رد مرز، حربه‌یی برای سرکوب اقلیتها و شهروندان بلوچ!
رد مرز یا دیپورت، امری متداول در کشورهای جهان به شمار می‌رود. اما در ایران تحت حاکمیت ملایان، این امر به وسیله‌یی برای انکار هویت و سرکوب اقلیت‌های مذهبی و… تبدیل شده است.
رد مرز در به معنای بازگرداندن اتباع خارجی به کشور خودشان است که به صورت غیرقانونی وارد خاک کشوری شده‌اند یا اقامت غیرمجاز دارند. این عمل توسط نیروهای مرزبانی و نظامی انجام میشود.
دلایل اخراج شامل موارد زیر میشود. ورود غیرقانونی به خاک کشور مقصد، اقامت غیرمجاز، نداشتن مدارک هویتی معتبر، ارتکاب جرم در آن کشور. نقض قوانین و مقررات و انقضای مهلت ویزا.
اما این جنبه بین‌المللی موضوع می‌باشد. بحران دیگری در این زمینه در ایران تحت حاکمیت ملایان در جریان است. اتباع ایرانی که فاقد شناسنامه هستند در سال‌های اخیر در معرض رد مرز یا دیپورت قرار گرفته‌اند. به عبارت دیگر شهروندان ایرانی که ایران، سرزمین آباء و اجدادی آنان است به خاطر نداشتن شناسنامه از ایران اخراج می‌شوند.
شاید در برخی مناطق کشور موضوع نداشتن شناسنامه امری غیرعادی به نظر برسد. اما در استان‌هایی چون سیستان و بلوچستان، یک معضل اجتماعی است. در سالیان اخیر تلاش‌های فعالان حقوق بشر و سازمان‌های بین‌المللی برای صدور شناسنامه و مدارک هویتی، بی‌نتیجه مانده است. [بلوچستان سرزمین کودکان بی شناسنامه، غریب در وطن خویش! + فیلم]
حاکمیت ملایان به دلایل مختلف از ارائه و صدور مدارک هویتی به این افراد سر باز می‌زند. این امر بسیاری از شهروندان ایرانی را در معرض اخراج از کشور به کشورهای دیگر قرار داده است.
تخمین تعداد دقیق شهروندان بدون شناسنامه در سیستان و بلوچستان دشوار است. بر اساس آمار رسمی، حدود ۵۵ هزار نفر در استان سیستان و بلوچستان شناسنامه ندارند.
وضعیت رد مرز در حاکمیت ملایان
بسیاری از فعالان مدنی و محلی این آمار را غیرواقعی می‌دانند و معتقدند تعداد واقعی افراد بدون شناسنامه در این استان به مراتب بیشتر است. برخی منابع غیررسمی تعداد افراد بدون شناسنامه در سیستان و بلوچستان را تا ۲۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.
این افراد به دلیل فقدان شناسنامه از بسیاری از حقوق اولیه انسانی مانند تحصیل، بهداشت، اشتغال و خدمات اجتماعی محروم هستند. دلایل عدم صدور شناسنامه نیز، فقدان مدارک هویتی معتبر، مشکلات ثبتی و مسائل امنیتی، تبعیض قومی و مذهبی می‌باشد.
در سال‌های اخیر، تعداد رد مرزشدگان در ایران افزایش یافته است. سوابق این امر در ایران به شرح زیر می‌باشد: در سال ۱۳۹۹، حدود ۲۰۰ هزار نفر از ایران اخراج شده‌اند. در سال ۱۴۰۰، این تعداد به حدود ۳۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ این رقم افزایش قابل توجهی داشته است.
اکثریت افراد اخراج شده از ایران از اتباع افغانستان، پاکستان و عراق هستند. همچنین گزارش‌هایی از شرایط نامناسب در مراکز نگهداری موقت افراد رد مرز شده منتشر شده است. برخی از افراد رد مرز شده از برخورد نامناسب ماموران حکومت ایران با خود شکایت دارند. بسیاری از افراد اخراج شده به خدمات حقوقی و مشاوره دسترسی ندارند.
این در حالی است که باید شرایط نگهداری افراد رد مرز شده مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد. ماموران باید در برخورد با افراد مزبور شده آموزش‌های لازم را ببینند. باید به افراد در آستانه اخراج خدمات حقوقی و مشاوره ارائه شود.
برخی از سازمان‌های بین‌المللی از حکومت ایران خواسته‌اند تا با مهاجران غیرقانونی با احترام و کرامت انسانی رفتار کند.
دلایل و پیامدهای عدم صدور اسناد و مدارک هویتی
پیامدهای بی‌شناسنامه بودن نیز محرومیت از حقوق اولیه انسانی، آسیب‌پذیری در برابر سوءاستفاده، عدم امکان سفر و جابجایی، مشکلات در ازدواج و تشکیل خانواده می‌باشد.
اما این اقدامات کافی نبوده و هنوز تعداد زیادی از افراد در این استان سیستان و بلوچستان از شناسنامه محروم هستند.
حالا مشکل دیگری بر سر راه شهروندان ایرانی بدون مدارک هویتی وجود دارد. برای این که فردی رد مرز شود، باید تابعیت یکی از کشورهای مقصد مانند افغانستان یا پاکستان را داشته باشد. اغلب شهروندان بلوچ بدون شناسنامه که از ایران رد مرز می‌شوند، تابعیت هیچ کشور دیگری را ندارند و طبیعتا دولت‌های افغانستان و پاکستان آنها را نمی‌پذیرند.
این موضوع تبدیل به مشکل مضاعفی برای آنان میشود. یعنی مدتی بعد آنها در خطر اخراج از آن کشورها قرار می‌گیرد.
در حکومت ایران رویه مشخصی برای اعتراض به مساله دیپورت یا اخراج شهروندان وجود ندارد. همه چیز تحت نظر «دادستانی کل کشور و دادستانی محلی» که فرد بازداشت شده است، انجام میشود.
با توضیحات مختصری که گذشت می‌توان گفت رد مرز؛ انکار هویت شهروندان ایرانی و روی دیگر سکه سرکوب اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران می‌باشد. یعنی حاکمیت ملایان به جای حل مشکل اسناد هویتی شهروندان، اقدام به حذف صورت مسئله و رد مرز آنان می‌نماید. سیاستی که به جرأت می‌توان گفت در شرایط طبیعی در هیچ کشوری در جهان کنونی سابقه ندارد.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.