جنبش مشروطه یا همان جنبش قانون اساسی، یکی از مهم‌ترین و پرقدرت‌ترین جنبش‌های سیاسی و اجتماعی در تاریخ ایران بود. این جنبش با هدف اعطای حقوق مدنی و سیاسی به مردم ایران، محدود کردن قدرت شاه و ایجاد قانون اساسی و مجلس مشروطیت، شکل گرفت.

نقش زنان در جنبش مشروطه بسیار مهم و تاثیرگذار بوده است. زنان ایرانی در آن زمان با قدرت و انگیزه زیادی به جنبش مشروطه پیوستند و نقش‌های بسیار مهمی‌ در حمایت از این جنبش ایفا کردند.

برخی از نقش‌های زنان در جنبش مشروطه عبارتند از:

اعتراضات عمومی: زنان به عنوان فعال ‌ترین عضوهای جامعه در اعتراضات و تظاهرات عمومی‌ برای تغییرات سیاسی حاضر شدند. آنها در خیابان‌ها به همراه مردان خواستار حقوق انسانی خود بودند.

مشارکت در نشر آگاهی: زنان به عنوان معلم‌ و نویسنده در نشر آگاهی و آموزش مردم درباره اهمیت جنبش مشروطه نقش داشتند. آنها با ترویج ایده‌ها و ارزش‌های مشروطه، همه‌پرسی‌ها و بحث‌های سیاسی را ترویج می‌دادند.

تشکیل جمعیت‌های مدنی: زنان در جمعیت‌ها و گروه‌های مدنی مختلفی عضو شدند و از طریق آنها اهداف جنبش مشروطه را حمایت کردند و ترویج دادند.

نقش در رسانه‌ها: زنان در رسانه‌های مختلف به عنوان خبرنگاران و  نویسندگان به فعالیت پرداختند و با نشر مقالات و اخبار مربوط به جنبش مشروطه، افکار عمومی‌ را شکل دادند.

تأسیس انجمن‌های زنان: زنان ایرانی در طول جنبش مشروطه انجمن‌ها و اتحادیه‌هایی برای حمایت از مشروطه  و حقوق زنان تأسیس کردند.

تأسیس مدارس دخترانه: زنان مبارز و پیشرو در جنبش مشروطه، با درک لزوم سوادآموزی دختران، اقدام به تأسیس مدارس دخترانه کردند و در آن زمان مذهبیون بسیاری مخالفت خود را با  ایجاد این مدارس اعلام کرده و خواهان بستن آن بوده و ملایان علیه این مدارس و این زنان پیشرو بر منبر رفته و سخنرانی می‌کردند.

 شرکت در مجالس مشروطه: در نهایت، در طول فرآیند تدوین قانون اساسی، زنان نیز به عنوان نمایندگان در مجلس مشروطه حضور یافتند و برای دفاع از حقوق زنان و حقوق شهروندی کلیه افراد مبارزه کردند.

زنان با همت و تلاش خود به ارتقاء مبارزه‌های سیاسی و اجتماعی در ایران کمک کردند. تأثیرات این جنبش نه ‌تنها در زمان خود بلکه در تاریخ ایران به عنوان مهم‌ترین ‌نمونه‌های مبارزه‌ی زنان در جهت حقوق مدنی و سیاسی محسوب می‌شود.

این زنان با شجاعت و فداکاری خود به پیروزی جنبش مشروطه کمک کردند. آنها الهام‌بخش زنان دیگر برای مبارزه برای حقوق خود شدند و نقش مهمی‌ در تحول و ترقی ایران در تاریخ معاصر ایفا کردند.

در میان زنانی که در جنبش مشروطه شرکت کردند می‌توان از جمله شخصیت‌های زیر نام برد:

-صدیقه دولت آبادی ناشر نشریه «زبان زنان»
– هما محمودی شاعر و نویسنده و یکی از سازماندهان تظاهرات دلاورانه و تاریخی زنان در مقابل ساختمان مجلس شورای ملی در آذر و دی ۱۲۹۰ خورشیدی
– شمس‌الملوک جواهرکلام نویسنده و از فعالین جنبش زنان و معلم تاریخ ایران
– بی بی وزیروف مؤسس «دبستان ابتدائی دوشیزگان» در تهران
– طوبا آزموده مدیر مدرسه  «ناموس»
– صفیه یزدی مشسس «مدرسه دخترانه»
-ماهرخ گوهرشناس مؤسس «مدرسه دخترانه ترقی» و مبلغ آزادی و برابری زنان

و هچنین زینب پاش، ملک خاتون، اخترالملوک،  فخرالملوک دولت آبادی، زینت الملوک احتشام السلطنه،  فخرالملوک امین‌الدوله و پروین اعتصامی‌ شاعر  و حامی‌ حقوق زنان.