگوار و متعددی برای فرد و جامعه دارد. آسیب‌های جسمی و روانی، سوءاستفاده و جرم و جنایت، و از دست رفتن سرمایه‌های انسانی، از جمله این پیامدها هستند.
ساماندهی کارتن‌خواب‌ها، نیازمند همکاری دستگاه‌های حاکمیتی ذیربط است. اما مانند بسیاری فجایع دیگر، در این معضل نیز، حاکمیت ملایان حرفی برای گفتن ندارد.
از سوی دیگر، باید با اقداماتی نظیر ایجاد اشتغال، حمایت از زنان و کودکان آسیب‌دیده، و ارائه خدمات درمانی و مددکاری به ریشه‌های این معضل پرداخت. همچنین باید با ایجاد پناهگاه‌های امن و ارائه خدمات اولیه زندگی، شرایطی را برای گذران زندگی این افراد فراهم کرد.
هرچند حل معضل کارتن‌خوابی، به عنوان یک آسیب اجتماعی پیچیده، زمان و تلاش بسیاری را می‌طلبد، اما بی‌توجهی به آن، پیامدهای ناگواری برای جامعه خواهد داشت.
همدلی و یاری رساندن به همنوعان، وظیفه‌یی انسانی و اجتماعی است که می‌تواند در حل این معضل و رهایی انسان‌ها از رنج خیابان‌ها، نقشی اساسی ایفا کند. می‌توان گفت نهادهای مردمی و مردم ایران در این زمینه سهم خود را ادا کرده‌اند. اما آنچه به حاکمیت برمی‌گردد، نقشش را، فقط در ایجاد چنین معضلی ادا کرده است!
معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان رضوی اخیرا اعلام کرد «۵ مرکز سرپناهی مردان کارتن خواب در مشهد از پارسال تا کنون به دلیل مشکلات متعدد تعطیل شده است!»
برف یک متری و خواب بر روی کارتن در کف خیابان
این در حالی که در استان‌ها و شهرهای برف‌خیز اوضاع کارتن‌خواب‌ها وخیم‌تر است. در روزهای اخیر بارش برف در شهری مانند رشت به یک متر نیز رسید. [۱۸کارتن خواب اصفهانی زیر تونل اتوبان اصفهان+ فیلم]
در حالی که در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تخمین زده می‌شود که حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر در پایتخت بی‌خانمان و کارتن‌خواب باشند. اما تناقض تلخ اینجاست که گرمخانه‌ها و مددسراهای تهران تنها ظرفیت ۲۵۰۰ نفر را دارند.
به عبارت دیگر، حدود ۹۰ درصد از کارتن‌خواب‌های پایتخت، از دسترسی به سرپناه و امکانات اولیه محروم هستند.
این آمار تکان‌دهنده، زخمی عمیق بر پیکر جامعه است و ضرورت توجهی عاجل و همه‌جانبه به این معضل را فریاد می‌زند. کارتن‌خواب‌ها، ساکنان ناخواسته خیابان‌ها، که هر روز با خطر مرگ و میر بر اثر سرما، گرسنگی و بیماری روبرو هستند.
هر ساله با فرا رسیدن فصل سرما، شاهد جان‌باختن تعدادی از این افراد بر اثر سرما هستیم. آماری که هرگز به طور دقیق منتشر نمی‌شود، اما گاه خبر جان‌باختن چندین کارتن‌خواب در یک شب، زنگ خطری را در جامعه به صدا در می‌آورد.
راهکارهایی برای جلوگیری از مرگ کارتن‌خواب‌ها بر اثر سرما:
افزایش ظرفیت گرمخانه‌ها و سامان‌سراها
ارائه خدمات درمانی و مددکاری به این افراد
ایجاد اشتغال برای افراد بی‌خانمان
حمایت از زنان و کودکان آسیب‌دیده
افزایش آگاهی عمومی در مورد معضل کارتن‌خوابی
جلب مشارکت‌های مردمی در یاری رساندن به این افراد
به یاد داشته باشیم:
هر کارتن‌خوابی، یک انسان است با آرزوها و حق و حقوقی مانند سایر انسان‌ها.
بی‌توجهی به معضل کارتن‌خوابی، پیامدهای ناگواری برای جامعه خواهد داشت.
یاری رساندن به این افراد، وظیفه‌ای انسانی و اجتماعی است که بر عهده همه ماست.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.